De Luchtmacht Open Dagen, Deel I; Leeuwarden, 15 juni 2006

303 Squadron – Search and Rescue; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Leeuwarden is de thuisbasis van het no 303 Search And Rescue (SAR) Squadron. De eenheid is op dit moment actief met de Augusta-Bell AB-412SP. Deze knalgele helikopters worden ingezet voor reddingsacties en ziekenhuistransporten in het waddengebied. Ook op Terschelling staat elke dag een helikopter stand-by.

De Search and Rescue vlucht (SAR) is opgericht op 26 april 1959 op vliegbasis Ypenburg. De eenheid was daar toen een onderdeel van het no 298 Squadron. De SAR vlucht had toen de beschikking over 6 Allouette II helikopters. Toen de vlucht net werd opgericht had het in eerste instantie de beschikking over de Hiller 23B Raven. De capaciteiten van deze helikopter lagen echter ver beneden peil en daarom is deze nooit in actie gekomen. De Allouette II is van 1959 tot 1966 in gebruik geweest bij de SAR vlucht. De vlucht werd later uitgebreid met 2 extra Allouette II’s die uit Nieuw-Guinea kwamen. De SAR vlucht werd vanaf 1 september 1961 ingedeeld bij het vliegdienstsquadron van de vliegbasis Ypenburg. De SAR vlucht ontving in 1966 zijn eerste Allouette III. In totaal werden er 5 Allouettes aangeschaft voor de SAR vlucht. Vliegbasis Ypenburg werd gesloten door bezuinigingsacties in 1968 en de SAR vlucht verhuisde daarom tegelijkertijd met heet no 298 Squadron en het no 334 Squadron naar vliegbasis Soesterberg. Het duurde niet lang voordat de eenheid weer verhuisde, want op 23 september 1977 verhuisde de SAR vlucht naar vliegbasis Leeuwarden. Het was vanaf Leeuwarden gemakkelijker om naar Terschelling te vliegen dan vanaf Soesterberg. De fototaak die de vlucht had, bleef wel achter op Soesterberg. Te- genwoordig zit de SAR vlucht nog steeds op Leeuwarden. De eenheid heeft ook een detachement op Vlieland zitten ten behoeve van de Cornfield Range. Om de taken van de SAR vlucht beter te kunnen uitvoeren werden de 4 Allouette III helikopters ver- vangen door 3 Augusta-Bell AB-412SP helikopters. De eerste van de 3 helikopters werd in februari 1994 geleverd op Leeuwarden. Al snel kreeg de helikopter de bij- naam “Tweety” vanwege zijn fel gele kleur.

De SAR vlucht heeft een aantal operationele taken. Naast de militaire taak heeft de SAR vlucht ook een civiele taak. Ten behoeve van het patiëntenvervoer vanaf de Waddeneilanden naar het vaste land staat er elke dag een AB-412 paraat. Vanaf 1993

staat er voor deze taak elke dag een helikopter stand-by op Vlieland. In 1998 krijgt de SAR vlucht een nieuwe naam. De eenheid werd omgedoopt van SAR vlucht naar no 303 Squadron. De primaire taak van het no 303 Squadron is het opsporen en redden van militairen die oefenen op 'De Vliehors' op Vlieland, de Air Combat Manoeuvring Instrumentation (ACMI) range op de Noordzee en de Temporary Reserve Airspaces (TRA's) ten noorden van de Waddeneilanden, wanneer zij onverhoopt hun toestel zouden moeten verlaten. De secundaire taak van het no 303 Squadron is medevac. Dit houdt in het vervoeren van personen van de Waddeneilanden naar de ziekenhuizen op het vaste land. De SAR helikopters moeten gemiddeld wel 150 keer per jaar uitvliegen om hulp te bieden. Ook helpt de SAR bij zoekacties, zo moesten ze op 18 september 2002 een stel voortvluchtige dieven opsporen bij de Groene ster vlakbij Leeuwarden. De bemanning van de AB-412SP bestaat uit een gezagvoerder en een eerste vlieger. Wanneer de SAR uitrukt om te redden dan zijn er ook twee boordmonteurs aan boord, de één is hoist-operator en de ander is redder. De boordmonteurs hebben allebei een EHBO opleiding. Wanneer er in de zogenoemde medevac configuratie wordt gevlogen zijn er naast de twee vliegers een boordmonteur en een verpleger aan boord. Eventueel vliegt er nog een arts mee. De verplegers zijn niet vast in dienst bij de SAR maar worden uitgeleend door de MGD.

Toen ik arriveerde op Leeuwarden voor de binnenkomstdag, was het weer slecht. Het zou de hele dag grijs zijn en van tijd tot tijd zou het flink regenen. De vliegtuigen zouden binnenkomen via de oostenwind landing aan de kant van Marsum. De arrivals dag begon voor mij met de aankomst van een Tsjechische Grippen. Niet veel later werd dit toestel gevolgd door een Duitse Phantom van Wittmundhafen. Aan het begin van de middag stegen de Blue Angles op. Zij gingen een verkenningsvlucht boven het veld maken voor hun demonstratie op de vliegshow. De F/A-18’s van de Blue Angles vlogen een aantal keer zo laag over de huizen heen in de buurt van het veld, dat de bewoners dat gehoord moeten hebben. Een van de Blue Angles zat tegen de geluidssnelheid aan toen hij overvloog. Dit leverde mij een geweldige foto op met een vapor rond het toestel. Na een oefening van bijna een uur kwamen de toestellen dan eindelijk binnen en kon de landing rondom het veld leeglopen. Er zaten ondertussen meerdere vliegtuigen in de holding rondom Leeuwarden die allemaal binnen wilden komen voor de Open Dagen.

Het eerste toestel dat binnen kwam was een MiG-29A van de Poolse luchtmacht. Helaas kon ik er op dat moment weinig van maken door het slechte weer. Dat was erg jammer, want de MiG-29 is altijd een van de hoogtepunten. Niet veel later verschenen er 2 Spaanse Hornetts en een Britse Jetstream. De red Arrows kwamen binnen in een grote formatie die boven het veld keurig in de break gingen. Na de landing van de Red Arrows kwam een van mijn hoogtepunten binnen in de vorm van een Finse Fokker F-27. Dit toestel zie je niet vaak dus als er een binnenkomt, is dat bijzonder. Ook de Belgen kwamen binnen met 2 F-16’s. Kort nadat de Belgen binnen waren verscheen er een Duitse Eurofighter van JG-73 voor de baan. Ondertussen kwamen er veel Duitse helikopters binnen op Leeuwarden. Helaas kwamen die niet via de startbaan binnen. Mijn tweede hoogtepunt dat binnenkwam, was de Duitse Atlantic. Ik heb niet veel foto’s van dit type en daarom was ik er blij mee. Gelukkig regende het even niet zo hard wat de foto’s van dit patrouille vliegtuig beter maakte. Het was alweer laat in de middag en het weer werd er niet beter op. Ik besloot dan ook om naar huis te gaan na de landing van de Tsjechische Antonov An-26. Het was een dag waarop het weer niet meewerkte. In totaal had ik 3 rolletjes vol geschoten van de arrivals.