Operation Peace Falcon VI; Volkel, 29 november 2017

Het Project Afstoting F-16, deel 2; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

De laatste jaren is Jordanië een grote afnemer geweest van tweedehands F-16’s in Nederland en België. Ook dit jaar neemt het land vijftien F-16’s af die in Nederland te koop stonden sinds 2011. De F-16’s vertrokken aan het einde van het jaar vanaf vliegbasis Volkel naar Jordanië onder de naam Operation Peace Falcon VI.

Een van de grootste afnemers van gebruikte F-16’s in de wereld is Jordanië. In 1994 kwam het land steeds vaker in contact met de westerse wereld nadat het vrede had gesloten met buurland Israël. Na een evaluatie werd door de Jordaanse regering besloten dat het land F-16’s wilde aanschaffen om de verouderde F-5 vloot te vervangen. In 1996 werd al de eerste overeenkomst getekend met de Amerikaanse regering voor de lease van 16 F-16 Fighting Falcons. De levering van de F-16’s zou plaatsvinden onder de naam Peace Falcon I. De vliegtuigen werden naar Jordanië gevlogen in een batch van zes en twee batches van vijf vliegtuigen in december 1997 en januari en februari 1998. Na de eerste operationele jaren met de F-16, wilde Jordanië meer vliegtuigen hebben. Tijdens het Peace Falcon II programma werden er nog eens 17 F-16 ADF’s van de Verenigde Staten naar Jordanië gevlogen in 2003. Deze vliegtuigen werden in 2008 en 2009 naar de MLU (Mid Life Update) standaard gebracht in Turkije. Uiteindelijk werd er nog een deal gesloten met België voor de levering van zestien ex Belgische F-16’s die het land graag wilde afstoten. Deze F-16’s werden in 2009 tijdens Operation Peace Falcon III naar Jordanië gevlogen.

De eerste keer dat Jordanië F-16’s zou kopen van de Nederlandse regering was in 2006. De tweede serie F-16’s (na de eerste batch van 18 voor Chili) die door het PAF project werd voorbereid voor verkoop vond plaats in 2009. In totaal kocht de Jordaanse regering zes F-16BM’s van de Koninklijke Luchtmacht. Deze toestellen vertrokken op 28 juli 2009 naar Jordanië vanaf vliegbasis Leeuwarden. De F-16’s die toen vertrokken naar Jordanië, waren: de 130 (ex J-267), 131 (ex J-269), 132 (ex J-270), 133 (ex J-650), 134 (ex J-653) en de 135 (ex J-654). Deze F-16’s werden naar Jordanië gevlogen tijdens Operation Peace Falcon IV. Na deze levering zouden de Jordanen in juli 2011 ook nog eens negen ex Belgische F-16’s ontvangen. Deze vliegtuigen werden vanuit België geleverd tijdens Operation Peace Falcon V. Op 8

april 2011, kondigde de minister van Defensie wederom bezuinigingen op Defensie aan. De ministerraad ging akkoord met deze grote bezuinigingsronde. Het stilzetten van F-16’s werd al op 8 mei 2011 gerealiseerd. Op Leeuwarden en Volkel moesten in totaal 19 F-16’s worden wegbezuinigd. Er zouden in totaal 69 F-16’s over blijven voor de Nederlandse Luchtmacht. Van de negentien F-16-toestellen verkoopt defensie er vijftien. De koper die zich voor deze vliegtuigen meldde bij de Nederlandse regering was Jordanië. Het contract voor de verkoop van deze vijftien F-16’s werd getekend in de zomer van 2013. De vliegtuigen zouden geleverd gaan worden in 2017.

Nadat Jordanië had besloten om de vijftien F-16’s te kopen van de Nederlandse luchtmacht, zouden ze uiteindelijk aan het einde van 2017 in drie verschillende batches vertrekken. De F-16’s werden door het PAF project op vliegbasis Volkel voorbereid voor de ferry naar Jordanië. De F-16’s werden voorzien van de Jordaanse markings zoals de kenmerkende Jordaanse vlag op de staart, het roundel op de romp en het registratienummer op de staart dat in het Arabisch-Indisch wordt weergegeven. De testvluchten zelf worden nog onder de Nederlandse vlag gevlogen en dus werden de F-16’s tijdelijk voorzien van Nederlandse markings in de vorm van stickers die over de Jordaanse markings heen werden aangebracht. Toen de vliegtuigen eenmaal goedgekeurd waren door het Nederlandse personeel, zouden de Jordanen zelf vanaf Volkel een acceptatievlucht maken. De vliegtuigen zouden uiteindelijk door de Jordanen zelf naar hun eigen land worden gevlogen. Tijdens de ferry zouden de vliegtuigen tankstops maken op Aviano in Italië en op Souda-Bay in Griekenland. In Jordanië, zullen de F-16’s op As Shaheed Muwaffaq gestationeerd worden waar ze worden ingedeeld bij het no 2 Squadron. De ferry van de vijftien ex Nederlandse F-16’s vond plaats onder de naam Operation Peace Falcon VI. Op 25 oktober 2017, vertrokken de eerste zes vliegtuigen vanaf Volkel om 10 uur in de ochtend. De zes F-16’s die tijdens deze eerste ferry vertrokken, waren: de 236 (ex J-884), 240 (ex J-638), 243 (ex J-872), 244 (ex J-873), 247 (ex J-199) en de 248 (ex J-145). Voor deze vlucht waren de 237 (ex J-208) en de 250 (ex J-510) de reserves voor deze ferry.

De tweede vlucht die zou plaatsvinden stond gepland op 29 november 2017. Ook deze keer zouden er weer zes vliegtuigen vertrekken naar Jordanië. De vliegtuigen zouden dezelfde route vliegen als het eerste zestal dat al vertrokken was. De zes F-16’s zouden in het begin van de middag vertrekken, want rond half twee stonden de vliegtuigen aan de kop van de baan voor vertrek. De F-16’s die deze keer gepland stonden om te vertrekken, waren: de 237 (ex J-208), 241 (ex J-868), 242 (ex J-870), 245 (ex J-876), 246 (ex J-193) en de 250 (ex J-510). De reserve vliegtuigen voor deze ferry waren de 238 (ex J-623) en de 239 (ex J-637). Deze keer was het nodig dat er twee vliegtuigen op de reservelijst stonde, want zowel de 242 als de 246 hadden een ground abort bij de start up van de F-16’s. Deze vliegtuigen zouden dus op Volkel achterblijven waardoor de 238 en de 239 in hun plaats zouden vertrekken. De derde ferry van de laatste drie F-16’s stond gepland op 13 december 2017. Voor deze vlucht gold de regel dat er alleen vertrokken zou worden als alle drie de F-16’s in staat waren om te vertrekken. Uiteindelijk moest de vlucht met 24 uur worden uitgesteld, want de J-057 kreeg een ground abort bij zijn acceptatievlucht op 12 december. Het vliegtuig moest dus opnieuw getest en geaccepteerd worden op 13 december. Nadat ook dit toestel was geaccepteerd, zouden de F-16’s uiteindelijk vertrekken op 14 december om half 1 in de middag. De laatste drie F-16’s die vertrokken, waren: de 242 (ex J-870), 246 (ex J-193) en de 249 (ex J-057). Na Operation Peace Falcon VI hebben de vijftien ex KLu F-16’s een tweede leven gekregen bij de Jordaanse luchtmacht.