Bulgarian Air Force, Deel 2; Plovdiv-Krumovo, 2 - 4 september 2011

Herinneringen aan de Koude Oorlog; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Na een bewogen verleden, kwam Bulgarije tijdens de Koude Oorlog in 1955 bij het Warschaupact terecht. Het Warschaupact was een militair bondgenootschap van communistische landen in Oost-Europa, dat tussen 1955 en 1991 heeft bestaan. Sinds maart 2004 is Bulgarije een volwaardig lidstaat van de NATO geworden.

Kort na de Tweede Wereldoorlog, ontving Bulgarije zijn eerste materiaal dat afkomstig was uit de Sovjet-Unie. Het waren vooral propeller aangedreven vliegtuigen zoals de Ilyushin Il-2, de Ilyushin Il-10 en de Tupolev Tu-2. De Bulgaarse luchtmacht werd samen met de overige militaire takken van het land omgevormd tot het Sovjet model. Het begin van Koreaanse oorlog werd gezien als de start van het jet tijdperk. In 1955 voegde Bulgarije zich bij het Warschaupact dat op dat moment werd opgericht door de Sovjetpartijleider Nikita Chroesjtsjov als tegenhanger van de NATO. Het verdrag werd op 14 mei 1955 in de Poolse hoofdstad Warschau ondertekend door de Sovjet-Unie, Albanië, Bulgarije, Roemenië, de DDR, Hongarije, Polen en Tsjecho-Slowakije. Daar- mee waren op een na alle communistische staten in Oost-Europa lid, alleen Joegoslavië bleef erbuiten. Vanaf 1955 begon met behulp van de Sovjet-Unie de levering van moderne gevechtsvliegtuigen. De Bulgaren ontvingen toen de MiG-15 (Микоян и Гуревич МиГ-15, NATO codenaam: Fagot), MiG-17 (Микоян и Гуревич МиГ-17, NATO codenaam: Fresco) en MiG-19 (Микоян и Гуревич МиГ-19, NATO code- naam: Farmer) als primaire gevechtsvliegtuigen. Naast de MiG’s werden er ook een aantal Ilyushin Il-28 (Илью́шин Ил-28, NATO codenaam: Beagle) bommenwerpers en Mil Mi-1 (Михаил Миль Ми-1, NATO codenaam: Hare) helikopters aangeschaft. Deze toestellen hebben dienst gedaan tot in de jaren 70. In deze periode begon de laatste golf van modernisering. Vooral de aanvalsvloot werd uitgebreid in deze periode. In totaal werden de volgende vliegtuigen aangeschaft in de jaren 70 en 80: 224x MiG-2119 (Микоян и Гуревич МиГ-21, NATO codenaam: Fishbed), 90x MiG-2319 (Микоян и Гуревич МиГ-23, NATO codenaam: Flogger), 4x MiG-2519 (Микоян и Гуревич МиГ-25, NATO codenaam: Foxbad), 22x MiG-29 (Микоян и Гуревич МиГ-29, NATO codenaam: Fulcrum), 22x Su-22 (Сухой Cy-22, NATO codenaam: Fitter), 42x Su-25 (Сухой Cy-25, NATO codenaam: Frogfoot), 26x Mi-17 (Михаил Миль Ми-17, NATO codenaam: Hip) en 45x Mi-24 (Михаил Миль Ми-24, NATO codenaam: Hind).

De Bulgaarse luchtmacht werd gereduceerd tot 226 vliegtuigen aan het einde van de Koude Oorlog. De luchtmacht raakte in de komende jaren steeds meer in verval. De gloriedagen van de Bulgaarse luchtmacht waren definitief voorbij door een gebrek aan geld om al dit materiaal te onderhouden. Een groot deel van de MiG-21 vloot werd uit dienst genomen. De vliegtuigen werden in de storage gezet en het grootste deel werd gescrapped. In 1998 werden 4 van de Bulgaarse vliegvelden gesloten. Deze velden waren: Gabrovnitsa, Balchick, Uzundzhovo en Shtraklevo. In 2000 werd ook nog eens Stara Zagora gesloten. In 2001 werden nog eens 3 velden gesloten, namelijk: Dobrich, Ravnets en Cheshnegirovo. Het laatste veld dat gesloten werd, was Dobroslavtsi in 2003. De MiG-23’s die hier stonden werden toen ook per direct uit dienst gesteld. Men besloot om de oudere MiG-21 in dienst te houden omdat die goedkoper was in het onderhoud dan de MiG-23. In februari 2004 werd de Su-22 uitgefaseerd. Ook de Mi-24 is door gebrek aan geld inmiddels uitgefaseerd. Na jaren van bezuinigen en saneren, is er tegenwoordig niet veel meer over van wat eens een machtige luchtmacht in Oost-Europa was.

