Internationale oefening Frisian Flag; Leeuwarden, 11 - 22 april 2016

Oefenen op Grote Schaal; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

De jaarlijkse oefening Frisian Flag op vliegbasis Leeuwarden is de grootste oefening die door de Nederlandse Luchtmacht wordt georganiseerd. In totaal nemen bijna 70 gevechtsvliegtuigen uit verschillende landen deel aan deze oefening. Er worden dagelijks realistische scenario’s gevlogen in een internationale context.

Tijdens de oefening Frisian Flag is het belangrijk dat vliegers uit verschillende landen samen oefenen. Zo raken ze op elkaar ingespeeld. Dat is nodig want bij een echte missie werken ze ook altijd samen met een of meer coalitiepartners, zoals tijdens de huidige missie boven Irak en Oost-Syrië. Met bombardementen bestrijden Neder- landse F-16’s terreurorganisatie IS. Samen optreden vraagt ook om samen trainen. Gevechtsvliegers trainen vanaf Vliegbasis Leeuwarden om te opereren tijdens grote en complexe missies. Het is de bedoeling dat vliegers uit acht verschillende landen op elkaar ingespeeld raken. Daarnaast ligt de focus van de oefening op leiderschap. Zo bereiden vliegers zich voor om daadkrachtig op te treden in missiegebieden zoals in Irak en Syrië maar ook voor inzet in eigen land. De focus van de oefening richtte zich op internationale samenwerking en leiderschap. Zo werkten alle luchtruiminstanties van Denemarken, Duitsland en Nederland nauw met elkaar samen. De leiding in het oefengebied was in handen van het zogenoemde Control and Reporting Centre (CRC). Nederlandse en Duitse militaire gevechtsleiders stuurden van daaruit de oefening aan. Ook een Awacs-radarvliegtuig van de NAVO-basis Geilenkirchen ondersteunde het CRC met radarbeelden en on-board-gevechtsleiders. Gelijktijdig met Frisian Flag werd ook een internationale tankeroefening gehouden onder de naam European Air Refuelling Training (EART) op vliegbasis Eindhoven.

Ook tijdens deze editie zouden er weer veel buitenlandse gevechtsvliegtuigen deelnemen aan de oefening. In totaal zouden er bijna 70 gevechtsvliegtuigen deelnemen aan de oefening op Leeuwarden. De Friese vliegbasis is in deze periode daarom ontzettend druk met startende en landende vliegtuigen. De Nederlandse Luchtmacht zou deelnemen met maar liefst 14 F-16 AM/BM gevechtsvliegtuigen. Zes vliegtuigen van de Nederlanders zijn afkomstig van vliegbasis Volkel van het no 312 en no 313 Squadron. De overige acht Nederlandse F-16’s waren van het no 322

Squadron dat op vliegbasis Leeuwarden staat gestationeerd. Naast de Nederlandse Luchtmacht, leverde ook de Belgische Luchtmacht acht F-16’s voor de oefening. Vier vliegtuigen waren van het 2 Wing in Florennes afkomstig en vier vliegtuigen waren van het 10 Wing uit Kleine-Brogel. Ook de Polen deden mee aan de oefening met de F-16C Fighting Falcon. Er vlogen in totaal zes Poolse gevechtsvliegtuigen mee tijdens de missies. De Poolse F-16’s zijn van het 31. Baza Lotnicza Taktycznego (31.BLT) dat gestationeerd staat op Poznan in Polen. Twee van de Poolse F-16’s hadden Tiger markings op de staart staan van de Tiger Meet van vorig jaar. De Finnen zouden aan Frisian Flag deelnemen met in totaal zes F-18C Hornets. De toestellen zijn afkomstig van Rovaniemi waar de vliegtuigen vliegen bij HävLLv 11 en van Kuopio/Rissala waar HävLLv 31 is gebaseerd. De Finse Hornets zijn de enige deelnemers die tijdens het aanvliegen bij de landing een heel stijl aanvliegpatroon hebben. De toestellen kunnen op deze manier in Finland landen op erg korte banen.

De Franse Luchtmacht zou deelnemen aan Frisian Flag met in totaal vijf Mirage 2000D’s. De Mirage 2000D is de aanvalsversie van de Mirage 2000 en staat gestationeerd op de Franse vliegbasis Nancy. De vliegtuigen zijn daar ingedeeld bij Escadron de Chasse 3 (EC00.003). Een van de Mirages die deelnam had de herdenkingsmarkering van de ramp tijdens de TLP op Albacete in 2015 op de staart staan. Bij dit ongeval stortte een Griekse F-16 neer op de flightline waar de Franse Mirages stonden. Het Griekse embleem op de staart van deze Mirage staat voor de omgekomen Griekse piloot. De negen sterren die daar om heen staan, staan symbool voor de negen Franse onderhoudstechnici die omkwamen op de flightline. De Duitsers zouden aan Frisian Flag 2016 deelnemen met maar liefst tien EF2000 Eurofighters. De toestellen die deelnamen aan de oefening waren allemaal afkomstig van de Duitse vliegbasis Nörvenich. De Eurofighters vliegen op deze basis bij Tactischer Luftwaffe Geschwader 31 (TLG-31). De Britten deden met zes Tornado GR4's mee aan de oefening. De toestellen van de Britten waren afkomstig van de Britse vliegbasis RAF Lossiemouth in Schotland. Naast de gevechtsvliegtuigen zouden er ook een aantal ECM toestellen meevliegen tijdens de oefening. De Noren stuurden voor deze taak een Falcon 20ECM en Nederland zou meevliegen met een C-130 Hercules in de ECM rol. Ook het civiele bedrijf Cobham zou deelnemen met een Flacon 20ECM.

De grote sterren van deze editie van Frisian Flag zijn de Amerikaanse F-15’s. Er zouden in totaal acht F-15’s worden ingevlogen van de Air National Guard uit de Verenigde Staten. In totaal zouden er acht vliegtuigen op Leeuwarden worden gestationeerd tijdens de oefening Frisian Flag. De vliegtuigen zijn afkomstig van de ANG van Californië en Massachusetts. Op Keflavik in IJsland blijven vier F-15’s achter voor de Iceland Air Policing missie. De vliegtuigen zullen in deze periode ruim een half jaar in Europa verblijven. Na de oefening Frisian Flag zullen de F-15’s doorvliegen naar Bulgarije waar de toestellen zullen vliegen vanaf Graf-Ignatievo. De vier vliegtuigen die in IJsland staan, zullen op een later tijdstip ook naar Bulgarije komen. De deelnemende F-15’s maken deel uit van het Amerikaanse Theater Security Package (TSP). De Amerikanen geven op deze manier steun aan hun NATO partners in Europa. De eenheden zullen vooral steun geven aan de oostelijke grenzen van Europa. Vooral patrouilleren aan de Russische grenzen in het Zwarte Zee gebied en in de Baltische Staten is een belangrijk doel van de Amerikaanse steun. Het TSP wordt uitgevoerd tijdens de operatie Operation Atlantic Resolve die ondertussen al meer dan een jaar loopt. Op Leeuwarden zullen de ANG eenheden trainen met de Europese partners. Dit is hard nodig omdat de ANG niet veel ervaring heeft buiten de USA. De Amerikaanse eenheden zouden in totaal twee weken in Leeuwarden verblijven.