De Transport en Helikoptervloot; Kleine-Brogel, 12 september 2014

De Belgian Air Force Days, deel 2; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

De Belgische transportvloot gaat in de komende jaren drastisch veranderen met de invoering van de nieuwe Airbus A400M Atlas. Ook de helikoptervloot heeft een aantal grote veranderingen ondergaan. Zo is de sluiting van Bierset een grote bezuiniging geweest en is de invoering van de NH90 belangrijk voor de SAR taken.

Op de vliegbasis Melsbroek bij Brussel staat de Belgische transportvloot gestationeerd waar ze zijn ingedeeld bij het COMOPSAIR. Melsbroek is het militaire gedeelte van de Zaventem. De Belgische transportvloot is opgebouwd uit twee delen, namelijk het zware transportgedeelte en een uitgebreide VIP vloot. Voor het vervoer van Vips over de lange afstanden heeft de luchtmacht een Airbus A321 in gebruik. Dit vliegtuig wordt op dit moment geleased ter vervanging van de Airbus A330 die ondertussen is uitgefaseerd. De luchtmacht heeft naast dit grote vleigtuig ook nog een aantal kleinere VIP vliegtuigen in gebruik. De Belgische luchtmacht beschikt over een viertal Embrears voor de middellange afstanden. De toestellen zijn van het type Embraer ERJ135 en ERJ145 waarvan de luchtmacht van beide typen twee toestellen heeft. De ERJ145 is de verlengde variant van de ERJ135. Voor het vervoer van personen over de korte afstand heeft de luchtmacht een tweetal Dassault Falcon 20E-5 vliegtuigen in gebruik. De twee Falcons zijn een van de oudste vliegtuigen in dienst van de luchtmacht en zijn al sinds 1973 in gebruik. De twee vliegtuigen hebben een grondige update gehad in 2004 zodat nog jaren mee kunnen. Naast de twee Falcon 20E-5’s, heeft de luchtmacht ook nog een Dassault Falcon 900B in gebruik. Dit toestel wordt net zoals de andere Falcons gebruikt voor personen vervoer over de korte afstand. De VIP vliegtuigen zullen de komende jaren allemaal nog in operationele dienst blijven. Er zijn geen plannen om de vloot uit te breiden of te wijzigen.

Naast de VIP vloot, staat ok de zware transportvloot op Brussel gestationeerd. De transportvliegtuigen van de Belgische luchtmacht zijn van het type C-130 Hercules. De Belgische luchtmacht heeft nog tien vliegtuigen van dit type in gebruik. De vliegtuigen worden uitsluitend voor de transporttaken ingezet. De vliegtuigen zitten aan het einde van hun levensduur, omdat ze al ruim 40 jaar oud zijn. De Belgische regering heeft als opvolger van de Hercules de Airbus A400M Atlas geselecteerd. De luchtmacht krijgt in

totaal zeven Atlassen besteld. De vliegtuigen zullen vanaf 2018 tot en met 2020 geleverd worden aan de luchtmacht. De Atlas is een viermotorige turboprop die ontwikkeld is door Airbus Military. Het toestel is ontwikkeld om de C-130 Hercules en de C-160 Transall op te volgen in Europa. Het toestel maakte zijn eerste vlucht op 11 december 2009 in Sevilla. De Belgische luchtmacht was een van initiators voor de ontwikkeling van de Atlas. Het toestel is in staat om op onverharde startbanen te landen. Naast de Belgische Atlassen zal op Brussel ook de enige Luxemburgse Atlas worden gestationeerd. Het nog niet duidelijk of de zware transportvloot op Brussel zal blijven. Er zijn plannen om de toestellen eventueel op Beauvechain of een ander veld te stationeren. Het is voor de Belgen een optie om de vliegtuigen op een andere locatie te stationeren in samenwerking met Nederland en Luxemburg bij het EATC.

De Belgische helikoptervloot is de laatste jaren ingrijpend veranderd. De helikopters stonden in het verleden gestationeerd op Brasschaat bij Antwerpen waar de training voor helikoptervliegers werd uitgevoerd en op Liège-Bierset bij Luik waar de operationele helikopters stonden gestationeerd. Brasschaat zou in mei 2006 sluiten na een operationele geschiedenis van 95 jaar. Het 15e Smaldeel verhuisde toen naar Bierset waar de training van vliegers zou worden voortgezet. De voormalige Mirage basis bij Luik zou tot 2010 de thuis basis zijn van de Belgische Heliwing. Tussen 1992 en 1994 kreeg de Belgische Landmacht de beschikking over ruim 46 A-109BA helikopters; 28 anti-tank en 18 verkenningshelikopters. Deze waren in dienst bij de Belgische Landmacht tot 2004 toen de afdeling onderdeel werd van de Lucht component als de Wing Heli. Deze Wing werd gestationeerd op Bierset waardoor dit de grootste helikopterbasis van België werd. Naast de A-109 werd ook de Allouette II en de BN-2 Islander hier gestationeerd. De Allouette II en de Islander vliegen op dit moment niet meer bij de Belgische Luchtcomponent en de A-109 vloot is ingekrompen naar 20 helikopters. De overige helikopters zijn verkocht aan andere landen. Tijdens de volgende bezuinigingsronde werd besloten dat Bierset zijn militaire status zou verliezen en dat de 20 helikopters zouden verhuizen naar Beauvechain. De helikopters zijn vanaf september 2010 verhuisd naar Beauvechain in de buurt van Leuven.

De nieuwste aanwinst van de Belgische luchtmacht is de NH90. Pas vanaf 2014 kreeg de Belgische luchtmacht de beschikking over de eerste NH90 helikopters die het gat dat ontstaan was in de capaciteiten zou aanvullen. De Belgische luchtmacht gaat in totaal acht helikopters van dit type ontvangen waarvan de meeste al geleverd zijn. De Belgen ontvangen vier helikopters van het type NH90-TTH en vier helikopters van het type NH90-NFH. De vier TTH varianten zullen de A-109 vloot op Beauvechain aanvullen voor de taken die met de landmacht worden uitgevoerd. De vier De vier NFH varianten moeten op de vliegbasis Koksijde de sterk verouderde Sea-Kings gaan vervangen. De Sea-King is al ruim 40 jaar in gebruik en heft zijn langste tijd gehad. De toestellen kampen met veel problemen door de ouderdom van de helikopters. De NH90-NFH is de maritieme variant van de helikopter. De NFH helikopters zijn ondertussen allemaal al geleverd aan de Belgische luchtmacht in de loop van 2014. De Sea-King zal nog tot 2016 in gebruik blijven bij de Belgische luchtmacht omdat de NH90’s op dit moment de kwalificaties ondergaan om de SAR taak over te nemen. Op de vliegbasis Beauvechain wordt een onderhoudsplaats ingericht omdat het onderhoud van de helikopters centraal georganiseerd zal worden op deze basis. De NH90 operaties zullen vanaf Beauvechain gecoördineerd worden. Op Koksijde zal slechts alleen het operationele SAR detachement worden gestationeerd. De toekomst van de Allouette III in België is ook bekend. De helikopter zal nog tot 2020 vliegen en zal daarna ook vervangen worden door de NH90-NFH.