Gilze-Rijen, Home of the Redskins; Gilze-Rijen, 23 maart 2010

De Apache's van het 301 sqn; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Op dinsdag 23 maart ben ik op goed geluk naar Gilze-Rijen gegaan met de informatie dat er vier Franse Alpha-Jets binnen stonden. Naast de Fransen zou ik op deze dag ook heel veel activiteit zien van de Redskins, een mooi moment om het 301 squadron eens wat beter te bestuderen.

De historie van het 301 squadron begint op vliegbasis Eindhoven in onder de naam 314 squadron. Het 314 squadron werd in mei 1952 opgericht onder leiding van de toenmalige Kapitein P. Bakker. Het embleem van de eenheid bestond uit een rode cirkel waarin in het geel de centaur afgebeeld. De squadron spreuk is in het Latijn geschreven en luidt: Per Sapientam Efficiens Et Immortalis, dit betekend door wijsheid doeltreffend en onsterfelijk. Als squadron mascotte werd destijds de welbekende totempaal geïntroduceerd. Al snel werd hieraan de naam ‘Redskins’ gekoppeld. De eenheid was destijds uitgerust met de Republic F-84 Thunderjet. Al snel werd er in 1956 overgeschakeld naar de Republic F-84F Thundertreak. Dit laatstgenoemde toestel staat hedendaags nog steeds als gate guard voor de hoofdingang van vliegbasis Gilze-Rijen. In 1970 deed de Northrop NF-5 zijn intrede binnen de luchtmacht en ook de Redskins werden hiermee uitgerust op vliegbasis Eindhoven. Met dit toestel zou de eenheid meer dan twintig jaar vliegen totdat deze door de F-16 werd vervangen in 1991. In 1987 verhuisde de eenheid van vliegbasis Eindhoven naar het nabijgelegen Gilze-Rijen. In 1995 werd het 314 squadron opgeheven in het kader van bezuinigingen binnen defensie. De F-16 zou hierdoor dus niet langer meer gebaseerd staan op Gilze-Rijen.e

Even leek het erop dat het doek zou vallen voor de Redskins met de opheffing van het 314 squadron. Gilze-Rijen werd samen met Soesterberg in 1995 aangewezen als nieuwe thuishaven voor de Nederlandse helikoptervloot. De Allouette III en de Bolkow deden hun intrede op Gilze-Rijen. De luchtmacht kreeg ook de beschikking over twaalf AH-64A Apache helikopters. Deze helikopters werden geleend van de Amerikaanse Landmacht totdat de dertig nieuwe AH-64D Apache’s afgeleverd werden. De nieuwe Apache’s zijn voorzien van het Longbow systeem maar de radarkoepels welke vrij duur zijn zitten niet op de helikopters. Acht helikopters zouden op Fort Hood in Amerika

achterblijven om de nieuwe bemanningen te trainen. De overige helikopters komen op Gilze-Rijen te staan. Er werd voor de Apache’s een nieuw squadron opgericht namelijk het 301 squadron. Deze eenheid nam alle tradities en emblemen over van het voormalige 314 squadron.

De AH-64D Apache is een van de modernste gevechtshelikopters. Het toestel is voorzien van geavanceerde waarnemings-apparatuur en wapensystemen. De Apache wordt ingezet voor onder andere verkenningen, beveiliging van transporten en grondtroepen, beveiliging van transporten door de lucht met transporthelikopters en daadwerkelijke inzet bij calamiteiten. Minder bekend is dat de Apache ook ter ondersteuning van het Ministerie van Justitie is ingezet. Hierbij moet gedacht worden aan het ondersteunen van de politie bij het zoeken naar vermiste personen en het achtervolgen van criminelen. Het 301 squadron is tevens ook een van de meest uitgezonden eenheden van de Koninklijke Luchtmacht. Sinds de luchtmacht beschikt over de Apache is het 301 squadron al uitgezonden naar onder andere Bosnië Herzegovina, Djibouti, Irak en Afghanistan. De eenheid zorgt daar voor veiligheid door continue aanwezig te zijn en het beschermt de transporthelikopters.

Ik arriveerde rond negen uur op Gilze-Rijen omdat de Franse Alpha-Jets vroeg gepland stonden te vertrekken. Toen ik aankwam was het grondpersoneel van de basis druk bezig met het vegen van de startbaan. Ondertussen hadden al meer mensen zich verzameld om het vertrek van de Franse Alpha-Jets te aanschouwen. De Franse Alpha-Jets waren bezig met een navigatietrip en hadden overnacht op Gilze-Rijen. Er stonden maar liefst vier Alpha-Jets binnen welke gestald waren bij het 300 squadron. Rond de klok van half tien verscheen de eerste Franse Alpha-Jet aan de kop van de baan. Het weer was nog redelelijk bewolkt, maar er zat verandering aan te komen. Natuurlijk hoopte ik dat de zon zo snel mogelijk zou doorkomen, want op Gilze-Rijen sta je in de ochtend uren werkelijk perfect met het licht. Zeker voor het vertrekkende verkeer heb je de zon precies in de rug staan. De eerste drie Alpha-Jets vertrokken onder een licht bewolkte hemel. En natuurlijk brak de zon pas echt door toen net de drie Franse vliegtuigen weg waren. Maar ondanks dat heb ik er toch een paar hele mooie opnemen van kunnen maken. Ondertussen werden er op het 301 platform maar liefst vijf Apache’s buiten gezet. Deze stonden er heel erg mooi bij onder de zon die in het oosten stond. Na een half uur meldde ook de vierde Alpha-Jet zich aan de kop van de baan.

Tijdens het vertrek van de laatste Alpha-Jet hadden ondertussen vier Apache’s hun motoren gestart. Ook de Apache’s zouden kort langs het hek taxiën, want de rolbaan die Kilo wordt genoemd is afgesloten door werkzaamheden. Hierdoor is de rolbaan die Lima wordt genoemd dus de enige verbinding tussen het 301 platform en de startbaan. Deze vier helikopters kwamen dus allemaal naar het hek toe terwijl ze normaal van ons af bewegen. De foto’s die je hier maakt zijn meesterlijk. De omgeving en de hoek waaronder je deze machines kunt fotograferen zijn ronduit ideaal. Ik was naar de noordkant van de startbaan gelopen waardoor ik de Apache’s recht van voren kom fotograferen op de rolbaan. Net voordat deze helikopters de baan op zouden komen gingen ze laag boven de rolbaan hoveren. Met de zon die vanuit de juiste hoek op deze kisten stonden leverde dit een erg fraai effect op. De groep Apache’s gingen in koppels van twee bonen de baan hangen voordat ze vertrokken. Toen al deze helikopters weg waren werd het weer stil op de basis. De andere twee eenheden waren immers niet thuis op Gilze-Rijen, want zij waren op oefening naar het Engelse Carlisle. Ik besloot om weer huiswaarts te gaan na een zeer succesvol begin van de dag.