100 yil Türk Hava Kuvvetleri, deel II; Izmir-Çiğli, 3 - 6 juni 2011

Atatürk en de Turkse Luchtmacht; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

De eerste luchtvaart divisie in Turkije werd opgericht in 1911 onder leiding van luitenant-kolonel Süreyya İlmen. Exact 100 jaar na deze gebeurtenis wordt er in Turkije uitgebreid stilgestaan bij deze gebeurtenis. Het 100 jarige jubileum wordt gevierd met een vliegshow op de vliegbasis Izmir-Çiğli in het westen van het land.

Na de stichting van de Turkse Republiek werden verdere inspanningen verricht om een krachtige en moderne luchtmacht op te zetten. De luchtvaartinspectie werd in 1923 uitgebreid van 3 lucht compagnies, 1 marineluchtcompagnie en 1 luchtvaart- school naar respectievelijk 10 lucht compagnies, 3 marineluchtcompagnies en 1 luchtvaartschool. Deze onderdelen zijn allemaal ondergebracht bij diverse comman- docentra die op de grote vliegvelden zijn gevestigd. Ook werd er personeel naar andere landen gezonden om te worden opgeleid tot piloot. In 1925 werd de luchtvaart school in Eskişehir geopend en behaalde de eerste piloot in oktober in hetzelfde jaar zijn vliegbrevet. ‎In 1928 werd de luchtvaartinspectie opgeheven, de de luchtvaart divisie uit Turkije werd toen ondergebracht bij het ministerie van Nationale Defensie. De staatssecretaris van luchtvaart werd toen de hoofdverantwoordelijke voor de luchtmacht van Turkije. Ook werden de commandocentra op de diverse vliegvelden opgeheven. Er werden verschillende bataljons opgericht die de opleiding en oorlogstaken op zich namen. De bataljons werden gezamenlijk ondergebracht bij de Generale Staf van de Turkse strijdkrachten. De logistieke en ondersteunende taken werden de verantwoording van de staatssecretaris van luchtvaart. Op 1 juli 1932 trad een wet in werking waardoor het personeel als een afzonderlijke klasse werd aangemerkt binnen de Turkse defensie waarna het personeel in 1933 blauwe uniformen begon te dragen. Het blauwe uniform is in overeenstemming met het internationale luchtmachtpersoneel in de rest van Europa. In 1937 werd de eerste academie voor luchtoorlog opgericht en de luchtbataljons werden op 22 mei 1939 verder ontwikkeld tot luchtbrigades. In 1940 had deze klasse binnen de strijdkrachten ongeveer 500 vliegtuigen. Daarmee was het de sterkste luchtmacht in de Balkan en werd het voor een eventueel conflict gedurende de Tweede Wereldoorlog gereed gehouden.

In 1944 werd besloten om de onderdelen met de logistieke ondersteunende taak

onder de verantwoordelijkheid van het Turkse ministerie van Defensie te laten vallen. De onderdelen met de opleidende taak vielen onder de verantwoordelijkheid van de Generale Staf. De lucht brigades met de oorlogvoerende taak zouden onder een afzonderlijke macht met een eigen identiteit binnen de Turkse luchtstrijdkrachten worden gebracht. Op 4 februari 1944 werd deze nieuwe organisatie, ofwel de Turkse luchtmacht, officieel opgericht. Vanaf 1950 worden alle onderdelen, behalve de academie voor luchtoorlog ondergebracht bij de Turkse Luchtmacht. In 1948 werd er besloten dat de Turkse luchtmacht van propeller aangedreven vliegtuigen ging overstappen op jachtvliegtuigen met een straalmotor. Na toetreding tot de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie in 1952 is de overgang naar straaljagers in een stroomversnelling geraakt. De propeller aangedreven jachtvliegtuigen werden toen snel aan de kant gezet. In hetzelfde jaar werden lucht divisies opgewaardeerd tot het niveau van legercorps, dit werd aangeduid als de tactische luchtmacht. Op 30 augustus 1956, werd het Army Corps Air Training Command opgericht. Alle eenheden en instellingen met betrekking tot de opleiding van luchtmacht personeel werden verzameld onder de jurisdictie van deze instelling. Later in 1957, werd de opleiding instelling het Air Training Command genoemd.

In de periode tijdens en na de jaren 50, vonden er een aantal belangrijke gebeurtenissen plaats die aantoonden dat de Turkse luchtmacht volwassen was geworden. De Turkse luchtmacht won verschillende prijzen op internationale oefeningen die door de NATO landen waren georganiseerd. In de periode 1954 – 1955 haalde de Turken de overwinning tijdens de Internationale Militaire Vijfkamp en de Rally vlucht. Ook werd de Challenge Cup binnen gehaald in 1971. Tijdens de Challenge Cup worden de deelnemers getoetst tijdens diverse lucht lucht oefeningen. Ook in 1973 en 1975 werden de nodige prijzen gewonnen. Dit geeft aan hoe goed de Turkse luchtmacht destijds was voorbereid op een mogelijk conflict. De moge- lijkheden van de Turkse luchtmacht werden uitgebreid toen aan het begin van de jaren 80 de 3e generatie gevechtsvliegtuigen in gebruik werden genomen. Deze nieuwe organisatie structuur zorgde ervoor dat de Turkse luchtmacht maximaal paraat was volgens de modellen tot aan het jaar 2000. De technische en academische trainingsmogelijkheden van de Turkse luchtmacht werden aanzienlijk verbeterd toen Turkije vanaf 1990 deelnam aan verschillende internationale samenwerkings- verbanden. Deze samenwerkingsverbanden bestonden uit: de Air Force Academy, de Air Technical Schools Command, de Air Language School Command, de Flight Schools en vooral de Aerospace Medicine and Physiological Training Center in Turkije welke opereert met behulp van state of the art systemen.

Om het 100 jarige bestaan van de Turkse luchtmacht te vieren, werd er op 4 en 5 juni 2011, een grote vliegshow georganiseerd. De show vond plaats op de Turkse opleiding basis Izmir-Çiğli aan de westkust van Turkije. Aan deze internationale vliegshow namen ook vooral veel buitenlandse deelnemers deel. Zo deden de Pakistanen mee met een groot aantal vliegtuigen zoals de F-16, JF-17, Il-78 en de C-130. Op de show waren veel vliegtuigen te zien die niet op elke Westerse vliegshow tot de standaard deelnemers behoren. Zo stond er op de Staticshow een Bulgaarse MiG-29. Naast alle buitenlandse deelnemers waren het vooral de Turkse vliegtuigen die met grote aantallen aanwezig waren op de show. Op de Staticshow stonden veel Turkse vliegtuigen zoals onder andere: de (R)F-4 Phantom, de F-16 Fighting Falcon, de F-5 Tiger, de KC-135 Stratotanker, de Bell AH-1 Cobra en de AS532 Cougar. Tijdens deze airshow, gaven diverse demoteams uit Europa een show. Het hoogtepunt van de airshow was de deelname van de Amerikaanse Thunderbirds.