Project Afstoting F-16; Volkel, 13 april 2016

F-16’s Staan Klaar voor Verkoop; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Sinds de Verkoop van de eerste serie F-16’s in Nederland, is het Project Afstoting F-16 in het leven geroepen. Deze project groep moet de F-16’s die afgestoten worden door de luchtmacht klaarmaken voor levering aan de nieuwe eigenaar. Op dit moment worden er op vliegbasis Volkel 15 F-16’s klaargemaakt voor verkoop.

De F-16 dient al sinds jaar en dag Nederland waar dat door de politiek wordt verlangd. De toestellen doen dat precies waarvoor ze in de jaren 70 gekocht zijn. In eerste instantie werd het toestel voor de luchtverdediging aangeschaft en later is daar de offensieve taak bij gekomen. Al het huidige vliegend materieel van de luchtmacht is door de jaren heen op verschillende manieren ingezet in diverse missie gebieden. Op dit moment worden de F-16’s in het midden oosten actief ingezet boven Irak en Syrië. Defensiepersoneel krijgt in Nederland steeds meer erkenning voor de taken in de verschillende uitzendgebieden. Dit geldt, helaas in mindere mate voor het materieel. Sinds de jaren 90 zijn de F-16’s constant op uitzending geweest en veel F-16’s zijn sindsdien tweedehands verkocht. Op de vliegbasis Volkel staan op dit moment alle F-16’s in opslag, die als gevolg van de laatste bezuinigingsronde af worden gestoten en intussen zijn verkocht aan de Jordaanse Luchtmacht. Op 13 april 2016 werden de verkochte F-16’s in het safaripark opgesteld voor een fotomoment. Het safaripark is de oude flightline van het voormalige no 306 fotoverkenningssquadron dat vroeger op Volkel gestationeerd stond. De vliegtuigen die op deze lijn werden opgesteld, waren de: J-057, J-145, J-193, J-199, J-208, J-510, J-623, J-637, J-638, J-868, J-870, J-872, J-873, J-876 en de J-884. Daarnaast stonden ook de J-202, J-222, J-229 en de J-268 op het safaripark tijdens het foto moment. De luchtmacht liet op deze dag ruim 200 luchtvaartfotografen toe op de lijn om de F-16’s een voor een op de foto te zetten. Het afstoten van de eerste batch MLU F-16’s begon in 2004.

Na de sluiting van vliegbasis Twenthe in 2004, werd besloten om een deel van de Nederlandse F-16 vloot te verkopen. Er zou een batch van in totaal 18 vliegtuigen te koop komen. Na 1,5 jaar te koop te hebben gestaan, werden deze vliegtuigen gekocht door de Chileense regering. De 18 vliegtuigen kwamen vrij door de opheffing van het no 315 squadron op de voormalige vliegbasis Twenthe. De Nederlandse regering sloot

de overeenkomst met de Chilenen voor het leveren van 18 tweedehands vliegtuigen op 16 december 2005. De F-16’s zouden vertrekken in 3 batches van 6 vliegtuigen. De levering van deze toestellen vond plaats in 2006 en 2007. De eerste batch F-16’s vertrok vanaf vliegbasis Twenthe op 4 september 2006. Ruim een half jaar later op 5 april 2007, vertrok de tweede batch met F-16’ naar Chili. Nog eens 3 maanden later op 3 juli 2007, vertrok de laatste batch. Alle F-16’s vertrokken vanaf vliegbasis Twenthe. De vliegtuigen waren allemaal overgespoten in de Chileense kleuren en ze waren allemaal voorzien van nieuwe serials volgens het Chileense systeem. Omdat de toestellen door Nederlandse vliegers werden overgevlogen naar Chili, vlogen alle F-16’s met Nederlandse registratie nummers. Deze nummers waren met stickers over de originele Chileense nummers geplakt. Ook was de Chileense ster op de staart van deze F-16’s afgeplakt en vervangen door een KLu embleem op de romp.

De tweede serie F-16’s die door het PAF project werd voorbereid voor verkoop vond plaats in 2009. Ditmaal was de koper Jordanië. In totaal kocht de Jordaanse regering zes F-16BM’s van de Koninklijke Luchtmacht. Deze toestellen vertrokken op 28 juli 2009 naar Jordanië vanaf vliegbasis Leeuwarden. In 2008 werd er een tweede grote bezuinigingsronde aangekondigd bij defensie. Er moesten weer 18 F-16’s worden afgestoten. Ook deze F-16’s kwamen te koop te staan. Op 16 september 2008 kwamen de Nederlandse en Chileense regering wederom tot een overeenkomst voor de levering van 18 F-16’s. Ook deze keer werden de F-16’s geleverd in drie batches van zes vliegtuigen. De eerste batch van zes F-16’s vertrok vanaf Leeuwarden naar Chili op 4 november 2010. Op 4 april 2011, stond de tweede levering op het programma. Er vertrokken in totaal vijf F-16’s naar Chili vanaf Volkel. Oorspronkelijk waren er vijf F-16’s vertrokken, maar de J-627 ging stuk halverwege de vlucht en keerde hierdoor terug naar Nederland. Een dag later werd de J-058 (758) geleverd als compensatie voor de J-627. Op 29 augustus stond de laatste levering aan de Chilenen op het programma. Ook hier stonden initieel zes F-16’s op de lijst om te leveren. Ook hier ging weer de J-627 stuk. Deze vertrok dus niet op deze dag. De overige vijf F-16’s vertrokken wel volgens schema. Uiteindelijk sloot de J-627 (743) een dag later aan bij de vijf vliegtuigen die wel op tijd vertrokken uit Nederland.

Op 8 april 2011, kondigde de minister van Defensie de bezuinigingen op Defensie aan. De ministerraad ging akkoord met deze grote bezuinigingsronde. Het stilzetten van deze F-16’s werd al op 8 mei 2011 gerealiseerd. Op Leeuwarden en Volkel moeten in totaal 19 F-16’s worden wegbezuinigd. Er zullen in totaal 69 F-16’s over blijven voor de Nederlandse Luchtmacht. Het afstoten van deze F-16’s had desastreuze gevolgen voor het no 311 Squadron op vliegbasis Volkel. Per 8 mei 2011 werd de eenheid opgeheven als gevolg van deze bezuinigingsronde. Na ruim 60 jaar kwam er een einde aan het bestaan van deze eenheid. Van de negentien F-16-toestellen verkoopt defensie er vijftien. Van de overige vier toestellen hergebruikt de luchtmacht belangrijke onderdelen. Overigens heeft het Ministerie van Defensie de negentien toestellen niet direct aan de grond gezet. De F-16’s vliegen door tot de luchtmacht de mogelijkheid heeft ze te verkopen. Het Ministerie van Defensie heeft een selectie gemaakt van de toestellen die het wil verkopen. Dit zijn relatief oude toestellen die grotendeels in de eerste helft van de jaren tachtig zijn geleverd aan de luchtmacht. De minister besloot in 2013 met de nota ‘In het belang van Nederland’ om voortaan aan de Luchtmacht budget beschikbaar te stellen voor het gebruik van vlieguren van 61 F-16 toestellen. De Luchtmacht blijft 68 F-16’s in bezit houden om deze vlieguren te maken. Het idee is dat de toestellen hierdoor minder onderhoud nodig zullen hebben waardoor hun beschikbaarheid verbetert.