Internationale Oefening Frisian Flag; Leeuwarden, 9 april 2018

Frisian Flag en de EART 2018, deel 1; Tekst en Afbeeldingen door Alex van Noye

Op de vliegbasis Leeuwarden vond de jaarlijkse Frisian Flag 2018 oefening plaats van 9 april t/m 20 april 2018. Gedurende twee weken werd er een mix van lucht-lucht en lucht-grond oorlog scenario’s die door de deelnemers uitgevoerd. De oefening vond plaats in een internationale context van verschillende NATO landen.

De supervisor tijdens deze oefening is Luitenant Kolonel Ronald van de Koninklijke Luchtmacht. Hij geeft aan dat een van de belangrijkste doelstellingen van Flag een realistische internationale samenwerking is. Dit blijkt van ongekende waarde te zijn uit de lessen die zijn getrokken uit recente operaties in Afghanistan en Libië. Veel internationale operaties worden uitgevoerd door multinationale task forces. Hierbij zijn vaak veel verschillende vliegtuigtypen betrokken die afkomstig zijn uit veel verschillende partner landen. Ook volgen die landen vaak verschillende commando doctrines en zit er een groot verschil tussen de trainingsniveaus waarop vliegers zijn getraind. De deelnemende landen krijgen bij dit soort missies vaak te maken met verschillende aanvlieg procedures en certificeringen voor het tanken in de lucht. Oefeningen zoals Frisian Flag bieden een effectieve training, waarbij men leert om elkaars procedures te gebruiken. Elke dag worden er twee Frisian Flag missies gevlogen met ruim 40 tot 50 gevechtsvliegtuigen. Aan de oefening zelf doen nog eens twee maal zoveel vliegers mee. Het Nederlandse 322 TACTESS (TACtical Training Evaluation and Standarisation Squadron) organiseert de oefening van dit jaar. De hoofdtaak van de eenheid is het standaardiseren van de Nederlandse operationele F-16 tactieken en doctrines.

De missies tijdens de oefening beginnen eenvoudig en zullen naarmate de oefening vordert steeds complexer worden qua opbouw. Alle deelnemende landen spelen de rol van missie commandant voor minimaal een missie en alle deelnemers kunnen hun tactieken, doctrines inbrengen die ze hebben geleerd uit eerdere oefeningen en ervaringen uit echte crisis situaties. De planners en missie commandanten moeten er rekening mee houden dat Air-to-Air Refuelling (AAR) ook deel uitmaakt van de missie. Met een doelgebied dichtbij de Leeuwarden is AAR niet echt nodig, maar het is een belangrijk onderdeel van de oefening. Een deel van de deelnemers is gespecialiseerd

in het behouden van het luchtoverwicht. Een ander deel van het deelnemersveld is getraind om vooral gronddoelen aan te vallen. Deze vliegtuigen zullen bij de missies tactische bombardementen moeten uitvoeren waarbij ze worden beschermd door luchtverdedigingsjagers. De buitenlandse deelnemers zijn zeer tevreden met de oefening Frisian Flag, omdat het een nabijgelegen grote multinationale en complexe oefening is voor een lage prijs. In vergelijking met de Red Flag oefeningen in de Verenigde Staten moet er heel veel transport geregeld worden en zijn reserveonderdelen en reservevliegtuigen moeilijk naar het scenario te brengen. Het weer in West-Europa is een vaker een lastige factor waarmee rekening moet worden gehouden, want het weer is altijd goed in Nevada. Een voordeel van Frisian Flag is de deelname van alle landen, waarbij alle nationale en internationale doctrines zullen worden gemengd in de 20 missies. Terwijl een Red Flag oefening alleen de Amerikaanse doctrines van de luchtoorlog volgt zonder ruimte om hiervan af te wijken.

De Duitse DetCo (Detachment Commander) was erg tevreden over het verloop van Frisian Flag. Aan de oefening deden tien vliegers mee die in totaal acht EF2000 Eurofighter tot hun beschikking hadden. Het minimum aantal vlieguren voor een Eurofighter vlieger is 150 vlieguren om aan een oefening zoals Frisian Flag te mogen deelnemen. De groep Duitse vliegers varieert van Weapons Instructors met meer dan 3200 vlieguren tot een jonge wingman met 170 uur op de Eurofighter. Om zich klaar te maken voor Frisian Flag hadden de Duitsers een inleidend programma dat alle piloten moesten doorlopen. Dit programma bestond uit een 2-ship en 4-ship operaties waarbij zowel defensief als offensief werd gevlogen. Het doel van deze oefening was om enkele van de 2-Ship Flight-Leads te upgraden naar 4-Ship Flight-Leads en om de jonge wingman te laten zien hoe het is om deel te nemen aan een Large Force Exercise (LFE). De Duitsers concentreren zich vooral op de luchtverdedigingsrol. Hierbij probeert men , aldus de DetCo, om andere deelnemers aan de oefening te leren dat men de Eurofighters het beste kan inzetten op grote vlieghoogten. Voor de Duitsers is het belangrijk om te leren hoe andere NATO leden een LFE plannen, briefen, vliegen en debriefen. Alle Duitse EF2000 vliegers hebben 19 missies gevlogen in de twee weken die gelijk staan aan 85 Sorties. Voor de Duitsers voldeed Frisian Flag dus aan alle verwachtingen. De Duitsers zijn na Frisian Flag voldoende voorbereid voor hun deelname aan de TLP in Spanje en de uitzending naar de Baltische Staten later dit jaar.

In eerdere edities van Frisian Flag konden de deelnemende vliegers op een dag vliegen voor zowel Blue Air als Red Air. Dit jaar is er voor het eerste een vaste groep die de rol van Red Air op zich neemt zodat de Blue Air deelnemers zich volledig op de oefening kunnen richten. Voor het eerst zullen er civiele A-4 Skyhawks van Discovery Air Defense worden ingezet vanaf Wittmund. De A-4’s zullen in de rol van agressor vliegen en worden bestuurd door een aantal zeer ervaren jachtvliegers. Ook vanaf Leeuwarden zouden agressors opereren in de vorm van een aantal Poolse MiG-29’s. Majoor Kida is een MiG-29A vlieger en plaatsvervangend eskader commandant en is gebaseerd op 23 Airbase Mińsk-Mazowiecki in Polen. Het detachement op Leeuwarden bestaat uit zeven vliegers en drie miG-29’s. Tijdens de voorbereidingen van Frisian Flag trainden de Polen al op de TLP in Albacete in Spanje en trainden ze in Polen met ‘een tegen twee’ en ‘twee tegen twee’ gevechten tegen F-16’s. Tijdens de Red Air missies kunnen de AA-11 Archer (Vympel R-73) en de AA-10 Alamo (Vympel R-27) lucht-luchtraket gesimuleerd worden. Kida geeft aan dat de Polen zelf hun QRA (Quick Reaction Alert) skills oefenen tijdens Frisian Flag. In de scenario’s vertrekken de Polen dan dus elke keer op QRA voor hun missie tegen Blue Air.