Mikoyan-Gurevic MiG-29 "Fulcrum"; Graf-Ignatievo, 7 oktober 2012

De Bulgaarse MiG’s, deel 3; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Het belangrijkste gevechtsvliegtuig in de huidige Bulgaarse Luchtmacht is zonder twijfel de MiG-29 Fulcrum. Het toestel kwam in 1989 in dienst van de Bulgaarse Luchtmacht. Sindsdien heeft de MiG-29 een uitstekende staat van dienst in de luchtverdedigingsrol en als escortevliegtuig voor jachtbommenwerpers.

De Mikoyan Gurevich MiG-29 (Микоян и Гуревич МиГ-29) is een vierde generatie gevechtsvliegtuig dat door de Sovjet Unie is ontwikkeld als superioriteitsjager. De NATO codenaam voor dit gevechtsvliegtuig is Fulcrum. De ontwikkeling van dit vliegtuig startte in de jaren 70. De Su-27 en de MiG-29 zijn vierde generatievliegtuigen die vergelijkbaar zijn met de Amerikaanse McDonnell Douglas F-15 Eagle en de General Dynamics F-16 Fighting Falcon. De naam Fulcrum werd door de Russische vliegers vaak ook onofficieel gebruikt voor de MiG-29 omdat men het een toepasselijke naam vond voor dit toestel. In 1969 werd het F-X programma van de Verenigde Staten bekend bij de Russische autoriteiten. Dit vliegtuig zou tot de ontwikkeling van de F-15 Eagle leiden. Op het hoogtepunt van de Koude Oorlog besloot de Sovjet regering om een superieure luchtoverwichtjager te ontwikkelen die als tegenhanger van het Amerikaanse project moest leiden. De specificatie van dit nieuw te ontwerpen vliegtuig was erg ambitieus. Het toestel moest snel kunnen klimmen en daarnaast moest het toestel kunnen opstijgen van vervuilde en hobbelige startbanen. Ook moest het toestel een snelheid van Mach 2+ kunnen halen en moest het toestel tot op de tanden bewapend zijn. Het Russische aerodynamica instituut TsAGI werkte samen met het Sukhoi ontwerpbureau om de aerodynamische eigenschappen van het toestel vast te leggen. Het project stelde in 1971 vast dat het project nog een tweede type gevechtsvliegtuig nodig had om aan de eisen te voldoen. De superioriteitjager die Sukhoi ging ontwerpen moest worden aangevuld met een lichtgewicht gevechtsvliegtuig. In de Verenigde Staten had het F-X project zich ook op een dergelijke wijze gesplitst en leidde tot de F-15 Eagle en de F-16 Fighting Falcon.

Het programma van het lichtgewicht gevechtsvliegtuig zou worden opgepakt door het Mikoyan Gurevich ontwerpbureau. Het programma voor de luchtoverwichtjager zou uiteindelijk leiden tot het ontwerp van de Sukhoi Su-27 Flanker. Het eerste ontwerp

voor een lichtgewicht gevechtsvliegtuig leverde in 1973 het Product 9 op. Aan het begin van 1974 werd het nieuw ontworpen vliegtuig aangeduid als de MiG-29A. De eerste vlucht van deze nieuwe jager vond plaats op 6 oktober 1977. De eerste Amerikaanse satelliet foto’s van de MiG-29 werden in november 1974 gemaakt bij het testcentrum van de Russische Luchtmacht op Zhukovsky-Ramenskoye. Het MiG-29 programma liep enige vertraging op toen 2 prototypes verloren gingen bij motortesten. Het zesde prototype was de eerste MiG-29UB die gebouwd werd. Dit vliegtuig vloog voor het eerst in augustus 1983 op Kubinka Air Base. De laatste acceptatietests van de MiG-29 vonden plaats aan het einde van 1984. De veelzijdigheid van de nieuwe MiG-29 werd al snel zichtbaar toen in 1985 de eerst toestellen in dienst traden bij de Sovjet Luchtmacht VVS. De grote Su-27 kwam in dezelfde periode in dienst met een taak die het toestel diep in vijandelijk gebied zou brengen tijdens air to air sweeps. De MiG-29 kreeg de rol van luchtverdedigingjager in het nationale luchtruim van de Sovjet Unie. De MiG-29 heeft beschermende platen die voor de motorinlaten kunnen worden neergelaten, waardoor het toestel kan landen op beschadigde landingsbanen.

