Luchtmacht Open Dagen 2005, deel 4; Gilze-Rijen, 15-20 juni 2005

Het no 301 & no 302 Squadron; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Het derde en vierde squadron bij de THG-KLu, zijn het no 301 en het no 302 Squadron. Beide eenheden zijn uitgerust met de Apache gevechtshelikopter. De eenheden zijn beide gestationeerd op Gilze-Rijen. Door de bezuinigingen, is het no 302 Squadron per 9 juni 2005 opgeheven en gemigreerd met het no 301 Squadron.

Het no 301 Squadron werd voor het eerst opgericht in 1955 bij de samenstelling van de voormalige Groep Lichte Vliegtuigen (GPLV). Bij de GPLV werden naast het no 298 Squadron nog 4 andere squadrons ondergebracht, namelijk: het no 299, het no 300, het no 301 en het no 302 Squadron. Voor het no 301 en no 302 Squadron gold een onduidelijke status tot 1965. De squadrons werden op dat moment inactieve squa- drons. Dit betekende dat de eenheden alleen op papier bestonden. De eenheden zouden pas uitgerust worden in tijd van oorlog. Beide squadrons zouden dan gevuld worden met reserve personeel. Om de inactieve status van de squadrons te rechtvaardigen, werden er actief dienende militairen toegewezen aan de eenheid. Het reservepersoneel moest in al die jaren zijn vaardigheid onderhouden bij de zogenaamde maandvlucht. Deze vlucht werd afwisselend ondergebracht bij een van de drie andere GPLV squadrons. Het reserve personeel moest een paar dagen per maand oefenen bij de reserve eenheden, meestal gebeurde dat in het weekend. Dit personeel vloog met de Piper Super Cub welke op Gilze-Rijen in opslag werd gehouden. Tijdens noodgevallen konden deze toestellen dan toebedeeld worden aan het no 301 en no 302 Squadron. Toen de helikopters in gebruik werden genomen, was het de bedoeling om het maandvliegen in stand te houden. Bij gebrek aan belangstelling wilde dit echter niet slagen. Het no 301 Squadron heeft nog korte tijd een nationale taak gehad. De eenheid beschikte over enkele Allouette III helikopters die in een extra vlucht waren toegevoegd aan het no 300 Squadron.

De Groep Lichte Vliegtuigen hield op 1 januari 1993 op met bestaan. De groep kreeg vanaf nu de naam Groep Helikopters (GPH). In 1995 werd deze naam omgedoopt to Tactische Helikopter Groep Koninklijke Luchtmacht (THG-KLu). Het no 301 Squadron werd daarbij aangewezen als een van de 2 opnieuw op te richten eenheden voor de gevechtshelikopters. In 1993 begon men met de selectieprocedure voor de aanschaf

van een gevechtshelikopter. De ministerraad besloot op 7 april 1995 uiteindelijk tot de aanschaf van 30 AH-64D Apache helikopters. Het contract destijds was meer dan 1,3 miljard gulden waard en bevatte de aanschaf van 30 AH-64D helikopters. De helikopters zouden geleverd worden tussen 1998 en 2002. Vanaf 1995 tot en met 2001, kreeg het no 301 Squadron de beschikking over 12 geleasde AH-64A helikopters van de Amerikaanse landmacht. Voor het hele squadron betekende dit in 1996, dat het personeel een heel jaar naar Amerika is geweest voor diverse trainingen. De 12 'lease'-AH64A helikopters arriveerden in november 1996 op Gilze-Rijen. In januari 1997 is het no 301 Squadron begonnen zich op te werken tot de LIOC-status (Limited Initial Operational Capability). Deze status is gehaald op 1 september 1997. Voor het Squadron betekent dit dat het zijn opgedragen taken kan uitvoeren. De eerste AH-64D werd in 1998 geleverd aan de THG-KLu. Het no 302 Squadron werd opgericht om als eerste met de nieuwe AH-64D te gaan vliegen. In maart 2001 werden de laatste geleasde AH-64A Apaches ingeleverd bij de US Army. Ook het no 301 Squadron is toen overgestapt op de AH-64D. De laatste Apache werd geleverd volgens plan in 2002. Vanaf 2003 was de hele Tactische Helicopter Groep Operationeel. In het kader van de bezuinigingen, is per 9 juni 2005, het no 302 Squadron opgeheven. De eenheid is geïntegreerd in het no 301 Squadron.

Na een fantastische vliegshow op Gilze-Rijen, stond op maandag de vertrekdag op het programma. Op zondag waren er ook al vliegtuigen vertrokken. Ik had besloten om op zondag niet te gaan naar het vertrek van de vliegtuigen. Toen ik op maandag aankwam op Gilze-Rijen werd al snel duidelijk dat de baan 10 in gebruik was. Dit was niet goed, want de vliegtuigen zouden nu alleen nog maar hoog en hard overkomen. De beste foto’s van de dag werden die van de vertrekkende helikopters omdat deze laag over het gras vertrokken. De eerste vliegtuigen die klaargemaakt werden voor vertrek, waren de twee Zwitserse Hornetts. Beide vliegtuigen stonden op het 302 platform dicht bij het hek. Ik kon een aantal leuke foto’s maken van de vliegtuigen die voorbereid werden. Beide vliegtuigen vertrokken naar de kop van de baan 10, waarna ze opstegen. Een van de hoofddoelen vandaag was de Griekse Phantom. Ik had dit toestel bij zijn binnenkomst nog niet geweldig op de foto staan. Deze Phantom was het enige vliegtuig dat ik nog niet op foto had tijdens de open dagen.

Kort na het vertrek van de Griekse Phantom, volgden al snel de Turkse Phantoms. Ook deze vliegtuigen bleven laag hangen na de start. Kort na het vertrek van de Phantoms, verschenen er een aantal Britse Hawks aan de kop van de baan. In totaal waren het 3 vliegtuigen die zich oplijnden op de baan. De eerste Hawk die opsteeg, was een Hawk van het no 100 Squadron van RAF Leeming. De 2 overige Hawks stegen in formatie op. De snelheid van een formatie take-off ligt een stuk lager. De beste take-off van de dag was die van de Amerikaanse F-15E Strike-Eagle. Dit toestel bleef laag boven de baan hangen tot het einde ervan voordat het toestel verticaal omhoog schoot. Na deze spectaculaire take-off verschenen er 2 Duitse Huey’s boven de baan. Ook deze toestellen kon ik in een strakke formatie fotograferen. Het laatste toestel dat vertrok was de Britse AEW Sea-King. Deze helikopter vertrok ook vanaf het 302 platform en vloog erg laag over de weg heen waar ik stond. Na het vertrek van de Sea-King, was het veld leeg en zaten de Open Dagen er weer op voor mij. Het waren net als in 2002 een aantal geweldige dagen op mijn thuisbasis. In totaal wist ik ruim 12 rolletjes vol te schieten in 5 dagen tijd. Het weer heeft ook erg goed meegewerkt tijdens de open dagen van 2005. Deze editie van de Open Dagen van de Koninklijke Luchtmacht waren daarom weer een groot succes.