Het Noodlot Slaat toe door een Tsunami; Tsuiki, 5 november 2019

Mitsubishi F-2 Viper Zero, deel 3; Tekst en Afbeeldingen: Alex van Noye

Nadat de Mitsubishi F-2 was geleverd in de periode van 2000 t/m 2008, zou enkele jaren later het noodlot toeslaan. Door een tsunami ontstonden er grote problemen met de vloot die een grote impact hadden op de type opleiding. Na herstel werd eind 2018 bekend dat Japan een opvolger gaat ontwikkelen voor de F-2.

In totaal heeft de Japan Air Self Defense Force (JASDF) ruim 94 Mitsubishi F-2’s ontvangen. De vliegtuigen waren enkele jaren in operationele dienst toen het ineens goed fout ging in Japan. Op 11 maart 2011 sloeg het noodlot toe voor een deel van de Japanse F-2 vloot. Door een tsunami die was veroorzaakt door een grote aardbeving in de Stille Oceaan, werd een deel van de vloot op Matsushima beschadigd. Op deze basis staat de opleidingseenheid het 21 Hikotai gestationeerd. Deze eenheid had toen de ramp plaatsvond 18 vliegtuigen in gebruik van het type F-2B. Matsushima Air Base werd door de tsunami volledig overspoeld en alle vliegtuigen werden aanvankelijk als verloren beschouwd. Deze ramp zorgde ervoor dat in een klap ruim 20% van de 93 gebouwde F-2’s verloren ging. Het verlies van deze vleituigen zorgde ervoor dat 59% van de beschikbare tweezits gevechtsvliegtuigen verloren was gegaan. Toen de reparaties van Matsushima van start gingen, is het 21 Hikotai naar Misawa verplaatst om daar de opleiding van de F-2 vliegers voort te zetten. De eenheid zou daar uiteindelijk tot 11 maart 2016 blijven voordat men terugkeerde naar Matsushima. Uit de eerste inspecties bleek dat slechts zes vliegtuigen konden worden gerepareerd. De geschatte kosten kwamen uit op 5 en 6 miljard Yen per vliegtuig. Toen de ramp plaatsvond, was men in Japan al bezig met het afsluiten van de productielijnen van de F-2, omdat alle bestelde vliegtuigen al waren geleverd aan de JASDF.

De reparatiekosten waren ondertussen al gestegen naar ruim 130 miljard Yen waardoor men dit nieuwe trainingsbeleid moest invoeren. Op 22 januari 2013, werd door de minister van Defensie, aangekondigd dat er plannen waren gelanceerd om toch zeven extra F-2B vliegtuigen te repareren naast de eerder genoemde zes vliegtuigen. Als in totaal dertien van de achttien vliegtuigen werden hersteld en voltooid, zou het aantal operationele vliegtuigen weer 88 zijn. Dit zou een herstel zijn naar 95% van de hele vloot ten opzichte van het niveau van voor de tsunami. Op 16

februari 2015, maakte het eerste gerepareerde vliegtuig met succes zijn eerste testvlucht op Nagoya Airfield. Mitsubishi Heavy Industries leverde vanuit de Komaki Minami Plant in Toyoyama-cho het eerste vliegtuig terug aan de JASDF op 21 april 2015. In de periode tot het einde van 2017, werden in totaal dertien vliegtuigen gerepareerd en terug overgedragen aan de JASDF. De reparatiekosten zijn uiteindelijk neer gekomen op ruim 73 miljard Yen doordat men handig gebruik maakte van de nog beschikbare middelen zoals reserve onderdelen en productiefaciliteiten. Na deze reparatieacties was ondertussen ook Matsushima weer hersteld en keerde het 21 Hikotai terug naar zijn eigen vliegbasis in maart 2016. Op 28 februari 2018 landde de laatste gerepareerde F-2 op Matsushima en was de opleiding weer compleet.

Net als met vele toestellen die dienen bij de JASDF, zijn er ook plannen gemaakt voor een drastische update van de bestaande F-2 vloot. Een belangrijk aspect hierbij is het geschikt maken van het type voor de luchtverdedigingsmissie die in Japan een steeds belangrijkere rol gaat spelen. Er waren jarenlang verschillende plannen die men wilde implementeren. Men beschouwde aanvankelijk de F-2 als de opvolger van de verouderde F-4 Phantom II. De F-2 is nooit de opvolger geworden van dit type toen bekend werd dat men in Japan voor de F-35A Lightning II zou gaan. Het initiële plan voor updates werd al in 2004 gelanceerd in samenwerking met de Amerikaanse vliegtuigbouwer Lockheed Martin. Op de International Aerospace Exhibition in Yokohama werd een verbeterplan voor de F-2 gepresenteerd dat gebaseerd was op het F-2B ontwerp. Lockheed Martin noemde het vliegtuig de F-2 Super Kai, omdat het vliegtuig na de update een superieur toestel zou zijn. Het nieuwe design zou een nieuwe radar krijgen van het type AESA radar met verbeterde targeting mogelijkheden. De vliegtuigen zouden worden geüpdatet met het Link 16 systeem voor communicatie en de eenzits vliegtuigen zouden een tweede zitplaats krijgen voor Weapon System Officers (WSO). De nieuwe F-2B zou ook verbeterde wapens krijgen zoals AIM-120 AMRAAM raketten, AIM-9X Sidewinder raketten, AGM-154 JSOW raketten en AGM-88 HARM anti-stralingsraketten. De F-2 zou na de update beschikken over systemen om geleide bommen zoals JDAM en LJDAM te gebruiken.

Op dit moment heeft het Japanse ministerie van Defensie geen plannen om het update plan uit te voeren en Lockheed Martin heeft geen verdere rapporten gepubliceerd. Wel zijn er enkele kleine updates uitgevoerd op de bestaande F-2 vloot. Zo kunnen de vliegtuigen tegenwoordig al de JDAM bommen dragen. Naast de plannen om de F-2 toekomstbestendig te houden, is er ook een project gestart waarbij de opvolger van de F-2 ontwikkeld gaat worden. De F-2 moet nog tot in de jaren 2030 mee gaan bij de JASDF. Op 18 december 2018, werden er 30 algemene designspecificaties voor de luchtverdediging opgesteld voor de toekomst. Deze regels omvatte ook de richtlijnen voor een toekomstig te ontwikkelen gevechtsvliegtuig dat de F-2 moet aflossen in zijn taken. Er zijn al verschillende onderzoeken gedaan waarbij ook de aanschaf van buitenlandse vliegtuigen is bekeken. Omdat Japan niet afhankelijk wil zijn van andere landen, is er besloten om zelf een nieuw gevechtsvliegtuig te gaan ontwikkelen dat onder de naam F-3 zal worden ontworpen. Op 3 maart 2019 werd bekend wat de eisen zijn voor de specificaties van de F-3. In de zomer van 2020 zal waarschijnlijk worden bekeken welke partnerlanden betrokken zullen worden in het project. De ontwikkeling zal starten in 2021 en men wil ernaar streven om de eerste testvluchten met de F-3 te maken in 2030. Tot die tijd zullen de karakteristieke blauwe vliegtuigen de belangrijkste offensieve wapens van Japan blijven. De F-2 heeft een langzame start gehad, maar is tegenwoordig een belangrijk onderdeel van de JASDF.