Inzet van de Dassault Rafale M; Landivisiau, 8 juni 2017

The NATO Tiger Meet 2017, deel 2; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

De Dassault Rafale is het modernste gevechtsvliegtuig van de Franse luchtmacht en marine. De naam Rafale betekent letterlijk "windvlaag". De Rafale is een vliegtuig met twee motoren en een deltavleugel met canards. De Rafale is gebouwd om multi-role inzetbaar te zijn en is in staat om op een schip te landen.

De Rafale is een modern gevechtsvliegtuig dat erg goed presteert in luchtgevechten en het kan ook prima worden ingezet om gronddoelen aan te vallen. De Rafale komt voort uit een Europees programma (Future European Fighter Aircraft, FEFA) uit de jaren 70 waarin verschillende landen samen een nieuw gevechtsvliegtuig wilde ontwikkelen. Frankrijk is uiteindelijk uit dit programma gestapt wat de ontwikkeling van de Rafale tot gevolg had. Ook de EF2000 Eurofighter en de JAS-39 Gripen zijn voortgekomen uit ditzelfde programma. Dassault bouwde een “technology demonstrator” welke voor het eerst vloog in juli 1986. De Rafale was oorspronkelijk gepland om in dienst te treden in 1996. Het toestel is in drie hoofdvarianten ontwikkeld, namelijk: de Rafale B double-seat version voor training en nucleaire aanvallen, de Rafale C single-seat version voor de luchtverdedigingsrol en grondaanvallen en de Rafale M marine versie voor inzet vanaf het vliegdekschip de Charles de Gaulle. De Rafale B en C versies zouden in dienst komen van de Franse Luchtmacht en de Rafale M zou in dienst komen van de Franse Marine. De Rafale werd uiteindelijk voor het eerst geïntroduceerd in 2001. De Rafale is het eerste Franse gevechtsvliegtuig dat super cruise eigenschappen bezit. Na een hele lange tijd zijn de eerste buitenlandse deals ook gesloten met landen zoals Egypte, India en Quatar

Voor de Franse marine is de Rafale M een belangrijk vliegtuig. Het is in de geschiedenis van de Franse marine het beste multi-role gevechtsvliegtuig dat ze ooit hebben gehad. Ten opzichte van de luchtmacht versies, heeft de Rafale M een zeer zwaar landingsgestel dat landingen op een vliegdek mogelijk maakt. De Rafale M staat hierdoor hoger op zijn wielen en leunt een beetje achterover ten opzichte van de luchtmacht versies. Aan het neuswiel zit een launchbar die gekoppeld kan worden aan de katapult op het vliegdekschip. De fransen hebben ervoor gekozen om hetzelfde systeem met dezelfde maten als de Amerikaanse marine te gebruiken.

De Franse Rafale M is daardoor dus ook instaat om vanaf een Amerikaans vliegdekschip te opereren. Tussen de motoren aan de achterzijde van de Rafale M licht een veel grotere vanghaak dan bij de luchtmacht versies. Hierdoor kan de Rafale M de dek kabels op het vliegdekschip vangen voor een deklanding. Het Franse vliegdekschip de Charles de Gaulle was nog niet af toen de eerste testen met deklandingen van de Rafale M begonnen. Toen het toestel werd gekwalificeerd aan het einde van de aren 1990 en begin jaren 2000, werden er veel landingen gemaakt aan boord van de Amerikaanse vliegdekschepen. Ook voor het trainen van de eerste lichting Rafale M vliegers werd er gebruik gemaakt van de Amerikaanse schepen. In 2001 kwam de Rafale M officieel in dienst bij de Franse marine.

De Charles de Gaulle is het vlaggenschip van de Franse Marine en tevens het enige actieve vliegdekschip in Frankrijk. De Rafale M is ontworpen voor de inzet vanaf dit schip. Het schip is het tiende Franse vliegdekschip, maar is het eerste Franse nucleair aangedreven oppervlakte schip. Het vliegdekschip is vernoemd naar de Franse staatsman en generaal Charles de Gaulle. Het schip heeft verschillende vliegtuigen en helikopters aan boord, zoals: de Rafale M, de E-2C Hawkeye, de EC725 Caracal en de AS532 Cougar. In totaal kan het schip ruim veertig vliegtuigen en helikopters meevoeren. Het schip is een klassiek CATOBAR vliegdekschip en heeft twee 75 meter lange C13-3 stoom katapulten. De Charles de Gaulle is de vervanger van de Foch en de Clemenceau. De Charles de Gaulle werd in eerste instantie gedoopt tot Richelieu door de Franse president François Mitterrand in 1986. Richelieu, was een beroemd Franse staatsman Armand-Jean du Plessis die ook bekend stond als de kardinaal of de Duc de Richelieu. Op 7 februari 1987, werd echter de naam van het schip veranderd in Charles de Gaulle door de gaullistische premier Jacques Chirac. In totaal heeft de Charles de Gaulle ruim veertien proefvaarten gehad voordat het schip uiteindelijk in actieve dienst kwam in 2001. Vanaf 11 oktober 2001, was de Charles de Gaulle in staat om te communiceren met andere schepen van de marine doormiddel van het Link 16 systeem dat in heel Europa wordt gebruikt.

De eerste operationele inzet van de Rafale M aan boord van de Charles de Gaulle was tijdens de Indiaas-Pakistaanse crisis in juli 2002. De Rafales van de Franse marine hebben toen samen met Amerikaanse marine vliegtuigen voor de kust van India en Pakistan verschillende CAP (Combat Air Patrol) missies gevlogen. De Charles de Gaulle heeft ook deelgenomen aan acties in het kader van Operation Enduring Freedom in 2005. Het schip keerde terug naar Zuidwest-Azië in mei 2006 en kort daarna ondersteunde het de coalitie inspanningen in Afghanistan met de inzet van de Rafale M. Dit was de eerste keer dat de Rafale M werkelijk werd ingezet bij gevechtsmissies. De volgende grote inzet van het vliegdekschip zou volgen na de revisie van 2007, toen het schip deelnam aan Operation Agapanthus 2010. De Rafales werden ingezet ter ondersteuning van de NATO International Security Assistance Force (ISAF) in Afghanistan. Op 20 maart 2011, is de Charles de Gaulle ingezet in de Middellandse Zee om de resolutie van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties nummer 1973 ter ondersteunen. Deze resolutie betekende het handhaven van een no-fly zone boven Libië. De Rafale M werd hierbij ingezet tijdens Operation Harmattan. In januari 2015, is de Charles de Gaulle begonnen met een voorbereiding voor oefeningen in de Indische Oceaan. Eind februari, verplaatste de Battle Group zich echter naar de Perzische Golf om te participeren in Operation Chammal tegen Islamitische Staat militanten in Irak. Frankrijk was het eerste land dat de Amerikanen ondersteunde tijdens deze interventie met ruim vijftien Rafales die ook in de buurlanden van Irak werden gestationeerd.