100 Jaar VVS, deel 8; Moskva - Zhykovskiy, 10 - 12 augustus 2012

Transport in Barre Situaties; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

De Russische transporthelikopters en lichte transportvliegtuigen zijn zeer robuust gebouwd om te kunnen opereren onder de soms barre weersomstandigheden. Met name in het hoge noorden van Rusland en Siberië spelen deze toestellen een belangrijke rol in het bevoorraden van soms erg afgelegen gebieden.

De Antonov An-2 (Антонов Ан-2) is een tweedekker die wordt ingezet voor het lichte transport op moeilijk te bereiken plaatsen. De NATO codenaam van de An-2 is Colt. De An-2 kreeg in Rusland liefkozend de naam Annushka (Annie). De officiële Russische naam van het toestel is кукуру́зник (Mais Landarbeider). Het toestel is door Oleg Antonov zelf ontworpen tijdens de Tweede Wereldoorlog in 1944. De An-2 is van oorsprong een vliegtuig dat is ontworpen voor de landbouw. Het toestel bleek veel veelzijdiger dat eerst werd gedacht, want al snel werd de An-2 ook ingezet voor taken, zoals: transport van vracht, ambulancedienst en passagiersvervoer. De An-2 kan voor die taken ook uitgerust worden met ski’s of drijvers. Het toestel bleek uiterst geschikt te zijn voor het harde leven in de Sovjet-Unie, want het toestel presteert bijzonder goed in de barre Russische winters van Siberië. De An-2 kwam in 1946 in dienst bij de Sovjet Luchtmacht door zijn uitmuntende prestaties. Er zijn in totaal ruim 18,000 An-2’s gebouwd door de jaren heen. Na de val van de Sovjet Unie, zijn veel toestellen opgekocht door westerse bedrijven. Ze worden gebruikt door parachutisten en in de Verenigde Staten en Canada worden ze als transportvliegtuigen gebruikt in de wildernissen van Alaska en het hoge noorden van Canada. De Russische VVS heeft nog 100 An-2 vliegtuigen in operationele dienst.

De Mil Mi-2 (Миль Ми-2) is een lichte transporthelikopter die desgewenst ook bewa- pend kan worden. De Helikopter is gebouwd door het Moskou Helikopter Ontwerp- bureau (Московский вертолетный завод им. М. Л. Миля) onder leiding van Michail Mil. De NATO codenaam voor deze kleine helikopter is Hoplite. De Mi-2 is van oorsprong een klein licht gepantserde transporthelikopter die ingezet wordt voor luchtsteun aan grondtroepen. De helikopter kan bewapend worden met 57mm raketten en een 23mm kanon. De helikopter kan in het achterste ruim maximaal 10 passagiers meevoeren. De eerste operationele helikopter in de Sovjet Unie was de

Mil Mi-1 in 1948. Later in de jaren 50 werd de turbine motor voor het eerst geplaatst in helikopters. Dit concept leidde aan het eind van de jaren 50 tot het ontwerp van de Mil Mi-2. Deze helikopter was superieur aan zijn voorganger. De helikopter presteert uitermate goed in het koude noorden van Rusland. De Mi-2 werd bij de Sovjet- luchtmacht voor het eerst geïntroduceerd in 1965. De Mi-2 werd destijds geprodu- ceerd in Polen bij de fabriek van PZL-Świdnik. Na een productie van ruim 7,200 helikopters, werd de productie in 1985 gestopt. De Mi-2 werd vooral gebruikt door de Sovjet landen en de DDR. De Russische VVS heeft op dit moment nog ruim 280 Hoplite helikopters in dienst. De toestellen doen tegenwoordig vooral dienst als traningshelikopters voor vliegers in opleiding. De leerlingen leren eerst om met deze kleine helikopter om te gaan voordat ze verder gaan met de grotere types bij de VVS.

De Mil Mi-8 en de Mil Mi-17 (Миль Ми-8, Миль Ми-17) zijn middelzware transportheli- kopters binnen de Russische VVS. De NATO aanduiding voor de Mi-8 is Hip en die voor de mi-17 is Hip-H. De Mi-17 is een sterk verbeterde variant van de Mi-8. Het grote verschil tussen de beide helikopters is de positie van de staartrotor. Bij de Mi-8 zit deze aan de rechterkant van de helikopter en bij de Mi-17 aan de linkerzijde. Het eerste prototype van de Mi-8 vloog in september 1962. De Mi-8 is een verbeterde variant van de verouderde Mi-6. De eerste Mi-8 Hip helikopters kwamen in 1967 in dienst bij de luchtmacht van de Sovjet Unie. De Mi-8 heeft een hoofdrotor die 5 rotorbladen heeft. De romp is robuust gebouwd en het landingsgestel is erg stevig. De helikopter kan worden uitgerust met kleine vleugels achter de cockpit zodat er wapens kunnen worden meegevoerd. De Mi-8 kan bewapend worden met rocketpods en kanonnen. In totaal zijn er ruim 17,000 helikopters in verschillende varianten van de Mi-8 gebouwd. De Mi-17 wordt op dit moment nog steeds gebouwd en is nog steeds een van de meest gebruikte helikopters in de voormalige Sovjet staten. Op dit moment zijn er al ruim 12,000 Mi-17 helikopters gebouwd en dit aantal roeit nog steeds. De Mi-8 en de Mi-17 zijn in staat om te presteren in barre omstandigheden. De Russische VVS heeft op dit moment nog ruim 600 Hips in dienst. Het exacte aantal is niet bekend, wel bekend is het feit dat de Hip de komende jaren nog steeds een sleutelrol zal spelen in de Russische helikoptervloot.

De grootste helikopter die ooit in operationele dienst is geweest is de Mil Mi-26 (Миль Ми-26). De zware transporthelikopter wordt bij de NATO aangeduid met de codenaam Halo. De Mi-26 Halo werd ontwikkeld in de jaren 70 toen Aeroflot aangaf dat zij een opvolger zochten voor de Mi-6. De helikopter moest in staat zijn om extreem zware vrachten te vervoeren in de barre Russische gebieden. Op 14 december 1977 vloog het prototype van de Mi-26 voor het eerst. De serieproductie van de Mi-26 begin in 1980. De Mi-26 is even groot als zijn voorganger de Mi-6. Het verschil is alleen dat de Mi-26 velen malen sterker is dan zijn voorganger. De helikopter heeft 8 rotorbladen aan de hoofdrotor zitten. De bladen zijn gemaakt van titanium waardoor ze licht en zeer sterk zijn. De ramen rond de cockpit en de inlaten van de turbines zijn verwarmd zodat de helikopter in extreem koud weer kan opereren. De Mi-26 heeft een grote vrachtdeur aan de achterkant waardoor de helikopter snel geladen en gelost kan worden. De westerse tegenhanger van de Mi-26 is de Amerikaanse CH-53 Stallion. De Russische luchtmacht heeft vanaf 1983 60 Mi-26 helikopters ontvangen. Op dit moment heeft de Russische VVS nog 35 van deze helikopters in dienst. De helikopters worden gemoderniseerd en vanaf 2011 is de productie begonnen van 18 nieuwe Halo’s. De rol van de Mi-26 is binnen de VVS nog lang niet uitgespeeld omdat de helikopter een aantal unieke eigenschappen bezit. Er is geen enkele helikopter in de wereld met een grotere vrachtcapaciteit dan de Mi-26.