Het Helicopter Exercise Programme; Florennes, 30 november 2016

Black Blade 2016, deel 1; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

De oefening Black Blade die dit jaar werd gehouden op de Belgische vliegbasis Florennes is een operatie van de Special Forces. De oefening wordt gefaciliteerd door het Europees Defensieagentschap. Deze organisatie heeft sinds 2004 het Helicopter Exercise Programme opgericht voor training van de helikopterbemanningen.

Het Europees Defensieagentschap EDA (European Defense Agency) werd opgericht in 2004. Het agentschap werd opgericht door de Europese lidstaten die vonden dat er behoefte was aan een gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid. De defensievermogens van de Europese Unie worden op deze manier gekoppeld aan elkaar. Dit betekent dat het uitvoeren en het ondersteunen van coöperatieve Europese defensie projecten en het onderzoeken naar technologische vooruitgang gezamenlijk door een Europees leger worden gerealiseerd. Een van de taken van het EDA is het faciliteren van een groot trainingsprogramma om de helikopter eenheden in Europa te laten samenwerken. In overleg met de deelnemende lidstaten zijn er verschillende factoren geïdentificeerd die waarbij werd aangenomen dat dit de grootste oorzaken zijn van de niet inzetbaarheid van de helikopters. Een van de grootste show stoppers hierin zijn een gebrek aan opleiding van de bemanning, een gebrek aan technische uitrusting voor de verschillende helikopters en de uitdagingen van de logistieke steun aan ingezet tijdens operaties. Het EDA helpt de lidstaten bij het aanpakken van deze problemen met een centraal trainingselement. De Directeur van het EDA van de directie Samenwerking Planning & Ondersteuning (Corporation, Planning & Support), de heer Roland Van Reybroeck, geeft aan dat het EDA voor het oplossen van deze problemen het Helicopter Exercise Programme (HEP) heeft gelanceerd.

De HEP is een trainingsprogramma van de EDA en werd gelanceerd in 2009. De formele programma overeenkomst werd formeel ondertekend in november 2012. Het HEP programma heeft op dit moment al veertien deelnemende lidstaten, namelijk: Oostenrijk, België, Tsjechië, Duitsland, Griekenland, Finland, Hongarije, Italië, Luxemburg, Nederland, Portugal, Zweden, Slovenië en het Verenigd Koninkrijk. Voor het verbeteren van de operationele vaardigheden van de helikopterbemanningen in heel Europa speelt het HEP programma een rol in het verhogen van de inzetbare

helikopter mogelijkheden voor onvoorziene operaties. De oefeningen richten zich op individuele, milieu- en multinationale training, het verhogen van de interoperabiliteit door middel van praktische ervaringen, het delen van operationele ervaring en het ontwikkelen van gemeenschappelijke tactieken, technieken en procedures. Het doel van het HEP programma is om binnen tien jaar een integraal onderdeel van de versterking van Europese capaciteit en interoperabiliteit te worden. Tussen 2009 en 2016 hebben ruim 206 helikopters, 1320 bemanningsleden van luchtvaartuigen en bijna 13.000 militairen in bijrollen uit 19 lidstaten deelgenomen aan de HEP oefeningen. De oefeningen hebben tot nu toe plaatsgevonden in landen zoals Frankrijk (GAP), Spanje (Ex Azor), Italië (Italian Blade), Portugal (Hot Blade), Finland (Cold Blade) en België (Green Balde & Black Blade).

Tijdens de oefening Black Blade op Florennes werd de Distinguished Visitors Day (DVD)(VIP dag) gehouden op 30 november. De demonstratie van de oefening werd bijgewoond door het hoofd van de EDA de Spaanse diplomaat Jorge Domecq en door de Italiaanse Europarlementariër van de Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid en vicevoorzitter van de Europese Commissie, Federica Mogherini. Mogherini was getuige van een demonstratie uit de eerste hand van de nieuwste ontwikkelingen in de gezamenlijke Europese helikopter training. Het hoofd van het agentschap had ook een persoonlijke ontmoeting met een aantal deelnemers van de oefening Black Balde. Tijdens de visitors dag zou Jorge Domecq ook het aanwezige publiek en de media toespreken. Tijdens dit gesprek lichtte Domecq toe dat de tiende editie van de HEP is echt een mijlpaal voor het EDA. De HEP heeft ondertussen al een grootse reputatie opgebouwd als het aankomt op het verbeteren van de vaardigheden van helikopterbemanningen, interoperabiliteit en bijdragen aan de bereidheid voor inzet. De toegevoegde waarde van de HEP is groot door het beoefenen van grootschalige gezamenlijke en gecombineerde missies. Domecq was vooral dankbaar voor de bijdrage van de Belgische krijgsmacht en vliegbasis Florennes in het bijzonder voor het hosten van de oefening Black Balde 2016. Naast EU leiders, werd de DVD ook bijgewoond door vertegenwoordigers van de EDA-lidstaten, het Europees Parlement, het Militair Comité van de EU en de Belgische Defensie als gastland.

De resultaten van de oefening Black Blade zullen grondig geanalyseerd worden en de geleerde lessen worden verwerkt in toekomstige oefeningen. De eerste feedback van de deelnemers aan deze special forces oefening was zeer positief. De voordelen zijn vooral verkregen op tactisch gebied en operationeel niveau. De samenwerking van de internationale partners heeft er wederom voor gezorgd dat de lidstaten hebben geleerd van elkaars tactieken procedures. Het EDA zal doorgaan met de ontwikkeling van een Europese opleiding ter ondersteuning van de lidstaten, De trainingen zijn gericht high-end mogelijkheden op basis van geharmoniseerde opleidingsprogramma's en het gebruik van de beste nationale opleiding centra. De volgende stap voor het EDA zal zijn om nieuwe lidstaten aan te nemen voor deelname aan de HEP en het waarborgen van de continuïteit van het programma op de lange termijn. Deze logica werd al toegepast op oefeningen met fixed wing vliegtuigen. Een voorbeeld hiervan is de European Air Transport Fleet (EATF) die in samenwerking met het EDA het European Tactical Airlift Centre (ETAC) in Zaragoza in Spanje heeft opgericht voor de training van transporteenheden in Europa. Toekomstige edities van de EDA HEP zal naar verwachting gaan plaatsvinden in Hongarije in 2017 tijdens de oefening Fire Blade. Later zal er in 2018 ook een oefening plaatsvinden in Portugal en in 2019 in de Tsjechische Republiek. In 2020 wordt de HEP oefening waarschijnlijk door Nederland en België gehost, maar dit is nog niet zeker.