De Kunst van Air to Air Refuelling; Eindhoven, 29 maart 2017

European Air Refuelling Training 2017; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Parallel aan de oefening Frisian Flag op Leeuwarden, vind op vliegbasis Eindhoven de European Air Refuelling Training 2017 plaats. Tijdens deze training zullen zowel de jachtvliegers van Leeuwarden als de bemanningen van de tankers op Eindhoven getraind worden in air to air refuelling en de bijbehorende procedures.

Kolonel Elanor Boekholt-O'Sullivan is de commandant van vliegbasis Eindhoven en is de eerste vrouwelijke commandant binnen de Koninklijke Luchtmacht. Ze begon in 1994 bij de Koninklijke Luchtmacht als luchtverkeersleider. In 2008 werd ze uitgezonden naar Afghanistan en de laatste jaren stond ze aan het hoofd van het innovatiecentrum van de Luchtmacht. Sinds 2016 is ze de commandant van vliegbasis Eindhoven waar ze dit jaar de host is van de EART 2017 (European Air Refuelling Training). Het is dit jaar de vierde keer dat de EART training wordt georganiseerd door het European Air Transport Commando (EATC) dat eveneens op Eindhoven is gebaseerd. Het EATC is een multinationaal transport commando dat op dit moment zeven volwaardige leden heeft. Deze lidstaten zijn, België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg, Nederland en Spanje. De EART is een tankertraining die alle moderne aspecten van het air to air refuelling omvat. De deelnemers van de oefening Frisian Flag op Leeuwarden zullen tijdens hun missies gebruik maken van de tankers die tijdens de EART beschikbaar zijn. Het doel is om de jachtvliegers te (her)kwalificeren in het bijtanken in de lucht. Ook zullen tijdens deze training specifiek de bemanningen van de tankers worden getraind in het bijtanken van de verschillende typen vliegtuigen die deelnemen aan Frisian Flag.

Kolonel Andrea Massucci is van de Italiaanse Luchtmacht en is de director van de EART oefening. Massucci is een piloot op de Italiaanse KC-767. Tijdens de EART zullen de procedures van het air to air refuelling worden getraind waarbij men in een internationale context dezelfde procedures zullen trainen. Volgens Massucci is het van belang dat alle bemanningsleden dezelfde standaard blindelings kunnen toepassen om veilig te opereren. Het koppelen van vleigtuigen in de lucht is nu eenmaal gevaarlijk aldus Massucci. Het deelnemersveld van de EART bestaat uit een viertal tankers uit vier landen. De eerste deelnemer is de KDC-10 uit Nederland, dit vliegtuig

staat gestationeerd op Eindhoven en is ingedeeld bij het no 334 Squadron en is uitgerust met het boom systeem. De tweede deelnemer is de Duitse tanker van het type Airbus A310MRTT. Dit toestel is afkomstig van Koln-Bonn en is ingedeeld bij het SAMW MOD. De A310MRTT is een toestel dat is uitgerust met het drogue systeem. De derde deelnemer is de Italiaanse KC-767 en is afkomstig uit Pratica di Mare bij Rome. Het toestel in ingedeeld bij het 8 Gruppo en is uitgerust met zowel het boom als drogue systeem. De laatste deelnemer aan de EART is de Franse KC-135FR uit Istres. Ook dit toestel is zowel met een boom als een drogue systeem uitgerust en vliegt bij het GRV02.091.

Majoor Martin is de gezagvoerder op de Nederlandse KDC-10 tijdens de EART oefening. Hij is zijn carrière begonnen als F-16 vlieger op vliegbasis Gilze-Rijen. Martin kent hierdoor het proces van air to air refuelling vanuit zowel de ontvanger als de leverancier van brandstof. Martin is tijdens de EART de project officier en zal uitleggen hoe de oefening te werk gaat. Tegenwoordig is het tanken in de lucht onmisbaar. Als voorbeeld noemt Martin de missie Operation Inherent Resolve tegen IS waarbij de Nederlandse KDC-10 ruim 2,6 miljoen pond aan brandstof heeft geleverd aan ruim 189 ontvangers. Vrachtvliegtuigen kunnen meer vracht meenemen als ze bijna leeg opstijgen en na de start gaan tanken, dit maakt aldus Martin het vervoeren van vracht flexibeler. Tijdens de oefening Frisian Flag zullen de tankers vliegen in twee aangewezen gebieden. Net boven de kust van Texel ligt boven zee de Shell Track en net voor de kust van Denemarken ligt de Esso Track. In totaal kunnen er drie tanker in een tanker cell opereren. De tweede tanker zit 1 mijl achter de eerste tanker en ongeveer 1000 voet hoger. Hetzelfde geldt voor de derde tanker, ook deze zit weer 1 mijl achter de tweede tanker en 1000 voet hoger. Het is de eerste keer dat de tankers zullen worden aangesloten op het Link 16 systeem waardoor missies achteraf gedetailleerd kunnen worden geanalyseerd. Nog een belangrijk aspect van de training is het verbeteren van de onderlinge relaties tussen de deelnemende landen.

Martin legt uit hoe het tanken met de KDC-10 in zijn werk gaat. De KDC-10 is uitgerust met een boom aan de achterzijde van het toestel. Onder de romp van het toestel is over de hele lengte een gele lijn getrokken die de vlieger die ontvangt in staat stelt om recht achter de tanker te gaan vliegen. De doom heeft een tweetal kleine vleugels waarmee de boom operator de boom in juiste richting kan sturen tijdens de vlucht. Onder de achterkant van de KDC-10 hangt aldus Martin de camera bay. In deze module zit een 3D camera waardoor de boomoperator in de cockpit een 3D weergave krijgt van het ontvangende toestel doormiddel van een 3D bril. In totaal beschikt de boom operator over een viertal schermen waarvan het grote scherm het 3D scherm is. Het vijfde scherm is een scherm voor een instructeur die regelmatig meevliegt. In het midden van de KDC-10 hangen onder de romp de pilot director lights. Deze lampen bestaan uit twee strips met gekleurde lampen. De linker strip geeft aan of de ontvangende vlieger omhoog of omlaag moet ten opzichte van de KDC-10. De rechter strip geeft aan of de ontvanger naar voren of naar achteren moet ten opzichte van de KDC-10. Pas als het ontvangende vliegtuig in de juiste positie hangt, kan de boom operator de boom koppelen aan de ontvanger en kan het tanken beginnen. Het tanken van gevechtsvliegtuigen is niet zo heel moeilijk aldus Martin. Grotere vliegtuigen zoals de Awacs of de C-17, vergen iets meer coördinatie, omdat de toestellen minder beweeglijk en langzamer zijn dan gevechtsvliegtuigen. Met het drogue systeem zoals enkele EART deelnemers hebben, koppelt de ontvanger aan op een flexibele slang die achter de tanker wordt aangesleept. Deze manier van tanken is intensiever voor de ontvanger en gebeurd grotendeels op zicht.