Het Geheim van Stealth, deel 2; RAF Fairford, 17 juli 2004

De B-2A Spirit op de RIAT 2004; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Naast de F-117 Nighthawk, was ook de B-2A Spirit aanwezig op de RIAT van 2004. Het toestel maakte alleen een fly-by. Omdat het toch een bijzonder vliegtuig is die niet elke dag te aanschouwen is, gaan we dieper in op de B-2A Spirit. Dit vliegtuig van Northrop staat bekend als de vliegende vleugel met een lifting body.

De Northrop B-2A Spirit is een Amerikaanse stealthbommenwerper voor interconti- nentale afstanden. De B-2 Spirit kan conventionele en nucleaire wapens meevoeren. Het toestel heeft een unieke vorm waardoor het zo goed als onzichtbaar is op de radar. De Amerikaanse luchtmacht was in eerste instantie van plan een groot aantal van deze vliegtuigen te kopen van vliegtuigfabrikant Northrop. Uiteindelijk zijn door het einde van de Koude Oorlog aan het begin van de jaren 90 slechts 21 vliegtuigen gekocht. Door de hoge ontwikkelingskosten, is de prijs van 1 toestel opgelopen tot ruim 2 miljard Dollar per stuk. De operationele thuisbasis van de B-2 is Whiteman Air Force Base in Missouri, het onderhoud vindt plaats bij het Oklahoma City Air Logistics Center op Tinker Air Force Base in Oklahoma. Halverwege de jaren 70 werd de zoektocht gestart naar een opvolger voor de B-52 Statofortress. In eerste instantie werd het B-1 en B-70 programma gestart, maar deze werden geannuleerd na een aantal jaar. De B-70 moest hoog boven vijandelijk gebied kunnen opereren en de B-1 moest juist erg laag bij de grond opereren. Dit maakte beide toestellen gemakkelijke slachtoffers voor SAM raketten. Halverwege de jaren 70 werd de stealth technologie ontwikkeld wat vliegtuigen zou moeten beschermen tegen vijandelijk vuur. Het idee was om een vliegtuig te bouwen met een casco dat radarsignalen zou afbuigen en absorberen waardoor het vliegtuig niet zichtbaar werd op de radar. Dit zou uiteindelijk leiden tot de ontwikkeling van de B-2 Spirit.

In 1974 vroeg DARPA aan Amerikaanse luchtvaart bedrijven hoe groot de grootst mogelijk radar dwarsdoorsnede mogelijk was om het vliegtuig onzichtbaar te houden voor radar. In eerste instantie werden Northrop en McDonnell Douglas gekozen voor dit project. Lockheed had echter al veel ervaring met radarprofielen door de bouw van de SR-71 Blackbird. Het gebruik van composiet materialen zou een van de belangrijkste elementen worden voor de ontwikkeling van een dergelijk vliegtuig. Een

belangrijke verbetering was de introductie van computer modellen die gebruikt konden worden om de reflecties te berekenen van niet alleen platte oppervlakken, maar ook van rondingen. Het werk aan de eerste ontwerpen was begonnen in 1975 onder de naam Hopeless Diamont. Het project was al ver gevorderd in de zomer van 1975. Northrop won de het eerste contract voor het bouwen van een testvliegtuig. De tweede ronde werd gewonnen door Lockheed. Het project van Lockheed leidde met het Have Blue project tot de F-117. Northrop sloeg een andere richting in. Vanaf dit punt splitste het ontwerp van de F-117 en de B-2 zich af in 2 verschillende richtingen. In 1976 werd het project stopgezet tot een moment waarop het een veiligere gok zou zijn om een dergelijke stealthbommenwerper te ontwerpen. Een stealthbommen- werper zou ongestraft over Sovjet Unie kunnen vliegen terwijl het principe van de B-1 zo snel mogelijk in en uit het gebied vliegen was. President Carter was zich bewust van deze ontwikkelingen in 1977. Dit was een van de belangrijkste redenen waarom het B-1 project uiteindelijk werd afgelast. Na verdere studies werd in 1978 na het succes van het Have Blue project besloten om door te gaan met de ontwikkeling van een stealthbommenwerper. President Reagan vond het besluit van Carter zwak op defensiegebied en hij besloot om ook het B-1 project nieuw leven in te blazen.

Het Advanced Technology Bomber (ATB) project werd gestart in 1979. Het project werd in het geheim uitgevoerd onder de codenaam Aurora. Na een evaluatie van diverse bedrijven, bleven er 2 teams van vliegtuigbouwers over van Northrop/Boeing en Lockheed/Rockwell. Beide teams baseerde hun stealth bommenwerper op een vliegende vleugel. Het ontwerp van Northrop/Boeing werd op 20 oktober 1980 gekozen door de Amerikaanse regering. Het ontwerp van Northrop kreeg toen voor het eerst de naam B-2 Spirit. De B-2 werd voor het eerst publiekelijk getoond op 22 november 1988 op Palmdale Air Force Base, Californië. Het toestel werd zwaar bewaakt en de achterkant van het vliegtuig mocht niet bekeken worden. De B-2 maakte zijn eerste vlucht op 17 juli 1989 op Palmdale AFB. In 1984 werd de werknemer Thomas Cavanaugh van Northrop gearresteerd omdat hij informatie over de B-2 wilde ver- kopen aan de Sovjet Unie. Cavanaugh werd uiteindelijk veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf. Hij werd uiteindelijk vrijgelaten in 2001. In eerste instantie wilde de Amerikaanse luchtmacht 165 B-2 bommenwerpers aanschaffen. Door de opgelopen kosten en de ontwikkeling van de B-1B Lancer, zijn er uiteindelijk slechts 21 B-2’s gebouwd. De overige geplande vliegtuigen zijn allemaal geannuleerd.

De eerste B-2 die geleverd werd aan de USAF arriveerde op 17 december 1993 op Whiteman AFB, Missouri. De gehele B-2 vloot is gestationeerd op deze vliegbasis. De vliegtuigen zijn daar ingedeeld bij het 509th Bomb Wing. De B-2 bereikte de operationele status voor het eerst op 1 januari 1997. De B-2 heeft 2 interne bom- menruimen die naast elkaar zijn geplaatst. Het toestel kan daarin per ruim 23,000 kilogram aan wapens dragen. Er zijn meerdere wapen configuraties mogelijk in de B-2, zoals: 80× 500 lb Mk-82 bommen, 36× 750 lb CBU lasergeleide bommen, 16× 2000 lb bommen van het type Mk-84, JDAM-84 of JDAM-109 en 16× B61 of B83 nucleaire bommen. De eerste inzet van de B-2 was tijdens de Kosovo oorlog in 1999. 33% van de Servische doelen die toen zijn uitgeschakeld, zijn vernietigd door de B-2. Tijdens dit conflict, vlogen de B-2’s rechtstreeks vanuit Missouri naar Kosovo en weer terug. De B-2 Spirit was het eerste vliegtuig dat de GPS satellietgeleide JDAM bommen heeft gebruikt in een oorlogsscenario. Deze acties leidde tot missies die langer dan 30 uur duurden. Om de vluchttijden te verkorten worden de B-2’s ook vaak ingezet vanaf RAF Fairford in Groot Brittannië. De B-2 heeft bewezen dat stealth werkt en dat het toestel nog jaren meekan binnen de Amerikaanse luchtmacht.