Terug
Runway 28 Runway 28 Runway 28 Runway 28

Partners en Forse Kritiek; RAF Fairford 10 & 11 juli 2016

Het JSF Programma, deel 2; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Nadat de Amerikaanse regering voor het ontwerp van de F-35 Lockheed Martin had gekozen, heeft het programma veel tegenslagen gehad. Er zaten in het programma veel technische problemen in met name de F-35B STOVL variant en de F-35C CATOBAR variant. Ook zijn de kosten van het programma fors toegenomen.

De ontwikkelingskosten van het JSF programma waren in eerste instantie vastgesteld op ongeveer 24 miljard Dollar. Dit bedrag wordt betaald door de Verenigde Staten en zijn partnerlanden. Er zijn verschillende niveaus van partnerschap in het project. Deze bijdrage wordt gekenmerkt door een minimumbijdrage en verschillende bevoegdheden en inspraak in het ontwerp van de F-35. Bij de aanbesteding van het project werden er maar één level 1 partnerland en maximaal twee level 2 partnerlanden toegestaan. Deze landen moesten in totaal een bijdrage leveren van respectievelijk 10% en 5% van de ontwikkelingskosten van de F-35 Lightning II. Het enige level 1 partnerland van de Verenigde Staten is het Verenigd Koninkrijk. De level 2 partner landen zijn Italië en Nederland. Landen met een level 3 partnerschap moesten minimaal 1% van de kosten bijdragen. Het aantal level 3 partnerlanden dat werd toegestaan in het project was niet vastgelegd. De inschrijving op de level 3 partnerschappen eindigde op 15 juli 2002. De level 3 partners die zich hiervoor hadden ingeschreven, waren, Australië, Canada, Denemarken, Noorwegen en Turkije. Naast deze rol in het programma was er nog de mogelijkheid om deel te nemen als een Security Cooperation Participant (observatorrol zonder inspraak in de ontwikkeling). Deze rol werd uiteindelijk ingenomen door Israël en Singapore. Door de jaren heen zijn de ontwikkeling kosten van de F-35 gestegen tot 44,8 miljard Dollar. De kostprijs van de F-35A variant was ondertussen gestegen van de initieel geschatte 45 miljoen Dollar naar meer dan 60 miljoen Dollar in 2008. Aan het einde van 2015, waren deze kosten ondertussen bijna verdubbeld naar meer dan 100 miljoen Dollar per vliegtuig.

Het F-35 programma kende veel discussie binnen de Verenigde Staten. Vooral enkel hooggeplaatste militairen uit de top van het Amerikaanse leger uitten forse kritiek over de prestaties van het toestel. Men twijfelde er aan of de F-35 Lightning II wel geschikt zou zijn om de A-10 Thunderbolt te vervangen in de CAS rol. Ook werd er stevige

kritiek geuit over de overlevingskansen van de F-35 in een luchtgevecht. Een van de Amerikaanse generaals beweerde eens dat hij liever een squadron met Eurofighters had dan meerdere F-35 squadrons. Sinds de start van het JSF programma in 1993 is een verschuiving ingetreden van bemande naar onbemande vliegtuigen voor militaire doeleinden. Hun aantal dronevliegers overtreft sinds 2011 het aantal conventionele piloten dat de luchtmacht van de Verenigde Staten opleidt. Het Center for Peace and Security Studies aan de Georgetown University stelt dat UAV’s voor veel taken veel kosten effectiever zijn dan bemande gevechtsvliegtuigen. Deze ontwikkelingen zorgde ervoor dat het geplande aantal F-35 productietoestellen fors omlaag kon. Hierdoor zouden de kosten van het produceren van de F-35 drastisch stijgen. Verder is er veel kritiek van de partners op de oplopende kosten en de daarmee gepaard gaande vertragingen in internationaal verband. Zo zou de SDD fase niet in 2011 maar pas in 2015 afgerond worden was is het initiële budget al met 45% overschreden.

Een groot deel van de oplopende kosten van de F-35 komt door technische tegenslagen in het programma. De Amerikaanse overheid is bang dat geavanceerde stealth technologieën in verkeerde handen vallen en heeft daardoor besloten om bij de exportversie minder geavanceerde stealth technologieën toe te passen. Dit zorgde ervoor dat er twee verschillende projecten waren die de ontwikkeling van stealth technieken moesten ontwikkelen. Ook de had de F-35B STOVL versie veel problemen met de kantelbare uitlaat aan de motor. Het mechanisme zou te fragiel zijn. Bij de F-35C voor de Amerikaanse marine was het probleem nog veel groter. Er werd sterk getwijfeld of de afmetingen en proporties van het toestel wel geschikt waren om op een schip te landen. Men vond dat het hoofdonderstel dat ver naar achteren is geplaatst bij de F-35 te dicht bij de vanghaak zit voor de landing op een schip. Het toestel zou hierdoor te hard landen en daardoor te pletter slaan op het dek. Dit issue werd uiteindelijk opgelost door de F-35C een stuk langer en breder te maken. Hierdoor kan het toestel met een lagere snelheid aanvliegen op een schip en is het nog steeds goed te controleren door de vlieger. Ook de software van het toestel zorgde voor veel tegenslag en overstijgende kosten.

Op 7 juli 2006 werd na een lange proto fase in het Texaanse Fort Worth de productieversie van de F-35 gepresenteerd. De eerste geoptimaliseerde F-35A werd aangeduid als de AF-1 en werd aan de USAF overhandigd op 19 december 2008. Dit was de eerste F-35 die volgens het normale productieproces werd opgeleverd. Het structureel leveren van F-35A’s aan de USAF begon vanaf 2010. Op dit moment zijn er ruim 70 vliegtuigen van het type F-35A geleverd aan de USAF en zijn partners. Het toestel is bij de USAF op dit moment al initieel operationeel. De mariniers uit de Verenigde Staten en het Raf uit het Verenigd Koninkrijk heeft nu in totaal al 35 F-35B’s in gebruik. De levering van de F-35C blijft met 12 toestellen voor de Amerikaanse marine nog achter. Deze variant van de F-35 heeft ook de meeste tegenslagen te verwerken gehad. Het is de bedoeling dat de eerste F-35A productietoestellen voor het eerst in Europa operationeel worden vanaf 2019 in Italië en in Nederland. De F-35B zal enkele jaren daarna volgen bij de Britse Raf en de Italiaanse marine. Enkele partnerlanden zoals Nederland, Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk doen samen met de Verenigde Staten mee aan het Operational Test and Evaluation Phase van de F-35. Het toestel wordt tijdens deze fase klaargestoomd voor operationele inzet in conflictgebieden. Na veel tegenslagen lijkt het er op dit moment op dat het F-35 productieproces nu serieus op gang komt. De Amerikaanse luchtmacht is met ruim 60 vliegtuigen nu al een grote gebruiker van de F-35. De vliegtuigen zullen gebouwd worden in Fort Worth, Texas en in het Italiaanse Cameri.






Contact Facebook Youtube Airfighters Google+ Google Maps Over Runway 28 Blurb
© Copyright 2000-2020 AAM van Noye, Alle Rechten Voorbehouden


Flag Counter