Terug
Runway 28 Runway 28 Runway 28 Runway 28

De Lockheed F-104S Starfighter; Gilze-Rijen, 2 - 8 juli 2002

De Lockheed F-104 Starfighter, deel 4; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

De Aeritalia F-104S Starfighter was een variant van het toestel dat in licentie werd gebouwd in Italië. De AMI zou met de F-104 vliegen vanaf de jaren 60 tot in de 21ste eeuw. Naast de Italiaanse luchtmacht heeft ook de Turkse luchtmacht met de F-104S gevlogen in de onderscheppingsrol tot in het midden van de jaren 90.

De F-104 onderging een tweede ontwikkelingsfase nadat de F-104G was ingevoerd. De USAF had geen interesse meer in de F-104 terwijl Lockheed het Model CL-901 voorstelde met de nieuwe J79-GE-19 motor en de Sparrow III raket. Deze Starfighter zou bekend worden als de F-104S waarbij de letter S staat voor Sparrow. Een RF-104G werd gewijzigd en vloog in december 1966 voor het eerst als het prototype CL-901 "Super Starfighter". De AMI had in het midden van de jaren 60 het AW-X programma met de eis voor een nieuwe all-weather fighter opgestart. De uiteindelijke keuze was de Lockheed CL-980. Dit was een vereenvoudigde F-104 versie met dezelfde vleugels van Model CL-901. Op 26 januari 1966, koos de AMI definitief voor de F-104S als het toekomstige gevechtsvliegtuig. De F-104S is ontworpen om de AIM-7 Sparrow raket te dragen. Het toepassen van deze raketten ging echter wel ten koste van het Vulcan boordkanon. In de aanvalsrol had de F-104S negen ophangpunten. Het toestel kon maximaal zeven 227kg (500lb) of 340kg (750lb) bommen meevoeren. Meestal werden de Starfighters in deze rol geconfigureerd met vijf bommen, twee AIM-9 Sidewinder raketten en twee droptanks. De eerste F-104S Starfighters kwamen in Italiaanse dienst aan het begin van 1969. De F-104S is gebouwd in twee versies, namelijk als een interceptor gewapend met AIM-7 Sparrow raketten en als een jachtbommenwerper met een boordwapen en bommen en andere lucht-grond munitie.

Italië zou de Starfighter gebruiker worden die het langste met dit toestel zou vliegen. Ook Italië ontving in eerste instantie een serie F-104G’s in het kader van het Military Assistance Program. Fiat en Aeritalia bouwden vanaf 1962 105 F-104G’s, 24 TF-104G’s en 20 RF-104G’s. De bestaande vloot werd later uitgebreid met 205 onder licentie gebouwde F-104S Starfighters. De toestellen werden allemaal gebouwd door de Italiaanse vliegtuigbouwers. Ook werden er nog eens zes extra TF-104G’s aangeschaft die afkomstig waren van de West-Duitse Luftwaffe. De F-104G varianten

werden in Italië ingezet in de rol van jachtbommenwerper. De F-104S werd in gebruik genomen in de rol van onderscheppingsjager. De Italiaanse Luchtmacht had veel Starfighter eenheden, namelijk: het 3° Stormo op Villafranca, het 4° Stormo op Grosseto, het 5° Stormo op Rimini, 6° Stormo op Ghedi, het 6° Stormo op Gioia del Colle, het 37° Stormo op Grazzanise, het 51° Stormo op Treviso/Istrana en het 53° Stormo op Cameri/Novara. Eind jaren 80 en begin jaren 90 zijn alle F-104G’s en RF-104G’s vervangen door andere vliegtuigtypen zoals de Tornado en de AMX. Ook in de jaren 90 liep het aantal F-104S vliegtuigen drastisch terug. Op dit moment vliegen het 4° Stormo op Grosseto en het 37° Stormo op Grazzanise nog met de F-104S. Deze eenheden zijn de laatste eenheden teer wereld die nog met de Starfighter vliegen. De verwachting is dat de Starfighters van deze eenheden op zeer korte termijn worden vervangen door de EF2000 Eurofighter.

