Van Groep Lichte Vliegtuigen tot DHC; Volkel, 12 - 17 juni 2013

100 Jaar Militaire Luchtvaart, deel 5; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

In meer dan 60 jaar tijd is de Groep Lichte Vliegtuigen uitgegroeid tot het moderne Defensie Helikopter Commando. In tegenstelling tot de begindagen van deze orga- nisatie zijn de helikopters breed inzetbaar over de hele wereld. De meeste DHC helikopters staan op Gilze-Rijen, de rest op De-Kooy en Leeuwarden.

De historie van Defensie Helikopter Commando (DHC), gaat terug naar de jaren 50 toen de Groep Lichte Vliegtuigen (GPLV) werd opgericht. De vliegtuigen die toen gebruikt werden, waren vliegtuigen zoals de Auster, Piper Super Cub en de Beaver. Al deze toestellen waren in dienst van de Koninklijke Landmacht (KL). De GPLV zorgde voor de luchtwaarnemingen als onderdeel van de artillerie-eenheden van de KL. In 1955 kwam de eerste helikopter in dienst bij defensie. Op 8 juni van dat jaar arriveerden de eerste 3 van de in totaal 36 Hiller OH-23B Raven helikopters. Deze helikopters werden ingedeeld bij het no 298, no 299 en no 300 Squadron op vliegbasis Ypenburg en vliegbasis Deelen. Vanaf 1965 werd de Hiller vervangen door de Franse Sud Aviation SE3160 Allouette III. Er werden in totaal 77 Allouette III helikopters aangeschaft. Van deze toestellen waren er 5 geschikt voor SAR taken. In 1975 werd de Piper Super Cub vervangen door de MBB Bo-105C Bölkow. Er werden in totaal 30 Bölkows aangeschaft als lichte verkenningshelikopter. Vanaf dat moment bestond de GPLV alleen nog maar uit helikopters. In de jaren 80 werd de naam GPLV dan ook vervangen door de naam Groep Helikopters (GPH). De enige helikopters in dienst waren de Allouette III en de Bölkow. Ook werd de GPH een volledig onderdeel van de luchtmacht in plaats van een gedeeld onderdeel met de landmacht.

De GPH was destijds opgebouwd uit 3 operationele squadrons en 2 inactieve squa- drons. Het no 298 Squadron was het enige operationele squadron dat op vliegbasis Soesterberg stond gestationeerd. De eenheid vloog met 24 Allouette III helikopters. Het no 299 Squadron stond gestationeerd op vliegbasis Deelen. Deze eenheid was uitgerust met de Bo-105C Bölkow. De eenheid beschikte over 24 Bölkows. De laatste operationele eenheid was het no 300 Squadron op Deelen. Deze eenheid beschikte over 18 Allouette III helikopters. Het no 301 Squadron was een eenheid die alleen op papier bestond. Het no 302 Squadron was een reserve eenheid die alleen in oorlogs-

tijd zou bestaan. Vanaf 1995 werden de verouderde helikopters vervangen door een nieuwe generatie helikopters. Het no 298 Squadron ruilde de Allouette III in voor de zware CH-47D Chinook waarvan zij er 13 ontvingen. Ook het no 300 Squadron ruilde zijn Allouette III helikopters in voor de middelzware AS-532U2 Cougar. Deze eenheid ontving in totaal 17 Cougars, daarnaast bleven er nog 4 Allouette III helikopters in dienst bij de eenheid voor luchtfotografie en VIP transport. De 2 reserve eenheden werden beide heropgericht als actieve squadrons. Vanaf 1995 ontving het no 301 Squadron de AH-64A Apache. Het no 302 Squadron volgde in 1998 toen het de eerste van 30 AH-64D’s ontving. Ook de naam Groep Helikopters werd aangepast. De nieuwe verzamelnaam van de helikoptereenheden was de Tactische Helikopter Groep Koninklijke Luchtmacht (THG-KLu). Het no 299 Squadron bleef vliegen met de Bo-105 tot 2003, de eenheid werd toen opgeheven op vliegbasis Gilze-Rijen.

De groep maritieme helikopters (MARHELI) was een onderdeel van de Marine Lucht- vaart Dienst (MLD) en was gebaseerd op marinevliegkamp De-Kooy Den-Helder. Tot 2011 hebben het no 7 Squadron en het no 860 Squadron met de Westland SH-14D Lynx gevlogen. De Lynx was een kleine snelle en uiterst wendbare helikopter die ontworpen was om op schepen te landen. De Koninklijke Marine vloog dan ook met deze helikopters vanaf de fregatten. De helikopters van het no 860 Squadron hebben de operationele taak aan boord van de fregatten. Deze helikopters worden tegen- woordig vaak ingezet tegen piraterij bij de Golf van Aden bij Somalië en tegen drugstransporten in het Caribisch gebied. De helikopters van het no 7 Squadron hebben de SAR taak en staan 24 uur per dag stand-by om te reageren op een noodoproep. Vanaf 2010 beschikken de beide squadrons op De-Kooy over de NH90-NFH. De NH90 is nog niet gekwalificeerd voor de SAR taak, deze taak wordt tijdelijk door de luchtmacht uitgevoerd met Cougar helikopters op Den-Helder. In totaal zullen de eenheden op De-Kooy 12 NH90-NFH helikopters ontvangen. Additioneel zullen er 8 NH90-TNFH geleverd worden. Het is nog niet duidelijk of deze naar Gilze-Rijen of De-Kooy zullen gaan. De kans is groot dat deze 8 helikopters de 8 Cougars op Gilze-Rijen gaan vervangen bij het no 300 Squadron. Tot die tijd zullen de Cougars gewoon blijven vliegen bij het no 300 Squadron.

Het Defensie Helikopter Commando (DHC) werd opgericht in 2008. Bij de in het jaar 2001 gestarte studie van het Nederlandse Ministerie van Defensie welke verliep onder de naam “integrale militaire helikoptercapaciteit” werd gekeken naar een mogelijk samengaan van diverse helikopter eenheden binnen defensie. Het betrof hier de helikopter eenheden van de Koninklijke Luchtmacht (KLu), de Luchtmobiele Brigade (LMB) van de Koninklijke Landmacht en de Marine Luchtvaartdienst (MLD) van de Koninklijke Marine. Op vrijdag 4 juli 2008 werd doormiddel van een ceremonie het Defensie Helikopter Commando (DHC) dan ook officieel opgericht. De DHC is ont- staan uit een fusie tussen vliegbasis Gilze-Rijen en Soesterberg waarbij Soesterberg is opgeheven, Marine Vliegkamp De Kooy in Den Helder en de SAR vlucht op vliegbasis Leeuwarden. Vliegbasis Gilze-Rijen is de grootste van de drie betrokken velden en werd daardoor dan ook als hoofdveld aangewezen voor de DHC. Op deze Basis staan drie eenheden gebaseerd: het 298 squadron welke vliegt met de CH-47D Chinook, het 300 squadron welke vliegt met de AS-532U-2 Cougar en de Allouette III en het 301 squadron welke vliegt met de AH-64D Apache. Op Marinevliegkamp De Kooy in Den-Helder zijn twee eenheden gebaseerd, namelijk: het no 7 squadron en het no 860 squadron welke beide zijn uitgerust met de NH90-NFH. Verder is op vliegbasis Leeuwarden nog het 303 squadron gebaseerd dat met de AB-412 vliegt welke de SAR vlucht in het waddengebied verzorgd.