Terug
Runway 28 Runway 28 Runway 28 Runway 28

De Aankomst op de Molenheide; Gilze-Rijen, 17 juni 2010

Een Eeuw Nederlandse Luchtvaart I; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Op donderdag 17 juni 2010, was ik aanwezig bij de binnenkomstdag van de Open Dagen van de Koninklijke Luchtmacht. Dit jaar staan de Open Dagen in het kader van het honderd jarige bestaan van de Nederlandse luchtvaart. Een mooi moment om eens terug te blikken op de geschiedenis van Gilze-Rijen en de Luchtmacht.

Vliegbasis Gilze-Rijen is qua oppervlakte de grootste militaire vliegbasis van Nederland. Het is hiermee een belangrijke werkgever in de regio. Op de basis zijn ongeveer 1500 mensen werkzaam. De vliegbasis is gelegen op de voormalige Molenheide. Hier stond vanouds een standerdmolen die in 1888 is afgebrand. Het militaire gebruik van dit terrein begon in 1831 toen Koning Willem I deze heide gebruikte als verzamelplaats voor zijn troepen ter voorbereiding op de Tiendaagse Veldtocht. Het nieuwe militaire terrein kreeg van dat moment de naam “Kamp te Rijen”. Ter gelegenheid van het veertig jarig bestaan van de suikerfabriek Van Breda, Dolk en Van Voss te Etten-Leur wilde de directeur van deze bedrijven Heerma van Voss iets speciaals organiseren. Hij wilde een vliegtuig zien opstijgen wat in die tijd zeer bijzonder was en een echte primeur voor Nederland. Hij liet de Fransman Graaf De Lambert overkomen met zijn Wright Flyer, om op zondag 27 juni 1909 op te stijgen van de Klappenbergse Heide. Dit evenement zorgde voor de oprichting van de Eerste Nederlandsche Vliegvereniging. In 1910 werd de Molenheide dan ook als eerste vliegveld van Nederland opengesteld met de bijbehorende vliegschool. Het vliegveld was in eerste instantie geopend voor civiel verkeer maar vanaf 1913 werd het veld ook gebruikt voor militaire doeleinden. In de jaren twintig en dertig was de burgerluchtvaart actief op het nabijgelegen Nerhoven dat iets ten oosten van Gilze-Rijen lag. Tijdens de mobilisatie in 1939 werd ook dit veld afgestaan aan het leger. Zij maakte het veld onklaar om te verhinderen dat de Duitsers er zouden landen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd vliegbasis Gilze-Rijen door de Duitsers omgebouwd tot een van de grootste van Europa. De regio rond de basis werd dan ook veelvuldig getroffen door bombardementen van de geallieerden. De Duitse bezetter richtte ook nog een schijnvliegveld in. Dit veld werd geplaatst op de Kiek. De Duitsers noemden dit veld Kamerun. Het lag tussen Alphen en Riel. Na de bevrijding in 1945, werd in 1946 de basis een opleidingsbasis van het toenmalige Commando

Luchtvaart Opleidingen (CLO). Hier werden vliegers en verkeersleiders opgeleid. In 1962 verdween deze vliegopleiding en bleef de basis achter als een reserveveld voorhet Commando Tactische Luchtstrijdkrachten (CTL). Ook werd er een logistiek onderdeel gevestigd, namelijk het Depot Vliegtuig Materieel (DVM). Vanaf 1966 huis- vestte de basis onder andere: het Depot Vliegtuig Materieel (DVM), de Explosieven Opruimingsdienst (EOD), Luchtmacht Selectie Orgaan (LUSO) waar de keuring en selectie voor toekomstig beroeps en dienstplichtige plaatsvond, Luchtmacht Officiers en Kader School (LOKS) en de Voortgezette Instructie en Militaire Opleidingen School (VIMOS). Een jaar later werden ook de Eerste Vlieger Opleiding (EVO) en de opleiding voor lichte vliegtuigen op de basis ondergebracht. In 1972 verdwenen alle vlieg- opleidingen weer van deze basis en werd een van de twee squadrons die met de Northrop F-5 vanaf Eindhoven opereerden tijdelijk op Gilze-Rijen geplaatst. De basis kreeg in die periode een nieuwe startbaan, een verkeerstoren en betonnen vlieg- tuigshelters. In 1995 werd de samenvoeging van Gilze-Rijen en Eindhoven ongedaan gemaakt en werd het no 314 Sqn opgeheven. Daarna werd de Tactische Helikopter Groep Koninklijke Luchtmacht (THGKlu) op de vliegbasis gestationeerd. Deze helikopter eenheden zitten er op de dag van vandaag nog steeds onder de naam Defensie helikopter Commando (DHC).

Om de binnenkomst dag van de Open Dagen van dichtbij bij te wonen, moest ik me om acht uur ’s ochtends melen bij de poort aan de Molenschotse kant van de basis. De luchtmacht stond het toe dat we vandaag met een groep van ongeveer vierhonderd mensen de binnenkomende vliegtuigen mochten fotograferen. We werden met de bus de basis opgereden en we mochten een plekje zoeken langs de startbaan. Het vak dat voor ons was afgezet bevond zich net ten oosten van de dwarsbaan. Dit was een tactische plaats, want alle vliegtuigen die de baan zouden oversteken naar de static toe, zouden ons ook passeren op dit punt. Na een half uur was het al raak. De eerste vliegtuigen meldde zich bij de toren al aan voor de landing. De eerste deelnemers die binnenkwamen op deze dag waren traditiegetrouw op dit soort dagen de transportvliegtuigen. Het zou niet lang duren voordat de eerste fighter zich zou melden. De eerste fighter die binnenkwam, was een Duitse Tornado van Lechfeld. De eerste paar uren liep het veld al aardig vol. Er kwamen veel fighters binnen in tweetallen zoals onder ander: twee Belgische F-16’s, twee Deense F-16’s en twee Noorse F-16’s.

Na een hele grote golf van arrivals, zouden hierna een aantal toestellen hun demo gaan oefenen. Een van deze deelnemers was de C-17 van de United States Air Force. Voor mij was het de eerste keer dat ik een demo van dit grote toestel ging zien. Ik moet zeggen dat het een imposante demo is. Dit gigantische vliegtuig is in staat om zeer langzaam te vliegen en om zeer krappe bochten te draaien. Ook zouden er veel helikopters binnen komen vandaag. Een van mijn hoofddoelen was de Oostenrijkse Blackhawk. Helaas zou ik helemaal niks zien van de aankomende helikopters omdat die allemaal achter ons rechtstreeks op de static zouden landen. Dit was voor een helikopter liefhebber zoals ik een tegenvaller. Maar gelukkig was er nog genoeg te beleven op de startbaar. Want ook een van mijn hoofddoelen was de aankomst van de Poolse Su-22 Fitter en de Poolse MiG-29 Fulcrum. Deze redelijk exotische vliegtuigen kwamen in de middag aan en beide toestellen gebruikten bij de landing hun remparachute. Naast de normale militaire vliegtuigen kwamen ook nog de gebruikelijke demo teams binnen zoals de Patrouille de France met hun Alpha-Jets. Het geheel beloofde dus een tweetal interessante Open Dagen te worden op Gilze-Rijen. Na een warme en succesvolle dag, kon ik me thuis gaan voorbereiden op deze aankomende dagen.






Contact Facebook Youtube Airfighters Google+ Google Maps Over Runway 28 Blurb
© Copyright 2000-2020 AAM van Noye, Alle Rechten Voorbehouden


Flag Counter