Turkije is een land dat meerdere varianten van de F-104 Starfighter in gebruik had. Initieel kreeg het land 48 nieuwe F-104G Starfighters en zes TF-104G Starfighters in bezit. De F-104G werd geleverd door Canadair en de TF-104G werd geleverd door Lockheed. Alle vliegtuigen werden aan Turkije geleverd als onderdeel van het Military Assistance Program. De F-104G varianten werden geleverd vanaf 1963. Tussen 1974 en 1975 werden 40 nieuwe F-104S Starfighters geleverd aan de Turken. De toestellen zijn allemaal gebouwd door het Italiaanse Fiat. De F-104S werd in tegenstelling tot de F-104G in gebruik genomen in de rol van onderscheppingsjager. Turkije was naast Italië de enige gebruiker van de F-104S. Turkije heeft net als Griekenland grote partijen Starfighters overgenomen van andere NATO landen die de vliegtuigen hadden uitgefaseerd. Het land ontving 170 ex West-Duitse F-104G Starfighters, 53 ex Nederlandse F-104G Starfighters en 52 ex Canadese CF-104 Starfighters. De Turkse Luchtmacht had vier wings die vlogen met de F-104, namelijk: het 4 Ana op Akinci dat betond uit het 141 Filo en het 142 Filo, het 6 Ana op Bandirma dat bestond uit het 161 Filo en het 162 Filo, het 8 Ana op Diyarbakir dat bestond uit het 181 Filo en het 182 Filo en tot slot het 9 Ana op Balikesir dat bestond uit het 191 Filo, 192 Filo en het 193 Filo. Uiteindelijk werden de Turkse Starfighters pas in 1995 uit dienst gesteld. De Starfighter is in Turkije ondertussen volledig vervangen door de F-16 Fighting Falcon.

De F-104S-ASA (Aggiornamento Sistemi d'Arma) werd ontwikkeld in 1986. Het toestel ontving een Fiat R21G/M1 Setter radar met look-down mogelijkheden en compatibiliteit met de Selenia Aspide raket. De AIM-9L Sidewinder werd toegepast als de belangrijkste bewapening ter vervanging van de "B" en "F" versie van deze raket. De AIM-7 Sparrow raket werd behouden, deze raket werd meestal meegevoerd onder de vleugels. In totaal werden 147 van de F-104S casco's omgebouwd naar de ASA standaard. De laatste ASA Starfighter werd geleverd aan het begin van de jaren 90. Vanwege de vertraging van de Aspide integratie werden de eerste vliegtuigen die de ASA upgrade ontvingen ook wel de F-104S-ASA-1 genoemd. Later toen de raket wel beschikbaar was, werd het type geüpdatet tot de ASA-2 standaard. F-104S-ASA-M (Aggiornamento Sistemi d'Arma/Modificato) is een versie van de F-104S-ASA die is geüpdatet. Er werden in totaal 49 F-104S-ASA en 15 dual seat TF-104G vliegtuigen opgewaardeerd tot deze standaard vanaf 1998. De F-104S-ASA-M ontving GPS apparatuur en een nieuwe TACAN en Litton LN-30A2 INS. Het gerenoveerde casco ontving een verbeterde cockpit. Alle apparatuur voor grondaanvallen werd verwijderd en IRST werd geïnstalleerd voor infrarood zicht op de voorruit. De F-104S-ASA-M is de laatste variant van de Starfighter die is ontwikkeld. In het komende jaar zullen de laatste Starfighters ter wereld worden en vervangen door de F-16 Fighting Falcon.






Contact Facebook Youtube Airfighters Google+ Google Maps Over Runway 28 Blurb
© Copyright 2000-2020 AAM van Noye, Alle Rechten Voorbehouden


Flag Counter