Lufttransportstaffel 5; Payerne, 19 maart 2013

De Zwitserse Luchtmacht, deel 4; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Het derde geschwader dat op Payerne gestationeerd staat is het Lufttransportge- schwader 1. Deze eenheid bestaat uit twee staffels. Lufttransportstaffel 5 is de tweede eenheid na Lufttransportstaffel 1. De eenheid is uitgerust met drie helikoptertypes, namelijk: De AS332 Super Puma, de AS532 Cougar en de EC635.

Lufttransportstaffel 5 is gestationeerd op vliegbasis Payerne in het noordwesten van Zwitserland. De eenheid heeft een hangaar complex aan de noordzijde van de basis naast de verkeerstoren van het vliegveld. De eenheid bestaat voor een deel uit beroepsvliegers en voor een deel uit militievliegers. De beroepsvliegers zijn het hele jaar actief als professionele helikoptervliegers bij de eenheid en voeren de dagelijkse taken uit. Deze taken bestaan uit het vervoeren van manschappen, vracht en het uitvoeren van de SAR taak. Voor de SAR taak staat er 24 uur per dag 365 dagen per jaar een volledig uitgeruste Puma of Cougar helikopter klaar om uit te rukken. De militievliegers zijn parttime helikoptervliegers bij de eenheid en vliegen slechts een paar weken per jaar missies. De rest van het jaar, zijn de militievliegers actief als helikoptervlieger bij diverse civiele maatschappijen. De vliegers van de militie vliegen slechts 30 tot 33 dagen per jaar bij Lufttransportstaffel 5. Deze dagen zijn verdeeld over het jaar in een aantal oefenweken. Deze oefenweken bestaan uit een week basis training op de helikopters, 2 weken operationeel vliegen vanaf Payerne en 2 tot 3 weken deelnemen aan een grote oefening op een andere locatie in het land. Lufttransportstaffel 5 maakt gebruik van 3 typen helikopters, namelijk: de AS332 Super Puma, de AS532 Cougar en de EC635. Het embleem van de eenheid bestaat uit een groene sprinkhaan die is afgebeeld in een witte cirkel.

Lufttransportstaffel 5 werd opgericht in 1962 als het eerste Leichtfliegerstaffel van de Zwitserse luchtmacht. De eenheid droeg in die tijd ook de naam Leichtfliegerstaffel 5. De eenheid was ontstaan uit de behoefte voor meer lichte vliegtuigen en helikopters bij de Zwitserse luchtmacht. De eenheid werd opgericht op vliegbasis Reichenbach. Later werd ook vliegbasis Frutingen een van de thuisvelden van het staffel. Het eerste toestel dat Leichtfliegerstaffel 5 ontving, was de Piper Super Cub PA-18. Dit toestel was gebouwd in de Verenigde Staten en werd vooral ingezet voor lichte transporttaken

en voor observatie vanuit de lucht. De Super Cub was al een oud vliegtuig, want het ontwerp vloog voor het eerst in 1949. De eerste helikopter die de eenheid ontving, was de Hiller UH-12B. De UH-12 was een lichtgewicht helikopter die voor observaties werd ingezet. De UH-12 de civiele variant van OH-23 Raven die door meerdere landen in Europa werd gebruikt. De helikopter maakte zijn eerste vlucht in 1948. De UH-12 werd gebouwd in Amerika en was de eerste helikopter die in dienst kwam van de Zwitserse luchtmacht. De belangrijkste helikopter die in die tijd bij Leichtfliegerstaffel 5 werd gebruikt, was de Allouette II. De Allouette II werd aan het begin van de jaren 50 ontworpen door eht Franse Sud Aviation. Het vierde toestel dat werd ingedeeld bij Leichtfliegerstaffel 5, was de Dornier Do-27. De Do-27 was een lichtgewicht observatievliegtuig dat op zeer korte landingsbanen kon opstijgen. Het toestel werd door het Duitse Dornier voor het eerst geïntroduceerd in 1955.

Vanaf 1964 werden de vliegers van Leichtfliegerstaffel 5 omgeschoold op de Pilatus P2. De Pilatus P2 heeft bij de Zwitserse luchtmacht gediend tussen 1946 en 1981. De toestellen waren van oorsprong ontwikkeld als opleidingsvliegtuigen, maar konden ook bewapend worden met lichte wapens zoals rocketpods en machinegeweren. In 1965 verhuisde Leichtfleigerstaffel 5 naar vliegbasis Kägiswil dat in het midden van het land ligt in de buurt van Stans. Aan het eind van de jaren 60 werden de vliegers ook omgeschoold naar de Junkers Ju-52 en de Pilatus PC-6 Porter. Vooral de Junkers Ju-52 was al een erg oud vliegtuig dat al sinds de Tweede Wereldoorlog in dienst is van de Zwitserse luchtmacht. De Pilatus PC-6 maakte zijn eerste vlucht in 1959 en is tegenwoordig nog steeds in gebruik. De PC-6 is in staat op om moeilijk begaan baar terrein te landen in de bergen. De Junkers Ju-52 werd uiteindelijk in 1982 buiten dienst gesteld door de Zwitserse luchtmacht. Vanaf 1974 werd de Leichtfleigerstaffel 5 omgedoopt tot Lufttransportstaffel 5 en kreeg de eenheid de beschikking over de Sud Aviation Allouette III. De Allouette III bleek als snel een helikopter die erg goed kon presteren in de bergen. Mede door deze eigenschappen zou dit toestel bij Lufttransportstaffel 5 tot 2010 in dienst blijven. De helikopter heeft zich in die tijd bewezen als de belangrijkste helikopter van de vloot tot aan de komst van de A332 Super Puma en de AS532 Cougar.

Lufttransportstaffel 5 werd in 1992 verhuisd naar Interlaken in de buurt van Meiringen in het midden van het land. De Zwitserse luchtmacht schafte in totaal 15 AS332 Super Puma helikopters aan. Vanaf 1987 werden deze toestellen geleverd aan de luchtmacht. Ook bij Lufttransportstaffel 5 werden deze helikopters in dienst gesteld. De Zwitserse Super Puma’s zijn van het type AS332M1 en zijn geregistreerd van T-311 tot en met T-325. De eerste varianten van de Super Puma die geleverd werden waren 3 Super Puma TH86’s ter vervanging van de Ju-52. De overige helikopters die geleverd werden, waren van het type Super Puma TH89 en werden van 1991 tot en met 1993 geleverd, de overige 3 helikopters werden geüpdatet naar deze standaard. Naast de Super Puma, werd er ook een derde serie helikopters geleverd aan de Zwitsers van het type AS532 Cougar TH98. Deze helikopters werden genummerd van T-331 tot en met T-342. Deze helikopters werden aangekocht omdat de Super Puma’s uitstekend hun taak hadden uitgevoerd tijdens de SFOR missies op de Balkan. De Cougars TH98’s werden afgeleverd in 2001 en 2002. Op dit moment is er een modernisatieprogramma aan de gang die alle Super Puma TH89 helikopters moet updaten naar de TH12 standaard. Bij deze update worden de Super Puma’s naar dezelfde standaard gebracht als de Cougars. De Super Puma’s en de Cougars zullen de komende jaren de ruggengraat blijven vormen bij Lufttransportstaffel 5 en de rest van de Zwitserse helikoptervloot.