Fliegerstaffel 17 “Falcons”; Payerne, 19 maart 2013

De Zwitserse Luchtmacht, deel 3; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Fliegerstaffel 17 is een van de twee staffels dat deel uitmaakt van Fliegergeschwader 11. Deze eenheid staat op de Zwitserse vliegbasis Payerne gestationeerd. Deze vliegbasis ligt in het westen van Zwitserland en is de grootste vliegbasis van het land. Fliegerstaffel 17 is uitgerust met de McDonnell Douglas F/A-18 Hornet.

Fliegerstaffel 17 is een van de 3 beroepseenheden van de Zwitserse luchtmacht die met de McDonnell Douglas F/A-18 Hornet zijn uitgerust. De eenheid is gestationeerd op vliegbasis Payerne in het westen van Zwitserland. Payerne is op dit moment het grootste militaire vliegveld van de Zwitserse luchtmacht. Fliegerstaffel 17 werd opge- richt in 1925 als Jagdfliegerkompanie 17. De eenheid had op dat moment 8 vliegtuigen in dienst van het type Haefeli DH5 en Dewoitine D-27. Beide toestellen waren in die tijd moderne gevechtsvliegtuigen. Jagdfliegerkompanie 17 vloog vooral met de D-27. Het toestel werd door de eenheid gebruikt van 1925 tot en met 1939. De D-27 werd in 1939 vervangen door de C35. De C35 was de laatste tweedekker die in Zwitserse dienst zou vliegen. De vliegvelden waar de eenheid in die periode gestationeerd was, waren: Alpnach, Spreitenbach, Weinfelden en Kloten Rümlang. In oktober 1942 start Jagdfliegerkompanie op vliegbasis Stans de conversie naar de C-3603. De C-3603 was de eerste eendekker in dienst van de Zwitserse luchtmacht. Vanaf 1945 werd de C-35 volledig afgestoten en schakelede de eenheid volledig over o de C-3603. De eenheid was ondertussen gestationeerd op vliegveld Raron. Tijdens de Tweede Wereldoorlog, werd Jagdfliegerkompanie 17 geïntegreerd in de Air Surveillance Wing in samenwerking met Jagdfliegerkompanie 3. Ook deze eenheid vloog met dezelfde vliegtuigtypes als Jagdfliegerkompanie 17.

Vanaf 1952 werd Jagdfliegerkompanie 17 omgedoopt tot Fliegerstaffel 17. Deze naam draagt de eenheid tegenwoordig nog steeds. De eerste jaren na het hernummeren van de eenheid, vloog het staffel nog steeds met propeller aangedreven vliegtuigen. De vliegtuigen die de eenheid toen in gebruik had, waren de C-3604 en de D-3802. Vanaf 1955 schakelde het staffel om naar de DH-112 Venom. De eenheid opereerde vanaf vliegbasis Buochs en Emmen. De eenheid kreeg vanaf 12 januari 1963 een badge waarmee de eenheid herkenbaar werd. De Falcon werd het symbool van

Fliegerstaffel 17. De afbeelding van de valk zou vanaf nu op de vliegtuigen van Fliegerstaffel 17 worden afgebeeld. Op diezelfde dag werd ook de Falknerei opgericht. De Falknerei was een exclusieve club waar piloten en ex-piloten van de eenheid automatisch lid van werden als ze bij het staffel kwamen. Het doel van de Falknerei was het versterken van de team spirit buiten het werk om. Vanaf 1967 zou het staffel de beschikking krijgen over een moderne jager. De Franse Dassault Mirage III werd bij de Zwitserse luchtmacht geïntroduceerd. Fliegerstaffel 17 schakelde in dat jaar over naar de Mirage IIIS en verhuisde al snel naar Payerne. Dit vliegtuig was in staat om veel grotere prestaties te leveren dan de Venom waar tot nu toe mee gevlogen werd. De Mirage IIIS was de eerste straaljager van de Zwitserse luchtmacht die met gemak de geluidsbarrière kon doorbreken. Fliegerstaffel 17 deed in de jaren die volgde veel ervaring op met de Mirage III en de tactieken die daarbij komen kijken. Een veelzijdig vliegtuig als de Mirage III was ongekend in Zwitserland en vergde een uitgebreide training van de vliegers. Veel nieuwe vliegers kwamen bij de eenheid en werden opgeleid tot luchtverdedigingsvliegers.

Na 28 jaar gevlogen te hebben met de Mirage III, werd Fliegerstaffel 17 in september 1995 de eerste eenheid die zou overstappen naar de McDonnell Douglas F/A-18 Hornet. De eerste vlieger ging naar de Verenigde Staten om de conversie naar de F/A-18 te ondergaan. De exchange pilot werd geïntegreerd bij het RAG squadron van de United States Navy. Na zijn training bij de US Navy, werd deze vlieger een instructeur op de F/A-18 in Florida. Ook kreeg deze vlieger de kans om zich te kwalificeren voor het landen op een Amerikaans vliegdekschip. Het was al snel duidelijk dat alleen de beroepsvliegers genoeg vlieguren maakten per jaar om een geavanceerd systeem als de F/A-18 Hornet te kunnen gebruiken. Alleen de 3 beroepsstaffels van de Zwitserse luchtmacht werden daarom uitgerust met de F/A-18 Hornet. Vanaf 1997 werd de F/A-18 Hornet operationeel verklaard bij de Zwitserse luchtmacht. Flieger- staffel 17 was de eerste operationele eenheid met dit type. De F/A-18 Hornet is een modern gevechtsvliegtuig van de vierde generatie en is inzetbaar als een allround gevechtsvliegtuig. De primaire taak van de F/A-18 is het verdedigen van het Zwitserse luchtruim. Door de komst van de Hornet, is de Zwitserse luchtmacht in staat om veel sneller te reageren als er een ongeïdentificeerd vliegtuig het Zwitserse luchtruim binnen vliegt. Fliegerstaffel 17 is een van de 2 F/A-18 eenheden op Payerne.

Tegenwoordig traint Fliegerstaffel 17 dagelijks diverse aspecten van de moderne oorlogvoering. De huidige luchtverdediging is een complexe taak geworden omdat er dagelijks steeds meer vliegtuigen in de lucht zitten boven het relatief kleine land. De vliegers van Fliegerstaffel 17 trainen dagelijks deze aspecten. Op maandag worden doorgaans de nachtvluchten getraind. Dinsdag is op Payerne een reserve dag voor de nachtvluchten voor als er op maandag niet gevlogen kan worden door bijvoorbeeld te slecht weer. De nachtvluchten vinden alleen in het donkere seizoen van het jaar plaats van begin oktober tot en met eind maart. Ook is Zwitserland dicht bevolkt en grenst het land niet aan uitgestrekte oceanen om te trainen. Om die reden traint Fliegerstaffel 17 regelmatig buiten Zwitserland in landen zoals Groot Brittannië, Duitsland en Frankrijk. In het verleden hebben de F/A-18’s van Fliegerstaffel 17 meegedaan aan oefeningen zoals Nomad in Engeland en Elite in Duitsland. Tijdens deze oefeningen kunnen de piloten van Fliegerstaffel 17 wel trainen met wapens die men in Zwitserland niet kan gebruiken. Tijdens deze oefeningen kan ook het laagvliegen uitgebreid getraind worden. Naast de operationele taken is het F/A-18 Hornet Display Team onderge- bracht bij Fliegerstaffel 17. Fliegerstaffel 17 is een moderne Zwitserse eenheid die de komende jaren nog zal opereren met de F/A-18 Hornet vanaf de vliegbasis Payerne.