Afscheid van de Franse SEPECAT Jaguar; Cazaux, 12 juni 2005

De Armée de l'Air, deel 2; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Naast het afscheid van de Mirage III en IV in Frankrijk, werd er op de Meeting National op Cazaux ook afscheid genomen van de Jaguar. Na meer dan 35 jaar trouwe dienst komt er een einde aan het Jaguar tijdperk in Frankrijk. De Jaguars op Saint-Dizier, worden allemaal vervangen door de Dassault Rafale.

De SEPECAT Jaguar is een jachtbommenwerper die aan het begin van de jaren 60 was ontwikkeld door een Frans-Engels samenwerkingsverband. De Jaguar is ontwikkeld door Bréguet en de British Aerospace Corporation. De vliegtuigbouwers verenigden zich voor de ontwikkeling van de Jaguar in de Société Européenne de Production de l'Avion d'École de Combat et d'Appui Tactique (SEPECAT). Het toestel was primair ontworpen voor het geven van grondsteun (close air support). Latere versies van de Jaguar waren ook uitgerust voor aanvalsmissies. Daarnaast was het toestel inzetbaar als trainer. In Frankrijk moest de Jaguar de vervanger worden van de verouderde Franse Lockheed T-33s T-Bird en de Fouga Magister en in Engeland de vervanger van de Britse Folland Gnat en de Hawker Hunter. Het eerste prototype van de Jaguar vloog op 8 september 1968. Het was een tweezits variant die bij zijn derde testvlucht voor het eerst supersonisch ging. Het toestel ging tijdens de landing verloren op 26 maar 1970. Het tweede prototype vloog voor voor het eerst in februari 1969. Het eerste ontwerp zou leiden tot de Jaguar A die bij de Franse AdlA in dienst kwam. De Britse variant van de Jaguar werd uiteindelijk aangeduid als de Jaguar Gr1. Er vloog ook een prototype rond van het type Jaguar M in november 1969. Dit toestel was voorzien van een arrestor haak en een verstevigd landingsgestel voor een deklanding op een schip. Het project werd na een aantal goede tests in 1973 gecancelled omdat het toestel veel te duur zou worden. In plaats van de Jaguar M koos de Franse marine voor de Dassault Super Etendard.

Vanaf 1973 werden de eerste Jaguars geleverd voor de AdlA. In totaal werden er 160 single seat Jaguars en 40 dual seat Jaguars aangeschaft in Frankrijk. De eenzits variant van de Jaguar werd in Frankrijk aangeduid als de Jaguar A en de tweezits variant werd aangeduid als de Jaguar E. De Jaguar kon naast de conventionele grondwapens ook de Franse nucleaire AN-52 bom meevoeren. De Franse regering

maakte hier geen gebruik van omdat alleen de Mirage IV uiteindelijk werd gebruikt bij de Franse Force de Frappe. Later nam de Mirage 2000N deze taak over van de Mirage IV. De Jaguars kregen wel een pre strategische rol. De Jaguars van EC7 op Saint-Dizier moesten namelijk de weg vrijmaken voor de Franse strategische bommen- werpers in tijd van oorlog. De AN-52 bom werd in 1991 uit dienst genomen en de Jaguars van EC7 kregen op dat moment weer een conventionele taak. In de jaren 70 werd de Jaguar regelmatig tijdelijk gestationeerd in Afrika om daar de belangen van Frankrijk te behartigen. De eerste operationele inzet van de Jaguar was in december 1977 als onderdeel van de Operation Lamantin. In 1978 werd een snelle reaction force opgezet ter ondersteuning van de Franse troepen die wereldwijd zijn uitgezonden. Diverse helikopters en Jaguars werden ingezet in 1978 om het centrum van Tsjaad te verdedigen. Er werd tijdens dit conflict slechts een Jaguar neergehaald, de piloot werd in veiligheid gesteld door een CSAR team. Op 25 januari 1984, vielen Jaguars een rebellen konvooi aan die net de stad Zigey hadden geplunderd. Een vliegtuig werd neergeschoten en de piloot werd daarbij gedood. Libië ontkende enige betrokkenheid bij deze actie en in 1984 werden de Franse troepen als gevolg van een escalatieovereenkomst teruggetrokken. De Libiërs hielden zich niet aan het verdrag en als gevolg hiervan, werden de Jaguars opnieuw naar Tsjaad gestuurd in 1986. ER waren 11 Jaguars betrokken bij de acties die werden beschermd door Mirage F1’s tijdens een aanval op het vliegveld van Wadi Doum. De Jaguars hebben ervoor gezorgd dat de Libiërs niets konden saboteren in het gebied.

In totaal heeft Frankrijk tussen 1977 tot en met 2005 9 Jaguar squadrons gehad. De eenheden stonden verdeeld over 4 velden. Op het eerste veld stond maar een eenheid gebaseerd die met de Jaguar heeft gevlogen. Tussen 1977 en 1987 heeft het Escadron de Chasse 3/3 "Ardennes" met de Jaguar gevlogen vanaf Nancy. Het tweede Jaguar veld is St-Dizier. Dit veld is het langst actief geweest met de Jaguar. Er stonden in totaal 4 Jaguar eenheden op dit veld gebaseerd die allen bij het EC7 waren ingedeeld. De eerste eenheid is het Escadron de Chasse 1/7 "Provence", deze eenheid werd in 1973 uitgerust met de Jaguar. Het was tevens ook de laatste eenheid die met de Jaguar vloog in Frankrijk. De tweede eenheid op Saint Dizier is het Escadron de Chasse 2/7 "Argonne", deze eenheid was de Franse OCU en heeft met de Jaguar gevlogen vanaf oktober 1974.De eenheid werd overigens opgeheven in juni 2001. Het derde squadron is Escadron de Chasse 3/7 "Languedoc". De eenheid kreeg zijn Jaguars in maart 1974 en werd opgeheven in juli 1997. De laatste eenheid op Saint-Dizier was het Escadron de Chasse 4/7 "Limousin". Deze eenheid werd opgericht in april 1980 op Saint Dizier, maar verhuisde al snel naar Istress dat hierdoor het derde Jaguar veld werd. De eenheid werd in juli 1989 werd opgeheven. Het vierde en laatste Jaguar veld in Frankrijk was Toul. Deze basis is tegenwoordig al lang gesloten, maar in het verleden huisvestte het 4 Jaguar eenheden. Het eerste squadron op Toul was het Escadron de Chasse 1/11 "Roussillon". Dit squadron ontving zijn Jaguars in maart 1976 en werd opgeheven in juni 1994. Het tweede squadron dat met de Jaguar vanaf Toul opereerde was het Escadron de Chasse 2/11 "Vosges". Dit squadron ontving zijn Jaguars in juni 1977 en werd opgeheven in juli 1996. De derde eenheid was het Escadron de Chasse 3/11 "Corse". Het squadron ontving zijn eerste Jaguars in februari 1975. Deze eenheid werd als laatste eenheid op Toul ontbonden in juli 1997. Het vierde en laatste squadron op Toul was het Escadron de Chasse 4/11 "Jura" at Bordeaux-Mérignac. Deze eenheid werd opgericht in 1978 en weer opgeheven in juni 1992. Na een periode van ruim 35 jaar komt er in Frankrijk een einde aan het Jaguar tijdperk. Het toestel wordt vanaf begin 2005 vervangen door de Dassault Rafale en worden gebaseerd op Saint Dizier.