De LanceR A en B Varianten; Campia-Turzii, 14 september 2015

De Roemeense Luchtmacht, deel 5; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Nadat Roemenië in het begin van de jaren 90 zijn ogen op het westen richtte, werd er besloten om de bestaande miG-21 vloot te moderniseren. De LanceR A was de eerste geüpdatete variant die in gebruik werd genomen voor de offensieve taken. De tweezits LanceR B wordt ingezet voor de training op de MiG-21.

De MiG-21 LanceR is op dit moment de enige frontline fighter in de orbat van de Roemeense luchtmacht. De LanceR is een drastisch geüpgradede variant van de MiG-21 Fishbed. Het idee om de MiG-21 te updaten ontstond aan het begin van de jaren 90 toen Roemenië na de val van de Sovjet Unie duidelijk zijn focus op het Westen richtte. Het land wilde op een korte termijn toetreden tot de NATO. Voor de luchtmacht betekende dit echter wel dat de vliegtuigen op een bepaalde standaard moeten zijn. Vliegtuigen bij de luchtmacht moeten compatibel zijn met de westerse technologie. Het land was net onder het bewind van de Sovjet Unie uitgekomen en had op dat moment niet de financiële middelen om nieuwe vliegtuigen aan te schaffen. Er was voor de Roemeense regering maar een optie over om toch aan de westerse standaard te kunnen voldoen. Deze optie was het moderniseren van de bestaande vloot gevechtsvliegtuigen. Het lag voor de hand om de MiG-29 vloot te gaan updaten. Echter zou dit niet gebeuren omdat de MiG-29 vloot maar klein was. Er om deze reden gekozen voor de MiG-21, de enige reden hiervoor was de in overvloed aanwezige brom van reserve onderdelen voor dit toestel. Er waren op dat moment nog ruim 200 MiG-21’s in gebruik bij de Roemeense luchtmacht in 1990. De opdracht om de MiG-21 te gaan updaten werd gegeven in 1992 aan Elbit Systems Ltd. uit Israël. Elbit is een bedrijf dat internationaal in gespecialiseerd in defensie elektronica en heeft al diverse programma’s in de wereld uitgevoerd.

Het update programma van de MiG-21 werd in eerste instantie omschreven als het DD programma. De afkorting DD staat voor Doru Davidovici, wie een Roemeense dichter en piloot was. Hij crashte met een MiG-21UM Mongol tijdens een trainingsvlucht. Later werd de naam van het project omgedoopt naar de naam LanceR. De hoofdletter R aan het einde van de aanduiding staat voor Roemenië. Voor de update werd een serie MiG-21M en MiG-21MF gevechtsvliegtuigen aangewezen die nog niet al te veel

vlieguren op de teller had staan. Het project zou in totaal meer dan 300 miljoen Dollar gaan kosten. Er zouden drie verschillende varianten van de MiG-21 LanceR worden gecreëerd. Initieel zouden er 75 airframes worden omgebouwd tot de MiG-21 LanceR A versie voor de grondaanvalsrol. Er zouden tien airframes tot de LanceR B variant worden omgebouwd voor de operationele trainingsrol. Tot slot zouden er 25 LanceR C varianten worden omgebouwd voor de luchtverdedigingsrol. Later zou het aantal LanceR A’s worden terug gebracht naar 71 airframes terwijl de LanceR B serie zou worden opgehoogd naar 14 airframes. Aan het einde van de upgrade werd er nog een extra MiG-21MF omgebouwd naar de LanceR C standaard, omdat een ander toestel neergestort was. Het revisieproces van de LanceR update zou per toestel ongeveer vijf maanden in beslag nemen. De grote uitdaging tijdens dit project was om alle toestellen op dezelfde standaard te brengen. De MiG-21’s waren nou eenmaal van verschillende varianten en hadden dus allemaal verschillende configuraties.

De eerste variant van de geüpdatet vliegtuigen waren van de LanceR A standaard. Deze variant is specifiek voor de grondaanvalsrol geconfigureerd. Het eerste prototype van deze LanceR vloog op 22 augustus 1995. Het eerste toestel van deze variant werd aan de Roemeense luchtmacht geleverd vanaf 1996. Tijdens deze update werden de volgende airframes gebruikt: 34x MiG-21M, 30x MiG-21MF en 7x MiG-21MF-75. De LanceR A is uitgerust met een EL/M-2001b radar en ook de elektronische cockpit is volledig uitgerust met een Hands-On-Throttle-And-Stick (HOTAS) systeem. Via de PCMCIA kaart kunnen navigatiegegevens zoals routes, doelen, waypoints, wapens en communicatie frequenties worden gewijzigd en bediend. De gegevens kunnen worden geüpload met behulp van het Data Transfer System (DTS). Na een vlucht kunnen deze vluchtgegevens ook worden gedownload voor analyse tijdens de debriefing. Naast deze systemen heeft de LanceR ook een videorecorder (VTR) in de cockpit zitten die handig is bij het gebruik van analyses. Naast het opnemen van de beelden worden ook systemen zoals de MFD en de HUD en alle communicatie opgenomen. En andere eigenschap van de LanceR is de Elbit DASH Helm-Mounted-Display (HMD). De LanceR was het eerste toestel in de wereld die op grote schaal met dit systeem was uitgerust. Het toestel kan wapens van zowel Oosterse als Westerse makelij dragen wat vrij uniek is.

Tijdens de modernisering waren de nieuwe LanceR A’s uitgerust met nieuwe functies zoals de verbetering van de veiligheid van de vlucht. Het toestel is beter instaat om all-weather ingezet te worden. Om onder deze omstandigheden te kunnen opereren, zijn de LanceR A’s uitgerust met geavanceerde navigatie apparatuur zoals VOR/ILS, INS en ADF. Het kleurenschema van de LanceR A is ook bijzonder als men het vergelijkt met dat van andere MiG-21 varianten. De toestellen waren van een egaal grijs kleurenschema voorzien in het verleden. De nieuwe LanceR A werd voorzien van een groen met grijs gevlekt kleurenschema met een lichtblauwe onderkant. De tweezits versie van de LanceR staat bekend als de LanceR B. Er zijn in totaal 14 airframes van dit type geleverd aan de Roemeense luchtmacht. Het eerste prototype van de variant vloog vanaf 6 mei 1996. De LanceR B heeft de zelfde eigenschappen, kleuren- schema’s en systemen als de LanceR A variant. De LanceR B variant is een geüpdatet versie van de MiG-21UM Mongol. De LanceR B wordt vooral ingezet voor de operationele trainingstaak bij de operationele eenheden. Vanaf 2007 startte in Roemenië een reorganisatie onder de naam “Objective Force 2007”. Vanaf dat moment werd besloten om de operationele LanceR vloot drastisch in te krimpen. Als gevolg van dit besluit werden aan het einde van 2008 alle LanceR A varianten uit dienst genomen en in storage geplaatst.