The Royal International Air Tattoo; RAF Fairford, 11 juli 2008

Het Verhaal van de Afgelaste RIAT; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Na een teleurstellende dag op St. Mary’s Loch in Schotland en een leuke middag op RAF Warton, stond dan eindelijk op vrijdag 11 juli RAF Fairford op het programma. We zouden op deze dag de generale repetitie voor de vliegshow van komend weekend bijwonen.

De Royal International Air Tattoo is de grootste militaire vliegshow ter wereld en wordt een maal per jaar in het derde weekend van juli op het Britse Fairford gehouden. RAF Fairford is een basis in het zuiden van Engeland gelegen waar normaliter geen operationele vliegtuigen gebaseerd staan. Op dit veld staan om de zoveel tijd steeds detachementen van het Amerikaanse Bomber Command met onder andere de B-1, B-2 en B-52. Van hieruit vliegen zij oefenmissies of operationele bombardement en ondersteuningsmissies boven onder andere Afghanistan en Irak. De eerste Air Tattoo werd gehouden op RAF North Weald in Essex met ongeveer 100 verschillende vliegtuigen die deelnamen aan dit evenement. Het evenement is voor het eerst opgericht door Timothy Prince en Paul Bowen. Vanuit het kleine begin, begon de show qua formaat te groeien tot het uiteindelijk in 1976 de IAT (International Air Tattoo) werd. De unieke status van deze ondertussen grote vliegshow werd in 1996 erkend door Hare Majesteit de koningin en daardoor kreeg de show de naam RIAT (Royal International Air Tattoo). Vanaf het begin in 1973 tot en met 1983 werd de RIAT gehouden op Greenham voordat het in 1985 verhuisde naar RAF Fairford waar de show hedendaags nog steeds wordt gehouden. De RIAT is ondertussen zo groot geworden dat er jaarlijks ruim 400 verschillende vliegtuigen deelnemen welke uit allerlei verschillende landen afkomstig zijn.

Na een korte file vanuit Brize-Norton waar we overnacht hebben, kwamen we aan op RAF Fairford rond de klok van 8 uur in de morgen. Na de auto geparkeerd te hebben en entree te hebben betaald konden we dan ook een plekje bezetten aan de kop van de baan. Het is op Fairford normaal dat op de dag van de generale repetitie en de vertrekdag de kop van de baan open is voor publiek. Het weer zag er redelijk goed uit met een mooie zomer zon, maar dat zou in de loop van de dag sterk gaan veranderen. Als eerste werden we getrakteerd op een demo van onze eigen Koninklijke

Luchtmacht demo F-16 gevolgd door een demo van de Tsjechische Hind. Deze Hind steeg erg fraai op recht voor onze neus en dit leverde dan al snel erg leuke foto’s op. Na de Hind was het de beurt aan de Canadese CF-188 Hornett, ook deze gaf een erg fraaie demo en kwam een aantal keer erg fotogeniek voorbij vliegen. Toen de eerste demo’s gevlogen waren, kwamen er nog de nodige arrivals binnen in de vorm van de Turkisch Stars met hun NF-5-en en een Italiaanse Tornado. De Indiase HAL HJT-36 Sitara’s waren voor mij nieuw.

Deze editie van de RIAT zou twee thema’s hebben namelijk het 90 jarige bestaan van de Royal Air Force en Global Engagement. Ter gelegenheid van dat eerste zou dan ook de Koningin van Groot Brittannië Queen Elizabeth II naar Fairford komen. De parade die hierbij hoorde zou helemaal in het water vallen aangezien er zich donkere wolken samen pakten boven Fairford. Tijdens het bezoek van de koningin zou er helemaal niet gevlogen worden op Fairford, en dat was maar goed ook want het was de regen kwam met bakken uit de lucht vallen. Dit weerbeeld zou de trend van de dag worden, zware buien afgewisseld met zon en opklaringen. Op de momenten van zon leverde dit echter wel fraaie foto’s op donkere luchten met vliegtuigen ervoor in de zon. Na het bezoek van de koningin, kwamen er meteen een aantal toestellen binnen die kennelijk al in de buurt waren en moesten wachten op het einde van de ceremonie welke werd afgesloten met een grote fly-by van allerlei RAF vliegtuigen. Na de binnenkomst van die vliegtuigen, zou het hoogtepunt van de hele RIAT gaan vliegen, het vliegtuig waarvoor ik speciaal naar Engeland was gekomen. Dit was de F-22 Raptor van het Amerikaanse Raptor display team van Langley AFB in Amerika. Dit toestel is de opvolger van de inmiddels buiten dienst gestelde F-117 Nighthawk. Het was erg jammer dat het op dat moment erg donker was, de lucht was helemaal zwart en het kon elk moment gaan regenen. Met veel kabaal steeg de F-22 op hij liet zien dat hij op een relatief korte baan na de start gelijk verticaal kan gaan. De Raptor liet allerlei vreemde manoeuvres zien welke alleen vliegtuigen met trust vectoring aankunnen. Het was al met al een erg fraaie demo waarvan ik erg onder indruk was.

Na de F-22 demo was het de beurt aan veel helikopters, zo kwamen de Belgische Sea-King, de EH-101 Merlin en een tweetal Squirrels binnen. Ondanks het slechte weer kon ik toch mooie plaatjes schieten in een typisch Engelse sfeer, namelijk met veel water. Het klaarde een klein beetje op na de binnenkomst van deze vliegtuigen. Ook de foto’s van de Franse TBM 700 waren geweldig door dit natte weer. Ik heb nog niet veel foto’s van dit toestel in mijn verzameling, dus ik weg er erg blij mee. Het was voor mij de eerste keer dat ik een Sentinal voor mijn lens kreeg. Aan het einde van mijn dag op RAF Fairford kwam het Portugese displayteam de Dragoes (Draken) binnen met hun Alpha-Jets. Dit waren voor mij de laatste deelnemers van de RIAT die ik zou fotograferen in 2008. Rond de klok van 7 uur ’s avonds werd het tijd om weer richting Brize-Norton te gaan om daar te overnachten. De dag van de generale repetitie was net als de voorgaande jaren wederom een groot succes met een grote diversiteit aan vliegtuigen en helikopters. Toen we eenmaal in Brize-Norton waren, kregen we het schokkende nieuws te horen dat de RIAT 2008 was gecancelled. De organisatie had besloten om alles af te gelasten in verband met de hevige regenval. Grote delen van het veld en het gehele parkeerterrein stonden blank of waren modderig. De organisatie van de RIAT vond het dan ook onverantwoord om de show door te laten gaan en heeft dan ook met pijn in het hart deze show moeten aflassen voor onze veiligheid en die van het personeel daar. Een grote teleurstelling voor elke luchtvaart liefhebber maar een begrijpelijke keuze van de organisatie maar al met al toch een zwarte pagina in het bestaan van de RIAT.