European Air Refuelling Training 2019; Eindhoven, 4 april 2019

Oefenen met Bijtanken; Tekst en Afbeeldingen Alex van Noye &Joris van Boven

Het European Air Transport Command (EATC) op vliegbasis Eindhoven, organiseerde dit jaar voor het 6e jaar de tanker oefening European Air Refuelling Training (EART). De tankers zullen dagelijks missies vliegen vanaf vliegbasis Eindhoven om de gevechtsvliegtuigen die deelnemen aan Frisian Flag te voorzien van brandstof.

De ERAT van 2019 vond deze keer plaats van maandag 1 april t/m vrijdag 12 april. De oefening loop parallel aan Frisian Flag dat tegelijkertijd op vliegbasis Leeuwarden wordt gehouden. Tijdens deze twee weken zullen internationale partijen intensief samen trainen om klaar te zijn voor toekomstige Europese inzet in crisis gebieden over de hele wereld. De Nederlandse deelnemen zal tijdens de EART bestaan uit een KDC-10 ‘boom tanker’ van het 334 Squadron van vliegbasis Eindhoven. Ook dit jaar zijn de Duitsers weer betrokken bij de oefening met een Airbus A310 MRTT. Deze tanker, afkomstig van Keulen-Bonn, is een met een drogue systeem uitgeruste tanker. De Franse deelname bestaat uit een C-135FR Stratotanker van Istres. Het toestel werd in de eerste week al vervangen door een andere C-135FR door technische problemen. In de tweede week van de oefening is er bijna niet gevlogen met de Franse tanker. De Franse tankers zijn zowel met een boom als een drogue systeem uitgerust. Dit jaar zou er ook een KC-135 Stratotanker meevliegen van de Amerikaanse Luchtmacht uit Mildenhall in Engeland. Deze tanker zou het grootste deel van zijn missies vanuit Engeland vliegen, maar vloog ook enkele dagen vanaf Eindhoven. De Amerikaanse tanker is net als de Franse tanker met zowel een boom als een drogue systeem uitgerust. Vanuit het Verenigd Koninkrijk vloog er dit jaar voor het eerst een Airbus A330 MRTT Voyager mee. Dit toestel is afkomstig uit Brize-Norton in het zuiden van Groot-Brittannië. De Voyager is alleen uitgerust met een drogue systeem. Er zijn echter wel updates gepland om ook een boom aan dit toestel te bevestigen.

Tijdens de EART op Eindhoven is Kolonel Andrea Massucci de zogenaamde ‘Exercise Director’ ofwel de commandant van de oefening. Massucci is afkomstig van de Italiaanse Luchtmacht en gaf een uitleg over de huidige status van de inzetbare tankers in Europa. Op dit moment leunen de Europese landen erg op de capaciteit van de tanker capaciteiten van de Amerikaanse Luchtmacht. Dit werd duidelijk tijdens

Operation Unified Protector tijdens de acties boven Libië in 2011. Sinds deze inzet zijn er stappen gezet door verschillende Europese landen voor een gezamenlijke aanschaf van de Airbus A330 MRTT tanker verteld Massucci. Het eerste exemplaar van dit nieuwe type (de M-1) wordt op vliegbasis Eindhoven al aan het begin van begin 2020 verwacht. Uiteindelijk zullen er acht van deze toestellen worden aangeschaft door de Europese partners. Een deel van deze tankers komt op vliegbasis Eindhoven te staan en een deel op de Duitse vliegbasis Keulen-Bonn. Ook de Franse Luchtmacht is bezig om de verouderde Boeing C-135F Stratotanker te vervangen met dit zelfde type. Deze Franse tankers zijn al in gebruik sinds de jaren 60 en zijn echt aan vervanging toe. De Franse vloot wordt vervangen door de Airbus A330 Phenix, welke een afgeleide variant is van de A330 MRTT. De eerste nieuwe Franse tanker is vorig jaar in oktober afgeleverd op de Franse vliegbasis Istres verteld Massucci.

Majoor Fred “Frolic” van de Koninklijke Luchtmacht vertelde over de opbouw van de EART oefening en over de doelen die tijdens deze training zijn gesteld. Niet alleen het bijtanken van straaljagers was een onderdeel van deze oefening. Ook het samen vliegen van zowel tankers als gevechtsvliegtuigen in een klein gebied was een belangrijk doel. Op verschillende vlieghoogtes, met een verticale separatie van ongeveer 150 meter (500 voet), vliegen de tankers vlak bij elkaar. De tankers vliegen ongeveer met een horizontale separatie van 1850 meter (1 Nautische Mijl) achter elkaar aan. De tankers vliegen hier in zogenaamde tanker tracks, waarbij de gevechtsvliegtuigen hun weg naar de tankers moeten vinden. Deze vorm van formatie vliegen in een relatief klein luchtruim is een van de oefendoelen van deze oefening. Doorgaans vliegen de drogue tankers wat lager in de tracks, omdat dan de slangen wat minder last hebben van de luchtstromingen. Het is voor gevechtsvliegtuigen dan gemakkelijker om aan te koppelen licht Fred toe. Voor de tankers die zijn uitgerust met de boom is het nou net andersom. Deze tankers vliegen vaak op een grotere hoogte als ze andere toestellen bijtanken. Fred geeft aan dat de inzet van tankers en het kunnen bijtanken van alle verschillende typen gevechtsvliegtuigen van een groot strategische belang is voor de Europese luchtstrijdkrachten.

Tijdens de EART zullen de procedures van het Air to Air Refuelling (AAR) worden getraind waarbij men in een internationale context dezelfde procedures zullen trainen. Een van de belangrijkste doelen van de EART is het ontvangen van verschillende ontvangers en niet alleen de eigen gevechtsvliegtuigen. Volgens Fred is het van belang dat alle bemanningsleden dezelfde standaard blindelings kunnen toepassen om veilig te opereren. Tijdens de training zullen de bemanningen dagelijks gebriefd worden voor de klanten die ze zullen ontvangen. Ook het oefenen van de verschillende rendez-vous procedures voor de verschillende typen tankers worden door de deelnemers van Frisian Flag en de EART uitbundig geoefend. Nu de Airbus A330 MRTT zijn intrede gaat doen vanaf volgend jaar, gaat het doek vallen voor de Nederlandse KDC-10 vloot. Fred gaf aan dat de Nederlandse KDC-10 met het registratie nummer T-264 rond het einde van 2019 buiten dienst zal worden gesteld. Het andere toestel T-235, heeft recentelijk nog een grote update gehad en zal nog enkele jaren doorvliegen voordat het vervangen gaat worden door de A330 MRTT. De Nederlandse KDC-10 vliegtuigen zullen te koop worden aangeboden op de markt. Als er geen koper gevonden wordt voor deze vliegtuigen, dan worden de toestellen wellicht gesloopt geeft Fred aan. De KDC-10 was voor Nederland en zijn partners jarenlang een belangrijk vliegtuig mede door zijn grote bereik en grote capaciteiten. Fred geeft aan dat hij met pijn in het hart afscheid zal nemen van de KDC-10 als het zover is.