De MiG-29 werd ook goed verkocht buiten de Sovjet Unie. Nagenoeg alle landen van het voormalige Warschaupact zouden met de MiG-29 gaan vliegen. Opvallend was dat elk land lang niet zoveel MiG-29’s zou ontvangen als Mig-21’s en Mig-23’s in het verleden. De MiG-29 kwam vaak in kleine aantallen in dienst naast deze oudere MiG varianten. Sinds de productie van de MiG-29 in 1983 was gestart, zijn er ruim 1,600 vliegtuigen gebouwd. Ook bij de Bulgaarse Luchtmacht kwam de MiG-29 in dienst in deze kleine aantallen. De MiG-29 kwam in 1989 in dienst van de Bulgaarse Luchtmacht. De MiG-29 werd toen gestationeerd op de 5th Fighter Air Base Ravnets (5ва Изтребителна Авиобаза Равнец). De Bulgaarse vliegbasis Ravnets ligt ten westen van de stad Burgas in het oosten van het land. De MiG-29 verving de MiG-21PFM die op dat moment op Ravnets werd uitgefaseerd. Naast de MiG-29 werd ook de MiG-21bis ingevoerd op deze basis in 1989. In totaal kwamen er 22 MiG-29’s in dienst van de Bulgaarse Luchtmacht. Van deze serie MiG’s, waren er 4 van het type miG-29UB en 18 van het type Mig-29A. De MiG-29UB werd in de rol van trainer in dienst gesteld. De toestellen werden op Ravnets ingedeeld bij het 15-и изтребителен авиополк (15 Fighter Aviation Regiment) (15FAR). De MiG-29 kwam bij de Bulgaarse luchtmacht in dienst als luchtverdedigingsjager. Daarnaast moest het toestel kunnen optreden als escortevliegtuig voor de aanvalsvliegtuigen van de luchtmacht.

In 2000 werden als gevolg van drastische bezuinigingen de MiG-29 vloot verplaatst naar de 3rd Fighter Air Base Graf- Ignatievo (3ва Изтребителна авиобаза Граф Игнатиево). Ravnets werd uiteindelijk in 2002 als gevolg van deze grote bezuinigin- gen gesloten. Graf-Ignatievo ligt ten noorden van de stad Plovdiv in het midden van Bulgarije. De MiG-29 is het belangrijkste vliegtuig van de Bulgaarse Luchtmacht. De toestellen opereren op Graf-Ignatievo naast de MiG-21. Deze vliegbasis is tegen- woordig de enige basis waar luchtverdedigingsjagers staan gestationeerd. Na de enorme bezuinigingen die plaatsvonden tussen 2000 en 2004 is er weinig over- gebleven van de Bulgaarse Luchtmacht. De luchtmacht is tegenwoordig een kleine en compacte luchtmacht die zijn taken beperkt tot het verdedigen van zijn eigen luchtruim. Aan het einde van 2012 wordt de MiG-21 na een periode van ruim 50 jaar uitgefaseerd bij de luchtmacht. De kleine MiG-29 vloot krijgt daarmee de volledige luchtverde- digingstaak op zich. De MiG-29’s zijn op dit moment in een goede conditie en kunnen nog minimaal 10 jaar mee in operationele dienst. Het toestel zal daarom de komende jaren nog in operationele dienst te zien zijn het Bulgaarse luchtruim.