Partnership for Peace Deelname; Leeuwarden, 1 april 2019

Frisian Flag 2019, deel 3; Tekst en Afbeeldingen: Alex van Noye & Joris van Boven

Een bijzondere deelname aan de oefening Frisian Flag op Leeuwarden, was dit jaar de deelname van de Zwitsers met hun F/A-18 Hornets. De Zwitsers zijn afkomstig uit Meiringen dat in het midden van het land ligt. Zwitserland is geen NATO lidstaat en daarom in het bijzonder dat juist zij deelnemen aan Frisian Flag.

De detachementscommandant van de Zwitserse delegatie is Luitenant-Kolonel (Oberst Leutnant) Studer. Zijn bijbehorende tactical is ‘Studi’. Studi heeft 1800 vlieguren gemaakt, waarvan ongeveer 900 uur op de Northrop F-5E Tiger II en ruim 900 uur op de McDonnell Douglas F/A-18 Hornet. De Luitenant-Kolonel zat in de laatste klas van vliegers die zijn training nog heeft gedaan op de BAE Hawk en hij heeft net zoals alle Zwitserse vliegers getraind op de Pilatus PC7. Zijn traject is een beetje vreemd voor een professionele Zwitserse luchtmachtpiloot, want volgt normaliter het traject om met de F/A-18 te vliegen. Het vliegen met de F-5E laat men vaak aan de vliegers van de Zwitserse milities. Nadat Studer als jongere op 18 jarige leeftijd bij de Zwitserse luchtmacht begon, ontving hij op 21 jarige leeftijd zijn wings en ging op 23 jarige leeftijd volledig in dienst van de luchtmacht. In 2012 maakte de Luitenant Kolonel zijn overstap naar de F/A-18 Hornet en werd hij overgeplaatst naar Fliegerstaffel 11 (11 Squadron) op Meiringen. Pas in januari 2019, bereikte Studer zijn huidige rang van Luitenant Kolonel. In verband met de aankomende evaluatieperiode voor het nieuwe type jachtvliegtuig van de Zwitserse luchtmacht, was de oefening Frisian Flag de enige buitenlandse oefening waaraan men dit jaar konden deelnemen. e NATO Tiger Meet in het Franse Mont-de-Marsan en het Tactical Leadership Program in het Spaanse Albacete en de oefening Arctic Challenge in Zweden zullen dit jaar allemaal worden overgeslagen, aldus Studer.

Studer geeft aan dat de Zwitsers deelnemen aan Frisian Flag met vier vliegtuigen en zestien vliegers. Men kon echter maar een korte tijd deelnemen aan de oefening. Door de operationele ondersteuning van de eerste buitenlandse vliegtuigevaluatie op de vliegbasis Payerne (de Britse Eurofighter), keerden de Zwitserse Hornets en zijn vliegers al dinsdagmiddag van de tweede week van de oefening naar Zwitserland terug. De Zwitsers moesten door dit plotselinge besluit vijf Frisian Flag missies missen

ligt de Luitenant Kolonel toe. De Nederlandse organisatoren waren zeer flexibel in hun reactie op het vroege terugtrekken van de Zwitserse F/A-18's. Het doel van Studer op Frisian Flag was om de jonge vliegers van de luchtmacht een kans te geven om in een grote internationale oefening te opereren. Alle vliegers die aanwezig waren op vliegbasis Leeuwarden zijn operationele Hornet vliegers en zijn gekwalificeerd als wingman of gekwalificeerd als sectieleider. "De grootste winst van de oefening voor de jonge vliegers is om uit de comfortzone te komen en om te zien dat de Zwitserse tactieken nog steeds van toepassing zijn in een veel complexere omgeving" De vier F/A-18’s die zijn gebaseerd op Leeuwarden worden bestuurd zestien vliegers van alle Zwitserse squadrons.

Na ontvangst van het hoofdkantoor in januari 2019 om deel te nemen aan Frisian Flag begonnen de eerste voorbereidingen verteld de Luitenant Kolonel. Om zich voor de oefening voor te bereiden, werd een four ship simulator in Zwitserland gebruikt waar Leeuwarden de omgeving in waren geprogrammeerd. Onze jonge vliegers konden zo vertrouwd raken met de omgeving, de tussenstops, procedures, start- en landingsbanen en het luchtruim verteld Studer. Daarnaast werden enkele OCA missies (Offensive Counter Air) in Zwitserland gevlogen met twaalf Hornets om te trainen in grote formaties. Het verschil tussen vliegen in de Frisian Flag oefening en een Tiger Meet, is de professionele organisatie van de Nederlandse Luchtmacht, licht Studer toe. "Ik hou erg van de organisatie en ongecompliceerde mindset en flexibiliteit van het oefenpersoneel in combinatie met hun professionaliteit". Voor een Tiger Meet wordt om de tien jaar een soortgelijke grote COMAO oefening georganiseerd, terwijl Frisian Flag jaarlijks wordt georganiseerd. Een ander verschil is het sociale gedeelte, alle Tiger vliegers zien elkaar elk jaar tijdens het vliegen en tijdens vele sociale evenementen, terwijl met tijdens Frisian Flag meer op de achtergrond blijft ligt Studer toe. Er zijn verschillen tussen de NATO en de Partnership for Peace (PfP), maar de voorbereidingen zorgen ervoor dat aan deze verschillen wordt voldaan. Met veel landen zijn er contracten voor het trainen van bijtanken in de lucht, zoals met de Franse C-135 en de Duitse A310.

Van de zestien Zwitserse vlieger, zijn zes division leaders (in staat om een four ship formaties te leiden), drie wingman en zeven sectie leader (in staat om een two ship formaties te leiden). Er was een bewuste keuze gemaakt om niet de rol van commandant van de missie op zich te nemen, omdat de Zwitserse luchtmacht alleen handelde in de luchtverdedigingsrol. Tijdens de oefening zouden alle landen ongeveer dezelfde hoeveelheid Red Air (~30%) en Blue Air (~70%) missies vliegen, aldus Studer. Ongeveer om de twee weken oefenen de Zwitserse F/A-18's met Franse en Duitse gevechtsvliegtuigen en tanken ze voor na deze luchtgevechten bij in de lucht. Een typische missie bestaat uit een gedetailleerde planning en begint om 7:00 uur in de ochtend. Het frame van deze planning is de dag ervoor al door de Mission Commander al opgezet licht Studer toe. Hierna worden verschillende planningssessies en planningsvergaderingen gehouden totdat de voorbereidingen voor de vlucht beginnen rond 12:30 uur. De Frisian Flag vlucht duurt langer dan een uur en de missie begint met een bezoek aan de tanker voordat men naar het doelgebied vliegt. Na de missie vindt een debriefing van 45 minuten plaats, gevolgd door een massale debriefing met de andere landen om de missie van alle kanten te evalueren, aldus Studer. Studer zegt tot slot: "Het was een geweldige ervaring voor ons en ik ben erg enthousiast over deze oefening in het hart van Europa. De Oefening bevat complexe scenario's, hoewel niet altijd realistisch voor ons, maar het doel was om te trainen in een complexe omgeving".