F-16’s op Twenthe en Leeuwarden; Volkel, 2 september 2000

De Nederlandse F-16 Squadrons, deel 2; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Naast vliegbasis Volkel, zijn ook vliegbasis Twenthe en vliegbasis Leeuwarden de thuis basis van een tweetal F-16 squadrons. Op Twenthe staan het no 313 en no 315 Squadron gestationeerd en op Leeuwarden staan het no 322 en het no 323 Squadron gestationeerd. Beide vliegvelden zijn Nederlandse MOB vliegvelden.

Vliegbasis Twenthe is de tweede vliegbasis in Nederland waar tegenwoordig nog F-16’s staan gestationeerd. De eerste eenheid die op die vliegveld staat gebaseerd is het no 3131 Squadron. De tijger in het embleem van het no 313 Squadron symboliseert de vastberadenheid, de kracht en de snelheid van handelen die bij de eenheid hoort. De historie van het no 313 Squadron start in 1952. Er arriveerden toen op vliegbasis Volkel een aantal T-33 T-Birds. De eenheid heeft gevlogen met deze vliegtuigen tot 1 januari 1959. Het no 313 Squadron werd toen opgeheven. Het zou tot 1972 duren voordat er weer activiteit was onder de vlag van het no 313 Squadron. Op 12 oktober 1972 werd de eenheid heropgericht op vliegbasis Twenthe. Vanaf dat moment werd het squadron uitgerust met de NF-5 Freedom Fighter. De eenheid zou 18 jaar met dit type vliegtuig vliegen. Het no 313 Squadron was een van de vier NF-5 squadrons in Nederland. Tussen 1988 en 1990 schakelde de eenheid langzaam over op de F-16 Fighting Falcon. Het squadronembleem bestond op dat moment nog uit de gele vogel in de blauwe cirkel. Met de komst van de F-16 werd dit embleem vervangen door de tijgerkop die op staart van de F-16 werd afgebeeld. De strijdkreet van de eenheid werd op dat moment “Scherpgetand”. Met de komst van de F-16 kreeg het no 313 Squadron aan het begin van de jaren 90 een nieuwe taak. Deze taak was een operationele conversietaak. De eenheid moest vliegers opleiding naar de operationele standaard in het drukke Europese luchtruim.

Het tweede squadron dat op Twenthe staat gebaseerd, is het no 315 Squadron. De F-16’s van het no 315 Squadron zijn herkenbaar aan de blauwe badge op de staart met daarin de gele leeuwenkop. De spreuk van het squadron op Twenthe is “Nec Timide Nec Tumide” wat betekend “Zonder Vrees en Zonder Overmoed”. De historie van het no 315 Squadron begint op vliegbasis Eindhoven als het no 315 Tactisch Jachtsquadron van de Koninklijke Luchtmacht wordt opgericht op 1 juli 1952. De

F-84G Thunderjet is het eerste vliegtuig type waarmee de eenheid zal worden uitgerust. De eerste thuisbasis van het no 315 Squadron wordt vliegbasis Eindhoven. Op 1 mei 1970 wordt het no 315 Squadron overgeplaatst naar de vliegbasis Twenthe. De F-84F Thunderstreaks worden achtergelaten op Eindhoven, omdat de toestellen worden vervangen door de Canadair NF-5 Freedom Fighter. Het no 315 Squadron was in Nederland de eerste eenheid die met de NF-5 werd uitgerust. In 1986 wordt het no 315 Squadron de eerste NF-5 eenheid in Nederland die overschakelt naar de F-16 Fighting Falcon. De F-16 is een veelzijdig vliegtuig en de vliegers van het no 315 Squadron krijgen hierdoor een aantal taken erbij zoals de luchtverdedigingstaak. Aan het begin van de jaren 90 worden de Nederlandse F-16’s voor het eerst veelvuldig ingezet bij internationale conflicten. Het no 315 Squadron wordt voor het eerst uitgezonden tijdens de conflicten in het voormalige Joegoslavië in 1991.

De derde vliegbasis waar F-16’s staan gestationeerd in Nederland, is vliegbasis Leeuwarden in het noorden van het land. De eerste eenheid die hier gestationeerd staat is het no 322 Squadron. Deze eenheid is de oudste nog bestaande eenheid van de Koninklijke Luchtmacht. De eenheid werd opgericht op 12 juni 1943. De eenheid werd uitgerust met de nieuwere Spitfire XIV tijdens de verhuis naar RAF Acklington in 1944. De eenheid vloog diverse missies tijdens de slag om Arnhem. De eenheid kreeg een nieuwe squadron mascotte in deze periode. Het was de grijze roodstaartpapegaai. De squadronspreuk werd door deze vogel “Niet Praten Maar Doen”. Op 27 september 1946 werd het no 322 Squadron opnieuw heropgericht als onderdeel van de Koninklijke Luchtmacht. De eenheid verhuisde op 31 augustus naar vliegbasis Soesterberg waar het werd uitgerust met de Meteor Mk.8. In januari 1958 werd er overgeschakeld naar de Hunter F4. Op 1 april 1964 wordt de eenheid gestationeerd op de vliegbasis Leeuwarden. De eenheid gaat vanaf dat moment vliegen met de F-104G Starfighter. Op 1 mei 1981 is het no 322 Squadron de eerste eenheid die wordt uitgerust met de F-16 Fighting Falcon. Het no 322 Squadron vliegt vele jaren met de F-16A/B totdat het in 1998 als eerste eenheid de MidLife Update (MLU) F-16 ontvangt. In 1999 is het no 322 Squadron de eerste eenheid die met de F-16 een vijandelijk toestel neerschiet. Het toestel haalde een MiG-29 neer die probeerde de bombardementen te verstoren. Door dit voorval draagt de J-063 nu een MiG-29 silhouet onder de cockpit.

De tweede eenheid op Leeuwarden die met de F-16 vliegt is het no 323 TACTES Squadron. De geschiedenis van het no 323 Squadron begint op vliegbasis Twenthe. De eenheid werd daar opgericht op in 1948 toen de eerste Gloster Meteors arriveerden. Het no 323 Squadron stond toen bekend als de Jachtvliegschool. De eenheid werd al snel verhuisd naar vliegbasis Leeuwarden. Hier ontwikkelde de spirit van Diana zich binnen de eenheid. Diana was de Romeinse godin van de jacht. De wapenspreuk die bij de godin van de jacht hoorde was: “Impetu Feroci”, vrij vertaald betekend dit “Strijdend ten Aanval”. De dagelijkse werkzaamheden van het no 323 Squadron bestond aan het begin van de jaren 50 vooral uit training en van vliegers en diverse schietcursussen. De eenheid zou ook vliegers van andere eenheden gaan opleiden tot schietinstructeurs. Vanaf oktober 1957 kreeg het no 323 Squadron voor het eerst de beschikking over de Hawker Hunter. Vanaf 17 maart 1964 werd het no 323 Squadron uitgerust met de Lockheed F-104 Starfighter. Door de komst van de F-16 werd het squadron op 1 augustus 1980 tijdelijk ontbonden, om na de volledige omscholing van het personeel weer op 1 april 1982 opgericht te worden. Op 3 juli 1992 werd het no 323 Squadron omgedoopt tot ‘Tactisch Training, Evaluatie & Standaardisatie Squadron (TACTESS).