Italiaanse Tornado’s op Nörvenich; Nörvenich, 10 maart 2016

Samenwerking met TLG-31; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Italiaanse Tornado ECR gevechtsvliegtuigen zouden in de week van 7 maart t/m 18 maart oefenen op de Duitse vliegbasis Nörvenich. De tornado ECR is een variant van de Tornado IDS en is speciaal ontwikkeld voor zogenaamde SEAD (Suppression of Enemy Air Defenses) missies en wordt door Duitsland en Italië gebruikt.

In de twee weken van 7 maart t/m 18 maart 2016, zouden vijf Italiaanse Tornado ECR gevechtsvliegtuigen opereren vanaf de Duitse vliegbasis Nörvenich. De vliegtuigen zijn van het 50° Stormo en zijn afkomstig van de Italiaanse vliegbasis Ghedi in het noorden van het land. De Tornado’s zullen samen met de Duitse EF2000 Eurofighters van de Luftwaffe oefenen. Op Nörvenich staat het Taktische Luftwaffengeschwader 31 (TLG-31) “Boelcke” gestationeerd. Op dit moment staat het TLG-31 op twee Duitse vliegvelden gestationeerd, namelijk Nörvenich in het westen van Duitsland en Wittmund in het noorden van Duitsland. De Tornado’s die op Nörvenich deelnamen aan de gezamenlijke oefening, waren: de MM7019/50-05, de MM7021/50-01, de MM7052/50-02, de MM7047/50-43 en de MM7068/50-46. In de eerste week zouden de Tornado’s alleen overdag vliegen. Er zouden gemiddeld vier Tornado’s per vlucht vertrekken. Normaliter worden er op Nörvenich twee vluchten per dag gevlogen, namelijk een in de ochtend en een in de middag. In de tweede week van de oefening wordt er ook in het donker gevlogen in de avond uren. Er wordt in deze fase van de oefening niet in de ochtenduren gevlogen door de Italianen. De Tornado’s zullen tijdens de zonsondergang aan het begin van de avond vertrekken. Het is niet de eerste keer dat de Italianen op Nörvenich oefenen. In het verleden hebben de Italianen van het 50° Stormo vaker vanaf deze Duitse vliegbasis geopereerd.

De tornado ECR is een variant van de Tornado IDS en is speciaal ontwikkeld voor zogenaamde SEAD (Suppression of Enemy Air Defenses) missies. De afkorting ECR staat voor Electronic Combat Reconnaissance ofwel elektronische oorlogsvoering. De enige gebruikers van de Tornado ECR zijn Duitsland en Italië. De eerste ECR varianten van de Tornado werden geleverd in mei 1990. De ECR variant van de Tornado was van oorsprong ontwikkeld als een verkenningsvliegtuig dat met hoge snelheid en op lage hoogte gebieden kon verkennen. Tegenwoordig speelt de Tornado

ECR een even belangrijke rol als de originele Tornado IDS varianten. Naast de ECR taak is de Tornado ECR ook in staat om de conventionele aanvalstactieken toe te passen op gronddoelen zoals de Tornado IDS doet. De wens om een toestel van deze klasse te bouwen ontstond in de jaren 80 toen de Koude Oorlog nog in volle gang was. Na een korte studie werd de Tornado IDS gekozen als het geschikte platform om deze taak op zich te nemen. Er werd een herontwerp van de Tornado IDS gemaakt waarbij het toestel werd uitgerust met verkenningsapparatuur. Het nieuwe concept van het toestel zou zich al snel verder ontwikkelen in een gespecialiseerde variant van de Tornado. Door de toenemende dreiging van steeds meer geavanceerde luchtafweer batterijen van de Sovjet Unie en de landen van het Warschaupact, ontstond ook de wens voor een geschikt vliegtuig om deze installaties snel en effectief uit te schakelen.

De Tornado ECR zou een platform worden voor elektronische oorlogsvoering waarbij het toestel ook in staat zou zijn om direct de vijandelijke luchtafweer uit te schakelen. De Amerikanen gebruikten twee vliegtuigen voor deze rol, de Tornado ECR zou deze taak in zijn eentje gaan uitvoeren. De Amerikanen vlogen tijdens de Vietnamoorlog al deze zogenaamde Wild Weasel missie. In de Verenigde Staten omwikkelde zich dit toch een gespecialiseerde variant van de F-4 Phantom die de vijandelijke radars van de luchtafweerbatterijen opspoorde. Als deze installaties eenmaal gevonden waren, vlogen er aanvalsvliegtuigen naartoe om de doelen uit te schakelen. De Tornado ECR was uitgerust met een ELS (Emitter Locator System) welke was ontworpen om radar installaties op ter sporen. De Tornado ECR is naast dit systeem uitgerust met de AGM-88 HARM raket. De HARM is een raket speciaal ontworpen om radar installaties te vernietigen. Naast dit wapensysteem is de Tornado ECR ook uitgerust met een uitgebreid ECM systeem (Electronic Countermeasures). De toestellen zijn hierdoor in staat om zichzelf bij deze gevaarlijke missies te beschermen tegen luchtafweer door de vijandelijke radar te storen. De Duitse Tornado’s werden ook uitgerust met het Honeywell infrarood verkenningssysteem, maar deze werd er al weer vrij snel uitgehaald omdat het niet praktisch bleek te zijn om een vliegtuig uit te rusten als verkenner en SEAD toestel tegelijkertijd. Het grote verschil tussen de Italiaanse en Duitse Tornado’s is dat de Italianen geen verkenning systemen aan boord hebben.

Een van de twee grote gebruikers van de Tornado ECR is de Italiaanse luchtmacht. De Italianen hebben 16 Tornado IDS vliegtuigen omgebouwd naar de ECR standaard. De Tornado ECR werd in Italië pas aan het einde van de jaren 90 in gebruik genomen. Italië besloot de Tornado ECR aan te schaffen naar aanleiding van de Golfoorlog waarbij verschillende Italiaanse Tornado IDS vliegtuigen verloren gingen. De dreiging van luchtafweergeschut was dusdanig groot dat het land behoefte had aan een toestel dat deze installaties kan vinden en uitschakelen. De levering van de Tornado ECR was voltooid aan het einde van 1998. De Italiaanse Tornado ECR vliegtuigen staan allemaal gestationeerd op Piacenza Air Base in het noorden van het land. De Italiaanse Tornado’s van deze versie zijn op deze basis ingedeeld bij het 50° Stormo waar ze vliegen bij de 155° Gruppo. Het 50° Stormo is genoemd naar Giorgio Graffer die een belangrijke rol speelde voor de Italiaanse luchtvaart. Giorgio Graffer (Trento, 14 mei 1912 - Delvinaki, 28 november 1940) was een Italiaanse officier en bergbeklimmer. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij een gevechtspiloot bij de Italiaanse luchtmacht. In november 1940 werd hij neergeschoten door de Britten. Hij werd in Italië geëerd met de gouden eremedaille voor zijn getoonde moed bij de Italiaanse luchtmacht. Het 50° Stormo is de enige eenheid in Italië die met de Tornado ECR vliegt. De vliegtuigen van de eenheid zijn te herkennen aan de code op de neus van het toestel dat begint met het nummer 50.