Exercise Steadfast Noon 2011; Volkel 3 – 4 oktober 2011

Oefenen van het Nucleaire Scenario; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Van 28 september 2011 tot en met 6 oktober 2011, vond op de vliegbasis Volkel de oefening Steadfast Noon 2011 plaats. Het doel van deze oefening is om het grondpersoneel te trainen in de omgang met nucleaire wapens. De aanwezigheid van deze Amerikaanse wapens in Europa is nooit officieel bevestigd of ontkend.

Al jaren gaan er de geruchten dat er Amerikaanse kernbommen op de vliegbasis Volkel zouden liggen. Diverse milieubewegingen hebben hier tegen geprotesteerd in het verleden. De aanwezigheid van deze Amerikaanse kernwapens in Europa is nooit officieel bevestigd of ontkend. Er zijn in Europa een aantal eenheden die deze taak hebben. In de periode van 28 september tot en met 6 oktober, worden diverse scenario’s geoefend. Die scenario’s hebben alles te maken het omgaan met kernwapens. In totaal zijn er 7 eenheden in Europa die voorbereid zijn op dit scenario. Hoewel de koude oorlog al lang voorbij is, blijven deze scenario’s een onderdeel de hedendaagse oorlogscenario’s. Rondom de oefening wordt erg geheimzinnig gedaan. De oefening wordt niet voor niks op exact hetzelfde moment gehouden als de oefening Falcon Autumn. Deze oefening van het DHC krijgt de nodige media aandacht waardoor de oefening Steadfast Noon 2011 op de achtergrond raakt. Falcon Autumn is een van de grootste helikopteroefeningen in Nederland van de afgelopen 15 jaar. Volgens de geruchtenmolen is Falcon Autumn daarom de ideale dekmantel voor de nucleaire oefening op Volkel. Op het hele internet stikt het van de geruchten over een oefening met bommen die niet op Volkel zouden liggen.

Om al de nucleair scenario’s te oefenen houd men de oefening Steadfast Noon 2011. Het doel van de oefening is het trainen van het grondpersoneel met deze wapens. De bommen waarom het zou gaan zijn van het type B-61. Het grondpersoneel van alle deelnemende eenheden wordt getraind in het laden en lossen van deze kernbommen op moderne gevechtsvliegtuigen. De deelnemende landen die volgens de geruchten zouden beschikken over deze wapens zijn: Amerika, België, Duitsland, Italië, Nederland en Turkije. Alleen de Grieken nemen deze keer geen deel aan de oefening. Alle landen die meedoen sturen een aantal vliegtuigen naar Volkel voor de oefening. De Amerikanen doen mee met 3 F-16’s van het 510th TFS die afkomstig zijn uit Aviano

in Italië. De 3 F-16’s van de Belgen zijn afkomstig van het 10 Wing van de vliegbasis Kleine-Brogel. Uit Duitsland doen 3 Tornado’s van Jagdbombergeschwader-33 mee van de vliegbasis Büchel. De Italianen doen mee met 3 Tornado’s van het 6 Stormo uit Ghedi. Ook de Turken sturen 3 F-16’s naar Volkel. De toestellen zijn ingedeeld bij het 191 Filo dat afkomstig is ut Balikesir. Tot slot doen ook de F-16’s van Volkel van het no 312 en no 313 Squadron mee met de oefening. Naast de cross serve oefening worden er ook missies gevlogen met de aanwezige toestellen. De vliegers simuleren dan het strategisch vliegen met een nucleaire lading onder de vleugels. Gemiddeld vliegen er van elke eenheid dan 1 tot 2 vliegtuigen tijdens zo’n missie.

Op maandag 3 oktober 2011, ben ik naar Volkel gegaan voor de oefening. Het weer vandaag was geweldig. De zon scheen volop. Ik besloot om met dit weer aan de zuidkant van de basis te gaan staan in verband met het licht. Bij de spottersplek aan de noordkant sta je namelijk heel de dag met tegenlicht te fotograferen. Toen ik arriveerde was ik niet de enige die aan de zuidkant stond. In de ochtend werd er helaas niet gevlogen. Wel kreeg ik te horen dat de Turken in de middag naar huis zouden vertrekken. Er stonden al 2 Transall vliegtuigen van de Turken binnen om al het grondmateriaal mee op te pikken. Helaas zou er ook in de middag niks vliegen wat met de oefening te maken had. Rond half 3 hoorden we dan eindelijk de eerste motoren opstarten. Niet veel later verschenen de F-16’s. De toestellen maakten een backtrack over de baan. De Turkse F-16’s waren van het 191 Filo. Deze F-16’s zijn te herkennen aan de grote afbeelding van de cobra op de staart. De F-16’s lijnden alle 3 naast elkaar op op de startbaan. Een voor een kozen de F-16’s met volle naverbrander het luchtruim. Dit leverde een aantal mooie foto’s op in combinatie met de herfstkleuren in de bomen. Na het vertrek van de F-16’s verschenen ook de 2 Transall’s aan de kop van de baan. Deze 2 vliegtuigen kwamen via de parallelbaan naar de startbaan toe. Na het vertrek van de Transall’s, vertrok ik naar huis.

Toen ik op dinsdag 4 oktober 2011 terugkwam, zag het weer er heel anders uit dan de dag ervoor. Het was heel erg donker en van tijd tot tijd regende het. Het weer was helemaal omgeslagen. Ik besloot daarom om nu vooral kort aan de baan te gaan staan. Ik nam positie bij de spotterheuvel en de taxibaan. Ik arriveerde om 9 uur op Volkel. Al snel na mijn aankomst werden de eerste motoren gestart. Het was duidelijk dat de missie er vandaag wel uit zou gaan. Na 20 minuten verschenen de eerste vliegtuigen aan de kop van de baan. Het waren 4 Nederlandse F-16’s. Een van de F-16’s was de jubileum F-16 van het inmiddels opgeheven no 311 Squadron. Het voordeel van dit donkere weer is dat je de naverbranders van de startende vliegtuigen mooi kunt vastleggen. Toen de 4 Nederlandse F-16’s eenmaal vertrokken waren, verscheen de eerste Tornado aan de kop van de baan. Het was een Duitse Tornado van JBG-33. Toen de Tornado was opgestegen, verschenen er weer 4 Nederlandse F-16’s op de holding. Achter de KLu Vipers aan taxieden ook een Belgische F-16 en een Italiaanse Tornado. De Tornado vertrok samen met de Belgische F-16 als eerste. Een negende F-16 uit Nederland verscheen samen met een Amerikaanse F-16 aan de kop van de baan. De Nederlandse F-16 zou niet gaan vliegen. Deze F-16 maakte deel uit van de grondoefening. Een bus met militairen kwam naar het toestel toe en dwongen de vlieger om zich over te geven en de motor uit te schakelen. Ondertussen kwam de Duitse Tornado alweer terug. Een uur later keerden de eerste Nederlandse F-16’s terug. Het weer was zo slecht dat alle F-16’s enorme condens sporen achter zich aan trokken door het vocht in de lucht. Binnen 30 minuten na de eerste landing waren alle vliegtuigen weer terug op Volkel. Voor mij zat de oefening erop.