Luchtmacht Open Dagen 2005, deel 1; Gilze-Rijen, 15-20 juni 2005

De Tactische Helikopter Groep; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

De Tactische Helikopter Groep van de Koninklijke Luchtmacht is de organisatie die alle Nederlandse helikoptereenheden bevat. De THG-KLu is verdeeld over 2 vlieg- velden, namelijk: Gilze-Rijen en Soesterberg. Op Gilze-Rijen staan de aanvalsheli- kopters en op Soesterberg staan de transporthelikopters gestationeerd.

De historie van de Tactische Helikopter Groep Koninklijke Luchtmacht (THG-KLu), gaat terug naar de jaren 50 toen de Groep Lichte Vliegtuigen (GPLV) werd opgericht. De vliegtuigen die toen gebruikt werden, waren vliegtuigen zoals de Auster, Piper Super Cub en de Beaver. Al deze toestellen waren in dienst van de Koninklijke Landmacht (KL). De GPLV zorgde voor de luchtwaarnemingen als onderdeel van de artillerie-eenheden van de KL. De bemanningen van de vliegtuigen bestonden toen uit vliegers van de luchtmacht en waarnemers van de landmacht. In 1955 kwam de eerste helikopter in dienst bij defensie. Op 8 juni van dat jaar arriveerden de eerste 3 van de in totaal 36 Hiller OH-23B Raven helikopters. Deze helikopters werden ingedeeld bij het no 298, no 299 en no 300 Squadron op vliegbasis Ypenburg en vliegbasis Deelen. Vanaf 1965 werd de Hiller vervangen door de Franse Sud Aviation SE3160 Allouette III. Er werden in totaal 77 Allouette III helikopters aangeschaft. Van deze toestellen waren er 5 geschikt voor SAR taken. In 1975 werd de Piper Super Cub vervangen door de MBB Bo-105C Bölkow. Er werden in totaal 30 Bolkows aangeschaft als lichte verkenningshelikopter. Vanaf dat moment bestond de GPLV alleen nog maar uit helikopters. In de jaren 80 werd de naam GPLV dan ook vervangen door de naam Groep Helikopters (GPH). De enige helikopters in dienst waren de Allouette III en de Bölkow. Ook werd de GPH een volledig onderdeel van de luchtmacht in plaats van een gedeeld onderdeel met de landmacht.

De GPH was destijds opgebouwd uit 3 operationele squadrons en 2 inactieve squadrons. Het no 298 Squadron was het enige operationele squadron dat op vliegbasis Soesterberg stond gestationeerd. De eenheid was operationeel met 24 Allouette III helikopters. Het no 299 Squadron stond gestationeerd op vliegbasis Deelen. Deze eenheid was als enige uitgerust met de Bo-105C Bölkow. De eenheid beschikte destijds over 24 Bölkow helikopters. De laatste operationele eenheid was

het no 300 Squadron. Ook deze eenheid stond gestationeerd op vliegbasis Deelen. Deze eenheid beschikte over 18 Allouette III helikopters. Het no 301 Squadron was een eenheid die alleen op papier bestond. De eenheid had dus geen helikopters tot zijn beschikking. Het no 302 Squadron was een reserve eenheid die alleen in oorlogstijd zou bestaan. Het no 302 Squadron beschikte over 18 Allouette III helikopters die door de reservisten werden gebruikt om te oefenen in vredestijd. Vanaf 1995 werden de verouderde helikopters vervangen door een nieuwe generatie zware helikopters. Het no 298 Squadron ruilde de Allouette III in voor de zware CH-47D Chinook waarvan zij er 13 ontvingen. Ook het no 300 Squadron ruilde zijn Allouette III helikopters in voor de middelzware AS-532U2 Cougar. Deze eenheid ontving in totaal 17 Cougars, daarnaast bleven er nog 4 Allouette III helikopters in dienst bij de eenheid voor luchtfotografie en VIP transport. De 2 reserve eenheden werden beide heropgericht als actieve squadrons. Vanaf 1995 ontving het no 301 Squadron de AH-64A Apache. Het no 302 Squadron volgde in 1998 toen het de eerste AH-64D ontving. De luchtmacht beschikt in totaal over 30 Apache helikopters. Ook de naam Groep Helikopters werd aangepast. De nieuwe verzamelnaam van de helikoptereenheden was de Tactische Helikopter Groep Koninklijke Luchtmacht (THG-KLu). Het no 299 Squadron bleef vliegen met de Bo-105 tot 2003, de eenheid werd toen opgeheven.

De Open Dagen van de luchtmacht startte voor mij dit jaar al op woensdag 15 juni 2005. Het was dit jaar de beurt aan Gilze-Rijen om de Open Dagen te organiseren. Voor mij altijd heel bijzonder omdat Gilze-Rijen mijn thuisveld is. Op woensdag stond de aankomst van de Turkse Phantoms gepland. Ik weet nog van 3 jaar geleden dat dit een bijzonder gebeuren is. De dag startte mooi blauw en het weer zag er dus goed uit. Dit duurde helaas niet langer dan alleen de ochtenduren. Aan het eind van de ochtend verschenen de eerste wolken. Al snel was de zon verdwenen en was Gilze-Rijen grijs. In de ochtend uren waren er nog geen arrivals voor de Open Dagen. Wel waren het de PC-7’s van vliegbasis Woensdrecht die het veld wisten te vinden. Het is vrij normaal dat er veel PC-7’s langskomen op Gilze-Rijen. Het is immers maar een klein stukje vliegen vanaf Woensdrecht naar Gilze-Rijen. Tussen de middag stond er een oefening gepland voor de Airpower Demo. De Nederlandse luchtmacht laat dan zien tijdens een spectaculaire show welk materiaal ze hebben en wat ze er mee doen.

Na de oefening van de Airpower Demo, werd het even stil op de vliegbasis. Rond half 2 meldde het eerste vliegtuig zich pas weer op de basis. Het was een Britse Nimrod die voor de baan hing. Helaas was de baan gedraaid en kwam het toestel via de kant van Molenschot binnen. Wel maakte het toestel nog een doorstart voor het landde waardoor ik een foto van de onderkant kon maken. Niet veel later na de landing van de Nimrod, meldden dan eindelijk de Turkse Phantoms zich bij de toren. Het zou nog even spannend worden of ze helemaal zouden uit taxiën. Gelukkig taxieden beide vliegtuigen helemaal door tot het einde van de baan. Het bleek al snel dat het niet om gewonen Phantoms ging, maar om Recce Phantoms. Beide Phantoms taxieden door tot het verre einde van de startbaan. Ze zouden hier hun remparachute droppen voordat ze naar het platform taxieden. Aan het einde van de middag zou de allergrootste verrassing van de Open dagen binnenkomen. Zomaar uit het niets hing er een Egyptische Hercules in de landing. Wat het toestel kwam doen op de Open dagen was voor mij een raadsel, maar het was een geweldig toestel om te zien. Speciaal voor de spotters liet de bemanning van de toren deze Hercules via de 28 binnenkomen. Na de landing van deze Hercules zat het erop voor vandaag. Morgen zou ik vroeg terugkomen voor de binnenkomstdag van de Open Dagen. Wellicht zou het weer iets meer meewerken tijdens de binnenkomst van de vliegtuigen.