De Frans-Duitse C-160 Transall; Wunstorf, 24 juni 2000

De C-160 Transall, deel 1; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

De C-160D Transall is het belangrijkste strategische transportvliegtuig van de Duitse Luftwaffe. De C-160 Transall is een militair transportvliegtuig dat is geproduceerd als een joint venture tussen fabrieken uit Frankrijk en Duitsland. De naam C-160 "Transall" is een afkorting van het consortium “Transporter Allianz”.

Dit consortium bestond destijds uit de bedrijven zoals MBB, Aerospatiale en VFW-Fokker. Het toestel werd oorspronkelijk ontwikkeld om te voldoen aan de vereisten voor een modern transportvliegtuig voor de Franse en Duitse luchtstrijdkrachten. Ook zouden er exportverkopen worden uitgevoerd naar Zuid-Afrika en naar Turkije en later ook naar een klein aantal civiele gebruikers. De C-160 is nu bijna 40 jaar in dienst sinds de eerste vlucht van het type in 1963. Aan het eind van de jaren vijftig ontstond de eis om de Nord Noratlas transportvliegtuigen met zuigermotor te vervangen bij de luchtstrijdkrachten van zowel Frankrijk (Armée de l'Air) als Duitsland (Luftwaffe). Het consortium werd opgezet om de industriële samenwerking tussen de twee landen aan te moedigen. Dit was al eerder uitgevoerd toen de Noratlas voor de Duitse dienst onder licentie werd gebouwd door Weser Flugzeugbau. Zowel Frankrijk als Duitsland ondertekenden een overeenkomst voor de ontwikkeling van een opvolger van Noratlas op 28 november 1957. De Italiaanse regering raakte ook al vroeg betrokken bij het project om aan hun eigen eisen te voldoen, maar de deelname van Italië aan het vluchtige programma werd snel beëindigd ten gunste van de kleinere en lokaal gebouwde Fiat G222. Het consortium, "Transporter-Allianz" of Transall, werd in januari 1959 opgericht tussen het Franse bedrijf Nord Aviation en de Duitse bedrijven Weser Flugzeugbau en Hamburger Flugzeugbau (HFB) om te ontwerpen en te bouwen.

Het nieuwe transportvliegtuig moest een lading van 16.000 kilogram kunnen vervoeren over een bereik van 1.720 kilometer of een lading van 8.000 kg over een bereik van 4.540 km. Eén prototype werd gebouwd door elk van de productiepartners, waarvan de eerste werd gebouwd door Nord. Dit vliegtuig maakte zijn eerste vlucht op 25 mei 1963. De prototypes van de Duitse bedrijven VFW en HFB vlogen voor het eerst op 25 mei 1963 en 19 februari 1964. Deze eerste prototypes werden gevolgd door zes pre-productie vliegtuigen. Deze vliegtuigen waren 51 cm langer dan de prototypes en

werden gebouwd in 1965 en 1966. De C-160 Transall is een tweemotorig tactisch transportvliegtuig met een grote laadruimte. Het toestel heeft een oprijplaat achteraan het toestel onder de omhoog gerichte staart. De C-160 is ontworpen om zowel vracht- als troepentransporttaken uit te voeren. Het vliegtuig is gebouwd om vracht als luchtlevering te droppen en het toestel heeft benodigdheden en apparatuur dat ontworpen is om compatibel te zijn met de internationale vrachtlogistiek om laden en lossen te vereenvoudigen. De vloer van de Transall is net zoals die van de C-130 Hercules uitgerust met een rollenband voor snel en effectief in en uitladen. Ook zitten er ogen in de vloer, waardoor ladingen snel en gemakkelijk stevig kunnen worden vast gezet voor vervoer.

Een belangrijk aspect van de C-160 Transall is dat het type geschikt maakt voor tactische operaties, is de uitzonderlijk goede prestatie op verkorte en onverharde startbanen. De Transall heeft bewezen dat het kan opereren op landingstrips van maximaal 400 meter lang. In de rol van de luchtbrug kon een latere productie van de C-160 tot 8,5 ton over een afstand van 5.000 kilometer vervoeren en kon het toestel daarbij prima opstijgen vanaf een landingsbaan van slechts 700 meter. Afhankelijk van de configuratie van het vliegtuig, kan een enkele Transall maar liefst 88 parachutisten uitladen of tot 93 goed uitgeruste troepen vervoeren. De C-160 Transall wordt aangedreven door een tweetal Rolls-Royce Tyne turbopropmotoren die een tweetal vierbladige Dowty Rotol-propellers aandrijven. Door het ontwerp van de propellers met die lange dunne bladen, maakt de C-160 dat klassiek herkenbare gebrom. Voordelen van de tweemotorige configuratie boven een mogelijke viermotorige configuratie, zijn lagere unit- en productiekosten, lager gewicht en een lager brandstofverbruik, een vereenvoudigd ontwerp en goede betrouwbaarheid. Elke motor is uitgerust met een hulpgeneratorsysteem dat het vliegtuig van zowel elektriciteit als hydraulische druk voorziet. Een hulpkrachteenheid wordt gebruikt om het vliegtuig op de grond van stroom te voorzien en voor mogelijke noodsituaties in de lucht. De C-160 Transall is door dit ontwerp een goedkoper alternatief voor de Amerikaanse C-130 Hercules.

De productieorders in Duitsland voor levering aan de Luftwaffe werden vertraagd door pogingen van Lockheed om zijn C-130 Hercules transportvliegtuigen aan Duitsland te verkopen. Uiteindelijk werden deze pogingen afgewezen en werd het contract ondertekend voor 160 C-160D Transalls. Deze order bestond uit 110 Transalls voor Duitsland en ruim 50 vliegtuigen voor Frankrijk. De deal voor deze productieserie van de C-160 werd getekend door beide landen op 24 september 1964. De productiewerkzaamheden werden verdeeld tussen Duitsland en Frankrijk, in overeenstemming met het aantal geplaatste orders. Nord bouwde de vleugels en motorgondels, VFW de centrale romp en de horizontale staart, en HFB de voorste en achterste rompdelen. De staartvin van het vliegtuig werd door Dornier gebouwd. De eerste productie toestellen werden vanaf 1967 geleverd aan Frankrijk en Duitsland. De eerste batch omvatte 110 C-160D's voor de Duitse luchtmacht. De tweede serie bestond uit de 50 C-160F’s voor de Franse luchtmacht en negen C-160Z Transalls voor de South African Air Force. Vier C-160F's werden geconverteerd naar C-160P luchtpost transportvliegtuigen en werden geëxploiteerd door Air France. De productie ging door tot oktober 1972. In juli 1977, plaatste Frankrijk een order voor het bouwen van nog eens 25 vliegtuigen volgens een verbeterde standaard in de vorm van de C-160NG. De eerste tweede generatie C-160 maakte zijn eerste vlucht in 1981. In deze partij werden 29 vliegtuigen geproduceerd voor Frankrijk en 6 voor Indonesië. Later zou ook Turkije met de C-160 gaan vliegen toen het land een batch vliegtuigen tweedehands kocht van Duitsland.