Market Garden Memorial; Eindhoven, 22 september 2012

Luchtlandingstroepen op Eindhoven; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

In de periode van 17 september 1944 tot en met 25 september 1944, vond Operation Market garden plaats. Het doel van de operatie was het veroveren van alle bruggen op de route van Eindhoven naar Arnhem om zo de Duitsers in Nederland terug te dringen. De missie mislukte in Arnhem en leidde een bloedig gevecht in.

Operatie Market Garden was een geallieerd offensief tegen de Duitsers in Nederland in september 1944. De operatie was voor Nederland de belangrijkste operatie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Market Garden was voor het grootste deel mislukt, omdat de laatste brug bij Arnhem niet bezet kon worden. Operatie Market Garden bestond uit 2 grote deeloperaties. De eerste was een grote luchtlanding achter de Duitse linies genaamd Market. De tweede operatie was een grondoffensief vanuit België naar Nederland onder de naam Garden. De Britse, Poolse en Amerikaanse luchtlandings- troepen zouden de belangrijke bruggen over de Nederlandse rivieren bezetten zodat de grondtroepen vanuit België snel konden doorstoten naar het IJsselmeer. De Duitse troepen in Nederland zouden daarmee worden afgesneden van Duitsland waarna de weg naar het oosten open zou liggen. Op deze manier kon men snel het Duitse Ruhrgebied binnenvallen. Dit was erg belangrijk, want dit gebied was het industriële hart van de Duitsers. Operatie market garden werd gezien als een mislukking door de geallieerde legertop. Het meest cruciale doel was de brug bij Arnhem. Deze brug kon niet gehaald worden omdat de landingstroepen te ver van Arnhem gedropt werden. Het beveiligen van de sector Antwerpen was echter wel bereikt met de operatie. Het veiligstellen van de haven van Antwerpen was een belangrijk punt tijdens de operatie omdat vanuit hier de troepen zouden worden bevoorraad tijdens de campagne in Duitsland die zou gaan volgen.

Op 17 september 1944 startte de operatie met het droppen van de parachutisten boven de 3 grote Nederlandse steden. De Amerikaanse 101st Airborne Division werd bij Eindhoven gedropt en de Amerikaanse 82nd Airborne Division werd gedropt in Nijmegen. De 101st werd gedropt bij Eindhoven, best, Sint-Oedenrode en Veghel. Zij hadden de taak om de bruggen over de rivier de Aa bij Best, het Wilhelminakanaal bij Sint-Oedenrode en de Zuidwillemsvaart bij Veghel in te nemen. De 82nd had de taak

om de brug bij Grave over de Maas, de brug over de Waal bij Nijmegen en een van de bruggen over het Maas-Waalkanaal over te nemen. Dit deel van de operatie verliep allemaal volgens plan. Tegelijkertijd met de droppings rondom Eindhoven en Nijmegen, werden er Britse troepen van de 1st Airborne Division gedropt in de buurt van Arnhem in Wolfheeze, Ede en Oosterbeek. De Britse eenheid zou steun krijgen van de Poolse onafhankelijke luchtlandingsdivisie. Het Britse 30e Legerkorps moest vanaf Lommel oprukken over de door de luchtlandingstroepen vrijgemaakte route langs de cruciale bruggen. De Britse eenheid die Operatie garden uitvoerde bestond uit ruim 50,000 manschappen en ruim 22,000 voertuigen. De hele karavaan moest zich over 1 weg verplaatsen naar Arnhem waardoor het een kwetsbare karavaan was. Om de Flanken te beschermen werden er 2 legerkorpsen ingezet die de voertuigen moest beschermen. De Duitsers hadden zich geconcentreerd bij Arnhem waardoor de brug in de stad uiteindelijk niet kon worden ingenomen. Het gevolg was een lange hongerwinter in het noordelijke en westelijke deel van Nederland.

De grote hoofdrol speler tijdens de landingen van Operations Market garden, waren de Douglas C-47 Skytrains. De Skytrain, was de militaire variant van de Douglas DC-3 Dakota. Het grote verschil tussen de civiele en militaire variant is, dat de Skytrain een grote vrachtdeur heeft aan de zijkant van het toestel. Ook heeft de Skytrain een verstevigde vloer voor het vervoeren van zware vrachten. Veel geallieerde landen hebben tijdens de Tweede Wereldoorlog de C-47 Skytrain gebruikt voor het vervoeren van zware lasten en het vervoeren van manschappen en gewonden. Meer dan 10,000 vliegtuigen zijn geproduceerd van dit type in de Douglas fabrieken in Santa Monica, Californië en Oklahoma City, Oklahoma. De fabriek in Oklahoma heeft tussen maart 1943 en augustus 1945 ruim 5,354 Skytrains gebouwd. De C-47 was een uitermate geschikt vliegtuig voor het droppen van paratroepers. Het toestel is dan ook veelvuldig ingezet bij diverse grote dropping acties zoals tijdens de landing in Normandië in Frankrijk en Operation market garden in Nederland. De C-47 was ook in staat om zweefvliegtuigen te trekken die geruisloos achter de linies konden landen. Na de Tweede Wereldoorlog, speelde de C-47 ook een belangrijke rol tijdens de Berlijnse Luchtbrug. De Skytrain heeft uiteindelijk tot 1967 dienst gedaan bij de USAF. Na de Tweede Wereldoorlog, is de Skytrainvloot in dienst gekomen van civiele bedrijven.

Dit jaar is het de 68e editie van de Market Garden Memorial in Arnhem. Op zaterdag 22 september stonden de droppings voor deze editie gepland. De vliegtuigen die deel- namen zouden allemaal 2 missies vanaf vliegbasis Eindhoven vliegen. De meeste vliegtuigen arriveerden al op vrijdag 21 september voor dit evenement. Op deze vrijdag werd er ook een kleine spottersdag georganiseerd op vliegbasis Eindhoven. Er vlogen vliegtuigen uit verschillende landen mee tijdens de dropping. De Amerikanen hadden 1 C-130J-30 Hercules gestuurd van de Rhode Island Air National Guard (ANG). Namens de Duitse Luftwaffe vlogen er 2 C-160D Transall transportvliegtuigen mee in de formatie. De Duitse toestellen waren afkomstig van het LTG-63 van de vliegbasis Hohn. Namens de Belgische Luchtmacht, vloog er 1 C-130H Hercules uit Brussel mee. De Poolse Luchtmacht stuurde 1 C-130H Hercules van het 14.ELTr van de Poolse vliegbasis Powidz naar Eindhoven. De vierde Hercules werd geleverd door de RAF. Deze Hercules C5 was afkomstig van het Britse Brize-Norton. De Britse Skytrain die meevloog in de formatie was van de Battle of Brittain Memorial Flight (BBMF) van RAF Coningsby. De tweede C-47 was een ex USAF Skytrain. Parachu- tisten kwamen uit diverse landen, zoals onder andere: Canada, Italië, Nederland, Groot Brittannië en de Verenigde Staten. De formatie steeg op vanaf Eindhoven om vervolgens een dropping te doen boven de Ginkelse Heide in de buurt van Arnhem.