Terug naar het Moderne Bestaan; Gilze-Rijen, 20 & 21 juni 2010

Een Eeuw Nederlandse Luchtvaart III; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Na de Open Dagen van de luchtmacht op Gilze-Rijen zou ik ook aanwezig zijn bij de vertrekdag van dit jaarlijkse evenement. Gilze-Rijen staat bekend om zijn uitstekende fotografie mogelijkheden en daar zou ik dan ook optimaal gebruik van maken. Na de Open Dagen gaan hier de vluchten van de DHC weer als vanouds verder.

De Open Dagen van de Koninklijke Luchtmacht geven de Nederlandse burger de mogelijkheid om eens te kijken naar het takenpakket dat defensie uitvoert en het daarbij behorende materieel. Naast dit zijn de open Dagen vooral bedoeld om nieuwe mensen te werven voor een baan bij de luchtmacht. In het kader van defensie bezuinigingen zullen de Open Dagen in de toekomst nog maar twee maal in de drie jaar worden gehouden. Ditzelfde geldt voor de open dagen van de Koninklijke Landmacht en de Koninklijke Marine. De vliegshow is het hoogtepunt van de Open dagen. Vliegers uit binnen- en buitenland laten met hun vliegtuigen en helikopters zien wat ze kunnen en moeten doen als ze op een missie zijn. Alle demo’s zijn gebaseerd op hedendaagse manoeuvres. Kortom laat de luchtmacht op de Open dagen zien wat zij deden in het verleden, doen in het heden en gaan doen in de toekomst. De inzetbereidheid en zo nodig de daadwerkelijke inzet van de luchtmacht dragen bij aan het behoud van de internationale rechtsorde.

Na de val van de Muur eind jaren tachtig, nam de dreiging uit Oost-Europa sterk af. Net als bij de andere krijgsmachten, leidde dit binnen de Koninklijke Luchtmacht tot een koerswijziging. De focus kwam meer te liggen op het bieden van ondersteuning in internationale conflicten. De Koninklijke Luchtmacht heeft al vaker in het verleden ondersteuning geboden bij internationale conflicten maar deze inzet werd begin jaren negentig grootschaliger. Sinds 1991 levert de Koninklijke Luchtmacht een actieve bijdrage aan diverse crisisbeheersingsoperaties. Deze operaties worden voor een groot deel uitgevoerd in samenwerking met andere krijgsmachten in NAVO- of VN-verband. Naast het waarborgen van vrede en veiligheid, voert de luchtmacht regelmatig humanitaire operaties uit. Het gaat hierbij om directe hulp aan mensen die door rampen of oorlogsgeweld in nood zijn geraakt. Met deze noodhulp levert de luchtmacht een belangrijke bijdrage aan de stabiliteit in diverse regio's wereldwijd.

Naast de internationale taken, heeft luchtmacht ook een uitgebreid nationaal takenpakket. De luchtmacht stelt een aantal middelen vierentwintig uur per dag, zeven dagen in de week beschikbaar voor verschillende nationale taken. Een van de belangrijkste van die taken is de SAR taak. Reddingshelikopters verzorgen reddings- operaties boven zee en vervoeren patiënten vanaf schepen of de Waddeneilanden naar ziekenhuizen op het vasteland. Verder worden er Transporthelikopters ingezet voor bos- en heide brandbestrijding of voor het vervoer van mensen en middelen bij calamiteiten. De gevechtshelikopters ondersteunen opsporingacties van de politie of het Openbaar Ministerie. Ook staan er jachtvliegtuigen continue paraat voor het beschermen van het nationale luchtruim. Tot slot zet de kustwacht patrouille vliegtuigen in om de Nederlandse kustlijn te observeren.

Tijdens de Open Dagen op zaterdag kreeg ik te horen dat de vliegbasis op zondag tussen twaalf en vier uur geopend zou zijn voor een aantal vertrekkende vliegtuigen. Ik zorgde er dan ook voor dat ik om twaalf uur aan de kop van de baan 28 was. Toen ik aankwam stonden de eerste twee vliegtuigen al warm te draaien. De twee Spaanse Hornetts zouden als eerste naar huis vertrekken. Binnen een window van twee uur zouden er ruim twintig vliegtuigen vertrekken waaronder een aantal hele bijzondere. Kort na de Spaanse Hornetts, verschenen er twee Deense F-16’s aan de kop van de baan. De nieuwe rolbaan die kort voor de Open Dagen was aangelegd kwam de fotografie mogelijkheden echt ten goede. Het is nu mogelijk om de taxiënde toestellen vanuit alle hoeken te fotograferen. Het was vandaag erg bewolkt, maar dit leverde uitstekende resultaten op die nieuwe rolbaan. De volgende vliegtuigen die vertrokken waren de Slowaakse L-39’s en de Tsjechische Grippens. Het hoogtepunt voor mij dat vandaag zou vertrekken was de VC-10 van de RAF. Ik kan me niet herinneren dat dit toestel ooit eerder op Gilze-Rijen is geweest. Kort na de VC-10 vertrokken ook de Slowaakse Let-410, Amerikaanse C-21 en de Tsjechische An-26. Vooral met de Tsjechische An-26 was ik heel erg blij. Je ziet deze toestellen wel vaker op vliegshows, alleen valt er bijna nooit een fatsoenlijke foto van te maken.

Ook op maandag was er volop beweging op de basis. De dag begon goed, want de Noren vertrokken al aardig op tijd net als de Hongaarse Grippens. De beide Hongaarse Grippen taxieden mooi achter elkaar over de nieuwe rolbaan. Met de zon nog in het oosten leverde dit uitmuntende foto’s op. Na het vertrek van deze toestellen zouden de wat grotere vliegtuigen vertrekken. Als eerste verscheen de AWACS aan de kop van de baan. Met een oorverdovend geluid van de verouderde motoren steeg dit toestel op. Ook de Nieuwe Nederlandse Hercules koos het luchtruim gelijk na de AWACS. Na deze vertrekwave werd het even stiller op de basis. Er was inmiddels al een groot deel van de deelnemers vertrokken op dit moment. Rond het middag uur zou mijn hoogtepunt van de gehele Open Dagen vertrekken; het betrof hier de Poolse Su-22 Fitter. Dit toestel mag tegenwoordig onder de exotische toestellen worden gerekend en het was dan ook een prettige verschijning toen dit toestel over de nieuwe taxibaan aan kwam taxiën. Wat later op de middag vertrok er nog een hoogtepunt van de Open Dagen. Ook ditmaal ging het om een Pools vliegtuig. De Poolse MiG-29UB verscheen op de rolbaan. Het licht stond ondertussen al iets minder gunstig op de nieuwe rolbaan, maar het fotograferen was nog steeds prima te doen. De MiG-29 draaide de startbaan op met daarachter de typerende zwarte rook. Dit leverde mij een aantal geweldige foto’s op van dit bijzondere toestel. Het vertrek van de Poolse MiG was de laatste vliegbeweging die ik van de Open Dagen zou bijwonen. De Open Dagen op Gilze-Rijen waren daarmee dan ook voorbij. Het waren in totaal een vijftal dagen waarop een bijzonder jubileum werd gevierd van onze Nederlandse luchtvaart.