Het F-16 Mid-Life Update Programma; Leeuwarden, 30 juni 2004

25 Jaar F-16 bij de KLu, deel II; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

De FWIT op vliegbasis Leeuwarden is de oefening bij uitstek waar F-16 vliegers uitgebreid worden getrained op de MLU F-16. De Mid-Life Update was een drastische ingreep om de snel verouderende F-16’s te moderniseren. Nu enkele jaren na de update, zijn alle operationele Nederlandse F-16’s op deze standaard.

De F-16 is bij de Koninklijke Luchtmacht in dienst sinds 1979. Toen het vliegtuig werd aangeschaft was de verwachtte levensduur van het toestel 20 jaar. Men verwachtte dus dat de F-16 na 1999 vervangen zou gaan worden door zijn opvolger. Ik 1985, opperde de toenmalige minister van Defensie Hans Houwelingen het idee op de F-16 tussen 1995 en 2000 te vervangen door de Dassault Rafale. De luchtmacht stond echter achter het idee om de huidige F-16 vloot te updaten met de meest recente avionica. Voor dit laatste idee werd gekozen omdat men dacht dat de Rafale niet de stap voorwaarts zou zijn in vergelijking met de F-16 die destijds de F-104 Starfighter verving. De luchtmacht was ervan overtuigd dat de USAF een vervanger zou presenteren voor de F-16 die vanaf 2005 beschikbaar zou zijn. Dit toestel zou volgens de luchtmachtstaf beter in het operationele profiel van de luchtmacht passen dan de Franse Rafale. De eerste ideeën voor een grote elektronica-upgrade voor de KLu F-16’s werden gelanceerd in 1985. De ideeën werden gesteund door de andere 3 European Participating Air Forces (Europese F-16 gebruikers) in 1986. Deze andere 3 F-16 gebruikers, waren: België, Denemarken en Noorwegen. Het project werd bekend als de F-16 Mid-Life Update (MLU). General Dynamics was niet overtuigd van het idee om de F-16’s te updaten. Het bedrijf stelde een nieuwe variant van de F-16 voor met grotere vleugels, betere motoren en nieuwe avionica. Dit voorstel werd echter verworpen door de Koninklijke Luchtmacht in Nederland, omdat men dacht dat de kosten voor een dergelijk toestel te hoog zouden worden. De filosofie van de KLu was om de F-16 te houden en te updaten met nieuwe avionica van hetzelfde gewicht om te voorkomen dat de aankoop van nieuwe 29.000 pond motoren nodig zou zijn. Deze motoren werden al gebruikt in de F-16C/D modellen. Op deze manier zou er geld worden bespaard tot de komst van een nieuwe generatie gevechtsvliegtuigen.

De ontwikkeling van de Mid-Life Update startte in 1989 met een 2 jaar durende studie

naar de mogelijkheden voor een upgrade van de F-16. Op 3 mei 1991, werd er toestemming gegeven voor de ontwikkelingsfase van de MLU F-16. Op 15 juni 1991, ontving General Dynamics de opdracht om de MLU kits te produceren die nodig waren om de F-16’s te updaten. Er werden MLU kits gemaakt voor de 4 Europese partners en de USAF. De ontwikkeling van de MLU kit duurde tot 1997. In 1989 veranderde de militaire en politieke situatie in Europa door het verdwijnen van het ijzeren gordijn. Dit leidde tot het uit dienst stellen van de F-16A/B vloot van de USAF in 2000. In november 1992, kondigde de USAF aan dat zij zich terugtrokken uit de productiefase van het MLU project. Europese heronderhandelingen resulteerde op 28 januari 1993 in een lager aantal vliegtuigen die de update zouden ondergaan. Lockheed Martin kreeg de opdracht voor de levering van de MLU modificatie kits voor de Europese luchtmachten op 17 augustus 1993. De leveringen van de kits werd gestart in oktober 1996 en werd voltooid in 1999. Na het MLU programma werd door de KLu aangegeven dat de F-16 nog tot minimaal 2010 in dienst zou blijven.

Verschillende landen namen deel aan de Mid-Life Update. Nederland selecteerde 136 F-16’s voor de update waarbij de uitzondering de LTF en TVI vliegtuigen zijn. België selecteerde 90 F-16’s voor de MLU update. Noorwegen heeft 56 vliegtuigen geüpdate en Denemarken 61 vliegtuigen. Elk EPAF land en de Verenigde Staten, stuurde 1 F-16 naar Lockheed Martin in Fort Worth, Texas. Deze 5 vliegtuigen werden gebruikt als prototypen voor de MLU upgrade. De Koninklijke Luchtmacht stuurde de Block-15 F-16B J-650. Na de Mid-Life Update, werden de EPAF F-16’s aangeduid als F-16A/B Block-15MLU. De F-16’s van de EPAF landen worden met name aangeduid als F-16AM/BM. Deze aanduiding wordt echter niet erkend door de LMTAS. Het Belgische SABCA en het Nederlandse Fokker hebben een joint venture bedrijf opgezet met de naam CDR (Cooperative Delivery of Retro-kits)(Coöperatieve levering van Retro-kits). Deze samenwerking was verantwoordelijk voor de levering van de nieuwe cockpit kits. In Nederland werden ook de bedrijven Holland Signaal Apparaten en Fokker Papendrecht betrokken bij het MLU programma. Het ombouwen van elk vliegtuig zal ruim 2500 manuren in beslag nemen. In enkele gevallen kan dat oplopen tot 3000 uren. De update zal per vliegtuig gemiddeld 5 maanden in beslag nemen. Er zullen gemiddeld 35 vliegtuigen per jaar de update ondergaan bij Fokker Services.

Het no 322 Squadron op Vliegbasis Leeuwarden was de eerste eenheid die zou overschakelen naar de MLU F-16. De eerste MLU F-16 werd officieel overhandigd aan de eenheid op 11 juni 1998. De vliegers waren de conversie naar de MLU F-16 al in december 1997 gestart. De tweede eenheid die overschakelde naar de F-16AM/BM was het no 315 Squadron op Twenthe in februari 1999. De volgende eenheden die overschakelden, waren het no 323 Squadron op Leeuwarden in september 1999 en het no 313 Squadron op Twenthe in april 2000. De laatste vliegbasis die zou overschakelen was Vliegbasis Volkel. Het no 311 Squadron schakelde over op de MLU F-16 in december 2000. In het jaar daarna volgden ook het no 312 Squadron en het no 306 Squadron. De Mid-Life Update heeft voor de vliegers veel veranderd. Oorspronkelijk was de F-16 ontworpen als een jager in de CWI (Clear Weather Intercept) rol. De belangrijkste taken van de F-16 waren visuele onderscheppingen en grondaanvallen bij daglicht. Alle F-16 squadrons zijn momenteel actief in het zogenaamde swing rol concept. Dit betekent dat elk squadron in staat is om tenminste 2 taken uit te voeren zoals onderscheppingen, grondaanvallen en verkenning. De MLU F-16 is met zijn nieuwe wapenarsenaal zo veelzijdig dat de vlieger niet in staat is om bij te blijven met alle taken. De F-16 zal na de update nog jaren meegaan in Nederlandse dienst.