Water en Stoom op de Startbaan; St-Dizier Robinson, 15 juni 2009

De Franse Luchtmacht Rafale; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Op maandag 15 juni was ik te gast op de Franse vliegbasis St-Dizier. Deze basis is de thuishaven van de Franse Dassault Rafale. Op deze voormalige Jaguar basis staan op dit moment ruim 35 Rafales gebaseerd en dit aantal zal in de toekomst nog verdubbelen aangezien pas een van de twee eenheden is uitgerust met de Rafale.

Het Franse St-Dizier heeft een lange luchtvaart geschiedenis. Het begon toen er in 1910 voor het eerst een vliegtuig landde in het veld nabij de stad. Vanaf 1913 was dit veld officieel een basis van de toen nog prille Franse luchtmacht. Het veld is sindsdien altijd in gebruik geweest voor gevechtsvliegtuigen en heeft in beide wereld oorlogen een belangrijke rol gespeeld. Een aantal gevechtsvliegtuigen dat hier gestationeerd heeft gestaan in de periode WWI zijn onder andere de Bleriot Aeronautique, Morane-Saulnier, Stampe, De Havilland Tiger Moth en Dewoitine D.520. In juni 1940 werd St-Dizier ingenomen door de Duitse bezetters en werd dit veld gebruikt door de Luftwaffe. Diverse Jagtgeschwaders hebben hier gestaan welke onder andere waren uitgerust met de Messerschmitt Bf-109 en de Messerschmitt Bf-110. Dit laatste model werd vooral gebruik om 's nachts in te zetten tegen de Britse bommenwerpers terwijl de Bf-109 werd ingezet overdag tegen de Amerikaanse bommenwerpers. Na de bezetting werd dit veld over genomen door de Amerikanen in september 1944. Vanaf oktober in datzelfde jaar werd deze basis gebruikt door gevechtsvliegtuigen en verkenningstoestellen van de Amerikanen.

Begin jaren 50 wilden de Amerikanen als gevolg van de koude oorlog met de Sovjet unie deze basis inrichten als een veld voor lichte bommenwerpers. Maar tijdens de onderhandelingen met de Fransen werd dit voorstel uiteindelijk verworpen. Door WWII was St-Dizier niets meer dan een hoopje ruines en een veld vol kapot geschoten vliegtuigen. Alle hangaars waren kapot geschoten en grote hoeveelheden Duitse munitie lag verspreid over het veld. De Amerikanen hadden de startbaan wel gerepareerd, maar de gebouwen niet omdat zij vonden dat die niet noodzakelijk waren om vliegtuigen te stationeren op deze basis. Half jaren 50 werd er een moderne startbaan aangelegd, er werden shelterkampen gebouwd met moderne platformen

en gebouwen werden opnieuw geplaatst. St-Dizier was nu weer een moderne front-line NATO basis. Half jaren 70 werden er nog meer moderne shelters gebouwd en werd de Mirage IV op deze basis gestationeerd. Later zouden de Mirage IV nucleaire bommenwerpers plaats maken voor de SAPECAT Jaguar. Dit type heeft vele jaren gevlogen vanaf St-Dizier en werd buiten dienst gesteld in 2004.

De opvolger van de Jaguar is de Dassault Rafale welke voor het eerst in dienst kwam in 2006 bij de Franse luchtmacht. De Rafale wordt in drie varianten gebouwd namelijk de Rafale B (Biplace) welke een twee persoons trainerversie is, de Rafale C (Chasse), als standaard multirole jager en jachtbommenwerper voor de luchtmacht en de Rafale M (Marine) welke als standaard multirole jager en jachtbommenwerper dient voor de Franse marine. Inmiddels is de Rafale M vanaf juni 2004 operationeel bij de Franse Aeronavale (marineluchtvaartdienst) en opereert van het vliegdekschip Charles de Gaulle. Het toestel zal in de loop van de tijd zijn voorganger de Dassault Super-etendard gaan vervangen en het heeft reeds de Vought F-8 Crusader al vervangen. Het is voorlopig de bedoeling dat er tot 2010 een totaal 38 toestellen voor de Franse marine worden geleverd. Vanaf 2006 is de Rafale ook in dienst bij de Franse luchtmacht en van het type Rafale B zullen er 36 in dienst komen welke ondertussen ook allemaal geleverd zijn. Het is de bedoeling dat er 82 Rafale C's gebouwd worden, maar dit bouwproces loopt nog op dit moment.

Het bezoek aan St-Dizier zou 's middags plaatsvinden en toen ik in de ochtend opstond zag ik dat het weer niet echt meewerkte, want het regende aardig door. Na een ochtend binnen zitten was het dan toch tijd geworden om richting St-Dizier te gaan en er maar het beste van te hopen. Nadat we waren ontvangen op deze basis werden we eerst naar de startbaan gebracht waar we halverwege de baan de take-off konden fotograferen van een groepje Rafales die eruit gingen. Dit leverde met het donkere weer erg leuke foto's. De baan was erg nat wat voor reusachtige water en stoom sporen leidde achter de vertrekkende vliegtuigen. Na deze spectaculaire take-off van Frankrijk zijn nieuwste gevechtvliegtuig mochten we een kijkje nemen in de hangaars waar deze moderne jagers stonden. Speciaal voor ons was er een Rafale opgesteld in een hangaar met ervoor een heel arsenaal aan wapens wat onder deze machine kan worden mee gevoerd. Een van de vliegers gaf uitleg bij elk wapen systeem en we konden de afzonderlijke systemen allemaal uitgebreid op de foto zetten. Ook het fotograferen van de overige Rafales in deze hangaar was geen enkel probleem, er stonden er in totaal drie binnen.

Eenmaal bij de baan aangekomen begon het heel hard te regenen, net op het moment dat de Rafales terug zouden keren naar St-Dizier. De meeste mensen besloten om in de bus te blijven in de hoop op betere weersomstandigheden. Heel jammer want ik heb echt mooie opnamen gemaakt van de doorweekte Rafales die binnen kwamen. Na de landing van een aantal toestellen kwam er ook weer een hoop lawaai uit het shelterkamp, want zojuist hadden zes andere Rafales hun motoren gestart. Ook deze zouden weer spectaculair opstijgen met veel stoom en felle nabranders. Het bleek dus maar weer eens dat je met enorm slecht weer ook hele spectaculaire opnamen kunt maken die je niet elke dag meemaakt. Nadat de laatste Rafales binnen waren, was het weer tijd om richting de hoofdpoort van St-Dizier te gaan. Het bezoek zat er immers weer op en we hadden vele mooie momenten van de Rafale kunnen vast leggen. Het weer was niet helemaal ideaal, maar ondanks dat heeft het me een onverwachte mooie serie opnamen opgeleverd van een all weather fighter in zijn element.