Laagvliegen in Death Valley; Rainbow Canyon, 7-10 maart 2017

The Jedi Transition, deel 1; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

De Jedi Transition is een gebied waar men militaire gevechtsvliegtuigen van dichtbij kan fotograferen tijdens het laagvliegen. De Jedi Transition loopt door de Rainbow Canyon die ook wordt aangeduid als de Star Wars Canyon. Deze kloof dankt deze naam aan de beroemde Star Wars films die hier gedeeltelijk zijn opgenomen.

Laagvliegen is een manier van vliegen die intensief is voor militaire jachtvliegers. Het vergt een hoge mate van concentratie door de hoge snelheid dicht bij de grond en de bergen. Met laagvliegen kan men de vijand tijdens een aanval verrassen door plotseling op te duiken, waardoor deze tactiek veelvuldig wordt getraind in de Verenigde Staten. Een van langste en drukste laagvliegroutes van de Verenigde Staten is de Sidewinder Low Level Route. De Sidewinder is een laagvliegroute in het Amerikaanse nationale park Death Valley in het oosten van de staat Californië. Het gebied heeft de vorm van een hoefijzer met de opening naar het zuiden gericht. De totale lengte van de Sidewinder route is ruim 450 km lang. In totaal is de route gedefinieerd in dertien waypoints die zijn vastgelegd in de boordcomputer van de gevechtsvliegtuigen. De waypoints zijn gebaseerd op visuele herkenningspunten vanuit de lucht. Zo zijn er dammen, uitkijktorens, bergtoppen en kruisingen van wegen gebruikt om de Sidewinder route te definiëren. Tussen het begin en eind van de Sidewinder ligt de marine testbasis Naval Air Warfare Center China Lake. Boven China Lake ligt ingesloten tussen de laagvliegroute een enorm gebied dat afgesloten is voor het generale militaire vliegverkeer. Het restrictie gebeid wordt in de luchtvaart regelementen aangeduid als het R2505 gebied waar zeer strenge vliegrestricties gelden. Onder het R2505 gebied ligt ook nog het veel kleinere R2506 gebied waar dezelfde beperkingen gelden.

De Sidewinder bestaat vooral uit grote droge vlaktes die in verbindeng staat met laagvliegroutes tussen de bergruggen door. Door deze opzet zullen de vliegtuigen die door de Sidewinder vliegen zelden dicht langs een bergwand vliegen. Met deze constructie kunnen ook de hele grote vliegtuigen zoals de B-1 Lancer, de C-17 Globemaster III en de B-52 Stratofortress veilig door de laagvliegroute vliegen om te trainen. De meeste vliegtuigen die door de Sidewinder heen gaan zijn echter

gevechtsvliegtuigen. Rondom het gebied van Death Valley liggen een aantal grote vliegvelden waar gevechtsvliegtuigen staan gestationeerd. Ten zuiden van Death Valley liggen de testvliegvelden Naval Air Warfare Center China Lake en Edwards Air Force Base. Op deze vliegvelden staan verschillende typen gestationeerd zoals de F/A18E/F/G Super Hornet/Growler, de F-35 Lightning II, de T-38 talon en de F-16 Fighting Falcon die allemaal regelmatig gebruik maken van de laagvliegroutes. Ten westen van Death Valley liggen de vliegvelden Naval Air Station Le Moore en Fresno Airport. Op Le Moore staan nagenoeg alle F/A-18’s van de Pacific Fleet gestationeerd en op Fresno staan de F-15 Eagles van de California Air National Guard gestationeerd. Ook deze vliegvelden maken vaak gebruik van het Sidewinder gebied. Heel af en toe maken ook de vliegtuigen van Nellis Air Force Base in het oosten gebruik van het Sidewinder gebied. Tijdens Red Flag op Nellis AFB moet men echter geen verhoogde activiteit verwachten in de canyon.

Tussen waypoint C en waypoint J van de Sidewinder Route, kunnen de jachtvliegers de route afsnijden waardoor de route wordt ingekort tot een lengte van ruim 275km. In de meeste gevallen zullen de vliegtuigen deze route vliegen van west naar oost. De verkorte doorgang in de Sidewinder route is onder de vliegers en de ook onder de fotografen het populairste deel van het totale traject. Deze doorgang gaat door een smalle canyon die bekend staat als de Rainbow Canyon. Deze canyon dankt zijn naam aan het feit dat het gesteente van kleur veranderd afhankelijk van de hoek van inval van het zonlicht op de rotsen. Aan het einde van de jaren 70 werden in deze canyon enkele scenes opgenomen van de wereldberoemde Star Wars trilogie. De scenes op een dode planeet werden hier opgenomen, omdat het landschap van Death Valley in deze canyon helemaal kaal is en uitsluitend uit ruige rotsen bestaat. Om deze reden hebben de militaire vliegers van de Amerikaanse USAF en US Navy de Rainbow Canyon liefkozend omgedoopt tot de Star Wars Canyon. De route die door deze canyon loopt van de westelijke tak naar de oostelijke tak van de Sidewinder Route wordt aangeduid als de Jedi Transition. De naam Jedi zegt al genoeg hoe heldhaftig de vliegers moeten zijn om hier doorheen te gaan. De Jedi zijn in de Star Wars films de beschermers van de Intergalactische Republiek en beschermen de inwoners hiervan tegen het kwaad.

Tijdens het gros van de vliegtrainingen, beginnen de vliegers hun laagvliegroute bij Waypoint A boven de westelijke dam bij Lake Isabella. Wanneer de vliegers Owens Lake naderen bij waypoint C, moeten zij de keuze maken of ze de volledige Sidewinder Route vliegen of dat ze door de Jedi Transition heen gaan en de route afsnijden. De hoeveelheid vliegers die de keuze maakt om door de Jedi Transition heen te gaan is per dag verschillend. Op een gemiddelde dag kan men tussen de vijf tot vijftien passes verwachten in de Jedi Transition. De ervaring van de lokale fotografen is dat er van dinsdag t/m donderdag de meeste vliegactiviteiten zijn in dit gebied, maar dit is geen garantie voor veel actie. Het gros van de vliegtuigen die passeren zijn de F/A-18E/F Super Hornets van de Amerikaanse US Navy. Deze vliegtuigen zijn veelal afkomstig van Le Moore en China Lake. Op deze vliegvelden staan erg veel Super Hornets gebaseerd. Naast de Super Hornets van de marine, vliegen er ook regelmatig F-15C/D Eagles van de California Air National Guard van Fresno door de Jedi Transition. Wat zeldzamer zijn de vliegtuigen van Edwards Air Force Base die door de kloof vliegen. Af en toe zal er eens een T-38 Talon, een F-16 Fighting Falcon of een F-35 Lightning II van Edwards door de Star Wars Canyon heen vliegen. Het aantal vreemde bezoekers is een factor waarmee in werkelijkheid geen rekening moet worden gehouden.