De Poolse Luchtmacht; Deblin, 19 augustus 2015

De Poolse Luchtstrijdkrachten, deel 1; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

De luchtmacht van polen zou worden opgericht als gevolg van de Eerste Wereld- oorlog. Polen heeft een rijke luchtvaartgeschiedenis waarbij er vooral tijdens de Tweede Wereldoorlog grote roem zou worden vergaard. Tijdens de interbellum jaren zou de Poolse luchtvaartindustrie grote stappen maken in zijn bestaan.

De Poolse Luchtmacht wordt in het Pools aangeduid als Sily Powietrzne en betekend letterlijk luchtmacht. De luchtmacht van Polen is een van de militaire takken van de Poolse strijdkrachten. Tot juli 2004 werd de Poolse Luchtmacht officieel aangeduid als Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej (Lucht-en-Air Defense Forces). Tegenwoordig is de Poolse Luchtmacht volledig geïntegreerd in de NATO structuur. De Poolse luchtmacht kent zijn oorsprong in de maanden na het einde van de Eerste Wereldoorlog in 1918. In Rusland werd een eskader opgericht als onderdeel van het Poolse korps van Generaal Józef Dowbór-Muśnicki. Deze eenheid werd echter ontbonden samen met het Korps in mei 1918. In Frankrijk werden vijf bommenwerper eskaders gecreëerd in het leger van generaal Józef Haller. De militaire luchtvaart in Polen was net ontstaan toen het land zijn onafhankelijkheid terug kreeg in november 1918. De prille luchtmacht bestond oorspronkelijk uit Duitse en Oostenrijkse vliegtuigen die veroverd waren of waren achtergelaten door beschadiging. Deze vliegtuigen werden voor het eerst gebruikt in de strijd tegen Oekraïne rond Lwów in 1918. Na 1919, was Polen betrokken bij de oorlog met de Sovjet-Unie en begon het land ook vliegtuigen in het buitenland te kopen. De meest gebruikte vliegtuigen waren van het type SPAD XIII, Fokker D.VII, Oeffag D.III, Ansaldo Balilla, SPAD VII, Albatros D.III, Sopwith Dolphin en Fokker EV (D.VIII).

Na de Pools-Russische Oorlog, werden de vliegtuigen uit de periode van de Eerste Wereldoorlog geleidelijk uitgefaseerd. Van 1924 tot 1926, werd de Franse SPAD 61 in gebruik genomen. De standaard lichte bommenwerpers van de Polen waren ook Frans, deze toestellen waren de Potez 15, de Breguet XIX en de Potez 25. De Potez bommenwerpers werden geproduceerd in Polen. De middelzware bommenwerpers waren de Farman Goliath en later een militaire variant van de Fokker F-VII. In 1933 werden de eerste eendekkers geïntroduceerd. Deze vliegtuigen waren volledig van

metaal en waren ontworpen door Zygmunt Puławski. Het eerste type dat in dienst kwam was de PZL P.7a. Het ontwerp werd opgevolgd door 30 verbeterde PZL 11a vliegtuigen. Het uiteindelijke ontwerp de PZL P.11c, werd in 1935 in een hoeveelheid van 175 stuks geproduceerd. Dit toestel bleef het enige Poolse gevechtsvliegtuig bij de luchtmacht tot aan 1939. Het vliegtuig was toen echter al achterhaald ten opzichte van buitenlandse vliegtuig ontwerpen. De PZL P.24 werd alleen ontwikkeld en gebouwd voor de export en werd gekocht door vier landen. De nieuwe gevechtsvliegtuigen van het type PZL 50 Jastrząb (Hawk) waren vergelijkbaar met de Seversky P-35 en zou te laat worden geproduceerd voor de Tweede Wereldoorlog. In 1938 ontwierp de Poolse fabriek PZL een moderne tweemotorige bommenwerper namelijk de PZL 37 łoś (Elk).

In 1939, Polen bestelde 160 MS-406 en 10 Hawker Hurricanes in het buitenland in 1939. Aan het begin van de invasie van Polen op 1 september 1939, waren veel Poolse gevechtsvliegtuigen uitgezonden naar alternatieve locaties om vernietiging te voorkomen. De Duitse bommenwerpers slaagden er vooral in om trainingsvliegtuigen op de vliegvelden te vernietigen. De gevechtsvliegtuigen werden gegroepeerd in 15 eskaders in het gebied rondom Warschau. De Poolse PZL-11 gevechtsvliegtuigen waren verouderd, maar slaagden er wel in om ruim 170 Duitse vliegtuigen neer te schieten. Het grootste gedeelte van de Poolse luchtmacht werd vernietigd in de campagne en de rest van de vliegtuigen werden verplaatst naar Roemenië. Vervolgens hebben de Roemenen de resterende vliegtuigen voor eigen gebruik ingezet. Een groot aantal piloten en bemanningen wist te ontsnappen naar Frankrijk. Na de val van Polen, begon de Poolse luchtmacht zich te hergroeperen in Frankrijk. De enige eenheid die compleet was voor de Duitse aanval op Frankrijk was het GC 1/145 eskader dat uitgerust was met de Caudron C.714. Ook in Frankrijk was men ten tijde van de invasie niet bestand tegen de Duitse overmacht. Na de overgave van Frankrijk in 1940, werden de Poolse eenheden gevormd in het Verenigd Koninkrijk als onderdeel van de Royal Air Force. Hier werd de Polish Air Force (PAF) opgericht. De eerste Poolse squadrons waren het no 300 en no 301 Bomber Squadron en het no 302 en no 303 Fighter Squadron.

De eenheden die met gevechtsvliegtuigen werden uitgerust, ontvingen voor hun taak de Hawker Hurricane. De Poolse eenheden werden meteen ingezet in de derde fase van de Slag om Engeland in augustus 1940. De Polen haalden door hun ruime combat ervaringen zeer goede resultaten in de luchtgevechten. De Poolse piloten werden als onverschrokken en soms grenzend aan roekeloos beschouwd. Het Poolse no 303 squadron werd het meest efficiënte RAF squadron op dat moment. De roem en overwinningen die werden behaald door de vliegers van het no 303 Squadron worden vandaag de dag nog geprezen in Polen. In de volgende jaren, werden nog meer Poolse squadrons opgericht. Deze Poolse squadrons, zijn: het no 304 Bomber Squadron, no 305 Bomber Squadron, no 306 Fighter Squadron, no 307 Night Fighter Squadron, no 308 Fighter Squadron, no 309 Reconnaissance Squadron, no 315, 316 & 317 Fighter Squadron, no 318 Fighter Reconnaissance Squadron en het no 663 Air Observation Squadron. De jachteenheden vlogen aanvankelijk met de Hurricane, de Supermarine Spitfire en uiteindelijk met de P-51 Mustang. Nachtjagers die gebruikt werden door het no 307 Squadron waren van het type Boulton-Paul Defiant, Bristol Beaufighter en de Havilland Mosquito. De bommenwerper squadrons werden uitgerust met Fairey Battle, de Vickers Wellington, de Avro Lancasters, de Handley Page Halifax, de Consolidated B-24 Liberator en de B-25 Mitchell. Na de Tweede Wereld- oorlog veranderde de internationale situatie snel en werden de Poolse eenheden opgeheven. Slechts enkele van de piloten en bemanningen keerden terug naar Polen.