De Mitsubishi F-2 in Operationele Dienst; Tsuiki, 5 november 2019

Mitsubishi F-2 Viper Zero, deel 2; Tekst en Afbeeldingen: Alex van Noye

Sinds de ontwikkeling van de Mitsubishi F-2, beschikt de Japan Self Air Defense Force over drie operationele squadron die met dit type vliegen. Ook is er een conversiesquadron dat voor de type conversie zorgt in het opleidingstraject. Een aantal F-2’s worden gebruikt voor het testen en door ontwikkelen van het F-2 type.

De Japanse Mitsubishi F-2 gevechtsvliegtuigen zijn gemakkelijk te herkennen aan hun doordringende blauwe kleurenschema. Het blauwe schema is een opmerkelijke kleur voor een modern gevechtsvliegtuig en heeft een functie. De kleur is een zogenaamde "offshore camouflage" dat op de standaard modellen is aangebracht. Het patroon is gebaseerd op de Japan Air Self Defense Force (JASDF) F-15J/DJ grijstinten en het kleurenpatroon van de Amerikaanse F-16 Fighting Falcon. De bovenkant van het toestel bevat een camouflagepatroon van een lichte en donkere blauwe tint. De onderkant van de F-2 is egaal helderblauw. Het offshore camouflagepatroon, zoals dat in Rusland gewoon is, kan vanaf de grond erg opvallen. In een land als Japan kan het echter ook bijna niet opvallen in de donkergroene valleien van het land waardoor het een effectieve kleur is. Omdat het erg moeilijk is om op zee of in de lucht te identificeren, wordt aangenomen dat dit kleurenschema een aanzienlijk effect zal hebben tijdens anti-scheepsaanvallen. Dit soort missies behoort tot de primaire taak van de F-2 eenheden bij de JASDF. De vier prototypes (twee maal een XF-2A en XF-2B) hebben een andere kleurcoating. Het eerste prototype is van de XF-2A is rood op basis van een witte achtergrond en de tweede XF-2A is blauw en oranje op basis van een witte ondergrond. Het eerste prototype van de XF-2B is rood en blauw op basis van een witte achtergrond. Dit vliegtuig is een spintestmachine en heeft daarom links en rechts een andere kleur. De tweede XF-2B Heeft een blauwe bovenkant en een witte onderzijde.

In Japan is het niet gewoon om vliegtuigen een bijnaam te geven zoals dat in Europe en de Verenigde Staten wel het geval is. Toch heeft de Mitsubishi F-2 een niet officiële naam ontvangen in de vorm van “Viper Zero”. De term “Viper” in deze bijnaam is afkomstig van de Amerikaanse F-16 Fighting Falcon die in de Verenigde Staten de niet officiële bijnaam ontving in de jaren 90. De term “Zero” werd toegevoegd gebaseerd op

het feit dat de F-2 als eerste in productie werd genomen in het jaar 2000. Er wordt in Japan ook gezegd dat de aanduiding “Zero” is gebaseerd op de "Zero" van Zero Fighter uit de tijd van de Tweede Wereldoorlog. Tegenwoordig verwijzen luchtvaart magazines en dergelijke soms naar de F-2 als de “Heisei Zero Fighter” (Year Zero Fighter). De Mitsubishi F-2 was in heel Japan de vervanger van de verouderde Mitsubishi F-1 en Mitsubishi T-2 trainingsvariant. De F-1 en T-2 waren al in gebruik vanaf de jaren 70 en waren ondertussen echt compleet versleten. Met de komst van de F-2 zouden de F-1 squadrons een toestel tot hun beschikking krijgen waarmee ze alle taken veel beter konden uitvoeren dan met de F-1 die veel minder vermogen had. De eerste Mitsubishi F-2’s kwamen in operationele dienst vanaf 2001.

De eerste operationele eenheid die de F-2 zou ontvangen was het 3 Hikotai. Op 31 maart 1978, werd het 3 Hikotai geüpdatet van de F-86F naar de Mitsubishi F-1 en werd de eenheid ondergebracht bij het naar de 3 Air Wing (3 Kokudan). Na een periode van slecht 23 jaar zou het 3 Hikotai vanaf eind maart 2001 beginnen met de conversie naar de Mitsubishi F-2. Het 3 Hikotai dat gebaseerd is op Misawa was toen het eerste squadron in Japan dat operationeel met de F-2 zou gaan vliegen vanaf maart 2004. Vanaf januari 2020 wordt het 3 Hikotai verplaatst naar Hyakuri Air Base. Misawa wordt door de uitfasering van de F-4 Phantom de eerste F-35A basis in Japan, waardoor het 3 Hikotai moet verhuizen. De huidige staartmarkering van het 3 Hikotai is het helmhoofd van een samoerai. Het kleurrijke ontwerp werd aangenomen toen het squadron nog met F-1 vliegtuigen vloog in 1983. Sinds het squadron de F-2's begon te gebruiken in maritieme camouflage kleuren, is het ontwerp van de staartmarkering kleiner en minder kleurrijk gemaakt. De tweede eenheid in de Japanse historie die met de Mitsubishi F-2 ging vliegen was een trainingssquadron. Deze eenheid zou het 21 Hikotai zijn dat tegenwoordig op Matsushima is gebaseerd. Het squadron dat was opgericht in oktober 1976, vloog vanaf het begin met de Mitsubishi T-2. Vanaf halverwege 2002 schakelde de eenheid over naar de Mitsubishi F-2. De vliegtuigen van de eenheid zijn te herkennen aan de blauwe driehoek op de staart van de F-2B.

De derde eenheid die de transitie zou maken naar de Mitsubishi F-2, was het 6 Hikotai. Deze eenheid zou de overstap maken in het augustus van 2004. Het 6 Hikotai was in 1959 opgericht en vloog toen met de F-86 Sabre op Chitose en Matsushima. Vanaf maart 1980 begon het 6 Hikotai te vliegen met de Mitsubishi F-1 in de offensieve rol op Tsuiki. De eenheid is tegenwoordig nog steeds gebaseerd op deze vliegbasis in het zuiden van Japan. In maart 2006, maakte het 6 Hikotai zijn laatste vlucht met de T-2 bij de eenheid, vanaf dit punt was het squadron volledig operationeel op de F-2. De vliegtuigen van het 6 Hikotai zijn te herkennen aan de gekruiste zwaarden en de pijl en boog in een gele cirkel op de staart van de F-2. De laatste Japanse eenheid die de conversie naar de Mitsubishi F-2 zou maken, was het 8 Hikotai. Het squadron was in 1960 opgericht op Matsushima en vloog toen met de F-86 Sabre. Net als de andere squadrons van zijn soort startte de eenheid van 1979 met de operaties op de F-1 op Misawa. Deze eenheid zou in tegenstelling tot de andere F-1 squadrons niet meteen overstappen op de F-2. Omdat de levering van het type was vertraagd, werd er besloten dat het 8 Hikotai als laatste eenheid eerst nog tussendoor enkele jaren met de F-4EJ Kai zou gaan vliegen vanaf 1997. Dit beluit was gemaakt, omdat de F-1’sniet in staat waren om nog tot diep in de 21ste eeuw in te zetten. Vanaf 2008 is het 8 Hikotai de laatste eenheid in Japan die de conversie doorliep naar de F-2. Het 8 Hikotai staat tegenwoordig op Tsuiki gebaseerd in het zuiden van het land. De Mitsubishi F-2 is op dit moment het modernste offensieve wapen van de JASDF tot de komst van de F-35A Lightning II.