De organisatiestructuur van de Bulgaarse luchtmacht is sterk ingekrompen de laatste jaren. Er zijn slechts 5 vliegvelden overgebleven sinds het Sovjet tijdperk voorbij is. Het eerste veld dat nog operationeel is, is Graf-Ignatievo. Op dit veld staan de MiG-21 en MiG-29 gevechtsvliegtuigen. Graf-Ignatievo is de 3th Fighter Air Base van de Bulgaarse luchtmacht. De Wing heeft nog 13 MiG-21’s in dienst bij het 1/3 Fighter Squadron en 16 MiG-29’s bij het 2/3 Fighter Squadron. Het tweede veld is de 12th Training Air Base Kamenets. Op dit veld staan 6 PC-9’s die ingedeeld zijn bij het 1/12 Training Squadron. De eenheid hier beschikte ook over 12 L-39 Albatros trainers, maar die zijn ondertussen uitgefaseerd. De derde vliegbasis is de 16th Transport Air Base Vrazhdebna. Op dit veld staat de gehele Bulgaarse transportvloot gestationeerd. Het veld ligt aan de militaire kant van de internationale luchthaven van Sofia. Het 1/16 Transport Squadron vliegt met 3x de C-27J Spartan, 1x de An-24 Coke, 1x de An-26 Curl, 1x de An-30 Clank, 2x de Let L-410 en 1x de An-2 Colt. Het vierde vliegveld is de 22nd Attack Air Base Bezmer. Deze basis is de thuisbasis van de Bulgaarse Su-25 Frogfoot vloot. Het 1/22 Attack Squadron is operationeel met 20 Su-25K Frogfoots en het 2/22 Attack Squadron is operationeel met 3 Su-25UBK Frogfoots. De verwachting is dat de Frogfoot in 2013 of 2014 zal worden uitgefaseerd. Het is de vraag of Bezmer dan het volgende veld wordt dat gaat sluiten. De vijfde en laatste Bulgaarse basis is de 24th Helicopter Air Base Plovdiv/Krumovo. Op deze basis staat de Bulgaarse helikopter vloot gestationeerd. Het 2/24 Transport Helicopter Squadron vliegt met 6x de Mi-16 Hip, 12x de AS532 Cougar en 6x de Bell 206. De Mi-24 Hind helikopters van het 1/24 Attack Helicopter Squadron zijn 2 jaar geleden stilgezet.

Op dit moment bestaat de Bulgaarse gevechtsvloot vooral uit Mig-21’s, MiG-29’s en Su-25’s. De MiG-29’s hebben ondertussen een upgrade gehad en zijn helemaal geüpdate tot de NATO norm. Vanaf januari 2011, is de Bulgaarse regering op zoek naar 8 multirole gevechtsvliegtuigen. Of deze toestellen de MiG-21 of de Su-25 gaan vervangen is nog niet duidelijk. De belangrijkste concurrenten voor de levering van die 8 vliegtuigen zijn de Eurofighter Typhoon, de Saab Grippen, de Dassault Rafale en de Lockheed Martin F-16. De Bulgaarse regering heeft in 2006 een contract getekend voor de levering van 3 C-27J Spartan transportvliegtuigen. Deze toestellen moeten de oude An-24 en An-26 gaan vervangen. In 2005 zijn er 12 Cougars aangekocht om de Hinds te vervangen. De Bulgaarse luchtmacht is de laatste jaren flink gekrompen. De luchtmacht opereert nu met een veel kleinere maar meer tactische vloot aan toestellen waarmee ze voldoen aan de NATO norm. Voor de rest vertoont het land veel sporen en herinneringen aan de Koude Oorlog.