De Panavia Tornado IDS; RAF Faiford, 22 juli 2002

De Panavia Tornado, deel 2; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

De Tornado IDS is de meest gebruikte variant van de Panavia Tornado. De IDS variant is de originele aanvalsvariant van de Tornado en is in gebruik in Duitsland, Italië, Saoedi-Arabië en het Verenigd Koninkrijk. De Tornado IDS is een gevechts- vliegtuig dat met hoge snelheid op lage vlieghoogte gronddoelen aanvalt.

Een van de grootste gebruikers van de Tornado is de RAF. In Groot-Brittannië wordt de Tornado liefkozend de Tonka genoemd. De RAF heeft op dit moment twee grote vliegvelden waar de Tornado GR4 gestationeerd staat, namelijk RAF Marham in Engeland en RAF Lossiemouth in Schotland. De Tornado GR4 is de geüpdatete variant van de Tornado GR1. De GR Tornado’s is de Britse variant van de Tornado IDS (Interdictor/Strike). Op RAF Marham staan op dit moment vier squadron gestationeerd, namelijk: het no 2, no 9, no 13 en no 31 Squadron. Deze eenheden vliegen allemaal met de Tornado GR4. In het verleden heeft op dit vliegveld ook het no 27 Squadron gestaan, maar deze eenheid werd in 1993 opgeheven. Op RAF Lossiemouth staan ook vier squadrons gestationeerd, namelijk: het no 12, no 14, no XV (R) en no 617 Squadron. Het no XV (R) Squadron heeft de OCU (Operational Conversion Unit) taak voor alle Britse Tornado vliegers. In het verleden hebben ook Tornado GR1’s gestaan op de vliegvelden RAF Honnington, RAF Laarbruch in Duitsland en RAF Brüggen in Duitsland. De Britse Tornado’s zouden voor het eerst in actie komen tijdens de Golfoorlog in Irak in 1991. Ruim 60 Tornado GR1’s van de RAF werden in Saoedi-Arabië gestationeerd op Tabuk and Dhahran en op Muharraq in Bahrein. De Tornado’s van de RAF vervulden een gevaarlijke taak tijdens de oorlog, omdat de toestellen op lage hoogte de vliegvelden van de Iraakse luchtmacht onklaar moesten maken. Tijdens het conflict zijn er in totaal zes RAF Tornado’s neergehaald door de Iraakse luchtafweer.

De tweede grote gebruiker van de Tornado IDS is Duitsland. Het prototype van de Luftwaffe Tornado ASSTA 1De maakte zijn eerste vlucht op 14 augustus 1974 van vliegbasis Manching in het toenmalige West-Duitsland. De Eerste Tornado IDS werd geleverd op 27 juli 1979. In totaal bestond die levering uit 247 Tornado IDS vliegtuigen waarvan er 35 waren uitgerust met dubbele besturing voor trainingsdoeleinden.

De Tornado IDS zou in dienst komen bij 5 Jagdbombergeschwaders om daar de Lockheed F-104G Starfighter te vervangen. De eerste eenheid die de Tornado ontving was Jagdbombergeschwader 31 "Boeckle" op Nörvenich. De tweede eenheid die met de Tornado IDS zou gaan vliegen was het Jagdbombergeschwader 33 op Büchel. De derde eenheid die de Tornado IDS ontving was het Jagdbombergeschwader 34 'Allgäu' op Memmingen, deze eenheid wordt echter ontbonden in 2003. De vierde eenheid die de Tornado IDS ontving was het Jagdbombergeschwader 38 "Friesland" op Jever en staat ook op de lijst om ontbonden te worden. En tot slot is de vijfde eenheid die de Tornado IDS ontving het Aufklärungsgeschwader 51 "Immelmann" op Schleswig-Jagel. Deze eenheid heeft 46 vliegtuigen in dienst en deze zullen de ASSTA 2 Upgrade ontvangen om de fotoverkenningstaken uit te voeren. Tot slot heeft de Luftwaffe het Fliegerisches Ausbildungszentrum der Luftwaffe op Holloman Air Force Base staan.

Naast de Luftwaffe, heeft ook de Duitse Marine met de Tornado IDS gevlogen. De Duitse Marineflieger heeft twee Tornado eenheden in zijn bezit gehad. De eerste van de ze twee eenheden was het Marinefliegergeschwader 1 op Jagel welke ontbonden werd in 1993. De tweede marine eenheid is het Marinefliegergeschwader 2 op Eggebek. De Marineflieger eenheden werden ingezet in de anti-scheepsrol en de verkenningsrol. De Tornado’s van de Marineflieger werden uitgerust met de AS34 Kormoran anti-scheepsraket. De derde gebruiker van de Tornado IDS is Saoedi-Arabië. Op 25 september 1985 werd door de regering van Saoedi-Arabië en het Verenigd Koninkrijk Yamamah I contract getekend voor de levering van 48 Tornado IDS vliegtuigen. De eerste Saoedische Tornado’s kwamen in operationele dienst in maart 1986. In juni 1993 werd het Al Yamamah II contract getekend voor de levering van nog eens 48 IDS vliegtuigen. De Saoedische Tornado IDS vliegtuigen staan allemaal gestationeerd op King Abdulaziz Air Base in het noordoosten van het land. De vliegtuigen zijn ingedeeld bij het RSAF 11 Wing dat is opgebouwd uit drie squadrons, namelijk: het no 7, no 75 en no 83 Squadron. Het no 66 Squadron is ondertussen opgeheven. Tijdens de Operatie Dessert Storm in 1991, namen de Tornado’s uit Saoedi-Arabië deel aan de coalitie die Irak hebben aangevallen.

De vierde gebruiker van de Tornado IDS is de Italiaanse AMI. Het eerste Italiaanse prototype van de Tornado IDS maakte zijn eerste vlucht op 5 december 1975 in Turijn in Italië. De Aeronautica Militare de Italia (AMI) ontving in totaal 100 Tornado IDS vliegtuigen. Er werden echter 16 vliegtuigen meteen geconverteerd naar de ERC standaard na aflevering. Er zijn dus in totaal 84 Tornado IDS vliegtuigen in gebruik bij de AMI. De Italiaanse Tornado IDS-en staan allemaal gebaseerd op Ghedi waar ze zijn ingedeeld bij het 6° Stormo en op Gioia del Colle bij het 36° Stormo. De vliegbasis Ghedi ligt in het noorden van Italië ten oosten van de stad Milaan. Het 6° Stormo is opgebouwd uit drie Gruppo’s, namelijk: het 102° Gruppo welke vanaf 1993 met de Tornado IDS vliegt, het 154° Gruppo welke vanaf 1982 met de Tornado IDS vliegt en het 156° Gruppo welke vanaf 1984 met de Tornado IDS vliegt. De vliegtuigen van het 6° Stormo zijn te herkennen aan de code op de neus van het vleigtuig dat begint met het getal 6. De vliegtuigen van het 12° Gruppo zijn ingedeeld bij het 36° Stormo en zijn te herkennen aan de neus code die met het cijfer 36 begint. De Italiaanse Tornado IDS vliegtuigen deel aan de coalitie tijdens de Golfoorlog in 1991. Tijdens de Italiaanse Operatie Locusta werden acht Tornado IDS-en gestationeerd op Al Dhafra Air Base in Abu Dhabi. Tijdens het conflict ging er een vleigtuig verloren, omdat de Tornado werd neergehaald door de Iraakse luchtafweer. De piloten konden beide zichzelf in veiligheid brengen, maar werden wel gevangen genomen door de Irakezen.